Rz: Gdy ta sama osoba fizyczna prowadzi różne rodzaje działalności gospodarczej, może mieć kłopot z umieszczeniem właściwego adresu na fakturze. Zdarza się, że prowadzi np. sklep spożywczy i warsztat samochodowy w różnych miejscach, a sama mieszka jeszcze gdzie indziej. Czy niewłaściwy adres w takich przypadkach może być podstawą odmowy odliczenia VAT z faktury?

Grzegorz Symotiuk:

Do historii przeszły już czasy, gdy błąd np. w kodzie pocztowym w adresie podatnika powodował takie właśnie konsekwencje. Obserwując działania urzędników skarbowych, widzę, że dziś mają już bardziej pragmatyczne podejście do faktur. Interesuje ich przede wszystkim meritum, a więc związek faktury z rzeczywistą transakcją oraz poprawność kwot podanych na fakturze. Nie znaczy to jednak, że kwestia adresu przedsiębiorcy nie jest istotna. Ustawa o podatku od towarów i usług mówi jedynie o umieszczeniu tam imion i nazwisk lub nazw albo nazw skróconych sprzedawcy i nabywcy oraz ich adresów. Jednak z samego charakteru faktury wynika, że powinna ona służyć jednoznacznej identyfikacji podatników. Dlatego kluczowa wydaje się tu prawidłowość numeru NIP podatnika oraz zgodność danych adresowych z danymi w Centralnej Ewidencji ?i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG).

Wydaje się zatem logiczne, ?że na fakturze wystawianej ?za usługi warsztatu samochodowego powinien być adres tego warsztatu, a za sprzedaż w sklepie spożywczym – tegoż sklepu, choć w obu przypadkach powinien być ten sam NIP.

Tak by podpowiadała logika. Niestety, stanowisko organów skarbowych nie jest jednoznaczne. Są interpretacje wskazujące, że zawsze ?w przypadkach indywidualnej działalności osoby fizycznej powinno się podawać tylko adres wskazany w zgłoszeniu VAT-R, czyli adres zamieszkania takiej osoby. W innych interpretacjach wskazano, ?że można podawać adres odpowiadający faktycznemu miejscu prowadzenia działalności gospodarczej, pod warunkiem że to miejsce figuruje w CEIDG. Wystarczy porównać interpretację izby skarbowej w Warszawie ?z 14 maja 2014 r. (IPPP2/443-245/14-2/AO) z interpretacją ministra finansów z  5 czerwca 2014 r. (PT8/033/36/274/WCH/14/RD52006), zmieniającą z urzędu interpretację Izby Skarbowej w Łodzi ?z 5 marca 2014 r. (IPTPP1/443-943/13-2/MG).

Jakie wyjście wydaje się najrozsądniejsze?

Jeśli tylko możliwości techniczne na to pozwalają, można podać dwa adresy: zamieszkania i prowadzenia tej działalności, której dotyczy dana faktura. Sądzę jednak, że przy postępującej elektronizacji służb skarbowych prawidłowe zidentyfikowanie podatnika będzie dla nich coraz łatwiejsze, nawet gdy nie poda on adresu zamieszkania. ?W końcu ten ostatni jest związany z pewną sferą prywatności, do której przedsiębiorca też ma prawo.

—rozmawiał Paweł Rochowicz