Zwolnienie z CIT a instytucje wspólnego inwestowania z UE

Tak orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku ?z 27 sierpnia 2014 r. (III SA/Wa 269/14, III SA/Wa 268/14).

W ramach swojej działalności spółka zarządzała funduszami inwestycyjnymi, w tym inwestowała ?w położone w Polsce nieruchomości oraz akcje i udziały polskich spółek nieruchomościowych. Spółka ta, utworzona zgodnie z prawem niemieckim, posiadała status spółki inwestycyjnej, a dochody z zarządzanych przez nią funduszy były na podstawie tamtejszego prawa zwolnione z opodatkowania.

W przekonaniu spółki także dochody uzyskiwane w Polsce w zakresie działalności funduszy inwestycyjnych przez nią zarządzanych powinny być zwolnione z opodatkowania na podstawie art. 6 ust. 1 ?pkt 10 ustawy o CIT. Spółka postulowała prowspólnotową wykładnię tego przepisu. Ponadto twierdziła, że zarządzane przez nią fundusze są zbliżoną formą inwestowania do funduszy inwestycyjnych utworzonych na podstawie prawa polskiego. Co więcej, realizują one identyczne cele ekonomiczne, mimo odmiennej formy prawnej.

Zdaniem organu podatkowego ?w przedmiotowej sprawie nie ma możliwości zastosowania wspomnianego zwolnienia, gdyż zarządzane przez spółkę fundusze nie są wyposażone w osobowość prawną, a sama spółka nie jest instytucją wspólnego inwestowania w myśl przytoczonego przepisu. Natomiast przyjęcie prowspólnotowej wykładni przytoczonego przepisu mogłoby prowadzić do skutków przeciwnych ustawie.

W ocenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie organy podatkowe błędnie założyły, że spółka nie jest instytucją wspólnego inwestowania. Wprowadzenie do polskiego porządku prawnego instytucji wspólnego inwestowania miało na celu zniwelowanie różnic między regulacjami polskimi a regulacjami innych państw członkowskich Unii Europejskiej. W konsekwencji miało zapewnić funduszom inwestycyjnym z poszczególnych państw wspólnoty tożsame traktowanie przez organy podatkowe w Polsce.

—Magdalena Dubiel, współpracownik Zespołu Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte

Komentarz eksperta

Cezary? Kosiński, starszy konsultant ?z warszawskiego biura Deloitte Doradztwo Podatkowe sp. z o.o.

W uchylonych przez WSA decyzjach organy podatkowe odmówiły wnioskodawcy występującemu w imieniu zarządzanych przez niego funduszy inwestycyjnych stwierdzenia nadpłaty ?w CIT za lata 2010–2011. Należy zauważyć, że przed 2011 r. zwolnienie podatkowe obejmowało wyłącznie fundusze inwestycyjne działające na podstawie polskiej ustawy. Sytuacja taka powodowała uzasadnione wątpliwości co do zgodności tego zwolnienia z obowiązującą w UE zasadą swobodnego przepływu kapitału ?i skłoniła sądy administracyjne do przyjęcia prowspólnotowej ?wykładni przepisów uwzględniającej zwolnienie dla funduszy zagranicznych.

W celu zapewnienia funduszom ?z UE/EOG niedyskryminacyjnego traktowania przez organy podatkowe ?od 2011 r. wprowadzono do ustawy ?o CIT zwolnienie podmiotowe ?dla tzw. instytucji wspólnego ?inwestowania spełniających określone warunki, które dodatkowo zmieniono ?od 4 grudnia 2011 r.

W wydanych wyrokach WSA wskazał ?na liczne nieprawidłowości w ustaleniach organów podatkowych. ?Odmowa zwrotu podatku wynikała ?z braku spełnienia warunków zwolnienia wskazanych w ustawie o CIT. ?W szczególności organy podatkowe uznały, że wnioskodawca nie jest instytucją wspólnego inwestowania, utożsamiając to pojęcie z funduszem inwestycyjnym. Sąd trafnie zauważył, ?że taka wykładnia nie zakłada odrębnej specyfiki prawno-organizacyjnej zagranicznego podmiotu, którą należy uwzględnić w celu zapewnienia jednolitego traktowania funduszy ?z innych państw UE/EOG.

Warto zauważyć, że w praktyce organy podatkowe, interpretując możliwość zwolnienia podatkowego dla zagranicznego funduszu inwestycyjnego, uwarunkowują jego zastosowanie porównywalnością sytuacji zagranicznego podmiotu z polskim funduszem inwestycyjnym w kontekście warunków wskazanych w art. 6 ust. 1 pkt 10a ustawy o CIT. Nierzadko wykładnia tej regulacji jest dokonywana w sposób bardzo restrykcyjny i prowadzi do ukrytego ograniczenia zwolnienia opartego na czynniku rezydencji podatkowej.

Argumentację zaprezentowaną ?przez WSA w komentowanym wyroku należy w analizowanym kontekście uznać za właściwą i pozytywną dla zagranicznych funduszy. Jednocześnie sąd pośrednio potwierdził stanowisko aprobowane przez organy podatkowe, zgodnie z którym w celu skorzystania ze zwolnienia przed 2011 r. niezbędne jest udowodnienie spełniania ?wymogów porównywalności przewidzianych dla instytucji wspólnego inwestowania i wprowadzonych ?do ustawy o CIT w 2011 r.