Usługi noclegowe opodatkowane są co do zasady obniżoną stawką 8 proc. Stosowanie tej stawki wynika z art. 41 ?ust. 2 w zw. z poz. 163 załącznika nr 3 w zw. z art. 146a pkt 2 ustawy o VAT.

Stawka 8 proc. ma zastosowanie wyłącznie do świadczenia usług noclegowych. Nie ma ona zastosowania do odrębnie opodatkowanych czynności towarzyszących tym usługom. Jak czytamy w interpretacji Izby Skarbowej w Bydgoszczy ?z 9 marca 2012 r. (ITPP1/443-1619/11/DM): „na tle analizowanego opisu stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego świadczonej przez wnioskodawcę usługi opisanej we wniosku nie można uznać za złożoną, składającą się z kombinacji różnych czynności. ?W przypadku bowiem zapewnianych dodatkowych świadczeń typu kolacja, wino czy też woda mineralna i kąpiel ?w wannie z hydromasażem należy mówić o odrębnych świadczeniach, które mogą być wykonywane niezależnie od wykonania usługi noclegowej (...). Tym samym tut. organ nie podziela zaprezentowanego we wniosku stanowiska, iż do całości sprzedawanych przez wnioskodawcę usług zastosowanie winna mieć obniżona, 8-proc. stawka podatku od towarów i usług".

Łóżko ze śniadaniem ?i bez

Nie dotyczy to najczęściej śniadań oferowanych przez obiekty noclegowe, gdyż z tytułu podawania śniadań zwykle nie dochodzi do odrębnie opodatkowanych czynności. Jak bowiem czytamy w interpretacji Izby Skarbowej w Warszawie z 27 marca 2013 r. (IPPP1/443-139/13-2/IGo): „na każdy hotel (niezależnie od jego kategorii oznaczonej gwiazdkami) nałożony został wymóg podawania śniadań. Powyższe powoduje, że podawanie śniadania wraz z zakwaterowaniem w hotelu należy traktować jako jedną usługę zakwaterowania, ?o której mowa w poz. 163 załącznika nr 3 do ustawy, i stosować dla tej usługi jedną stawkę podatku VAT w wysokości 8 proc.".

Należy jednak zauważyć, że w niektórych hotelach śniadanie jest opcją, za którą goście muszą dodatkowo zapłacić. ?W takiej sytuacji w związku ?z podaniem śniadania dochodzi według mnie do świadczenia odrębnie opodatkowanej usługi, która niekoniecznie jest opodatkowana w całości stawką 8 proc. (ze względu na wyłączenie stosowania stawki ?8 proc. do sprzedaży w ramach usług związanych z wyżywieniem niektórych napojów ?i towarów – zob. § 3 ust. 1 pkt 1 w zw. z poz. 7 załącznika nr 1 do rozporządzenia ministra finansów z 23 grudnia 2013 r. w sprawie obniżonych stawek VAT).

W internatach ?i bursach...

Od zasady opodatkowania usług noclegowych stawką ?8 proc. istnieją dwa wyjątki. Pierwszy z nich dotyczy zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 30 ustawy o VAT usług zakwaterowania:

a) ?w bursach i internatach, świadczonych na rzecz uczniów i wychowanków szkół prowadzących te bursy i internaty,

b) ?w domach studenckich, świadczonych na rzecz studentów i doktorantów uczelni prowadzących te domy studenckie,

c) ?świadczonych na rzecz uczniów i wychowanków lub studentów i doktorantów przez podmioty inne niż wymienione w lit. a) i b), pod warunkiem że szkoły lub uczelnie mają z tymi podmiotami zawarte umowy dotyczące zakwaterowania swoich uczniów i wychowanków lub studentów ?i doktorantów (brak takiej umowy wyłącza możliwość korzystania ze zwolnienia ?i powoduje konieczność opodatkowywania świadczonych usług zakwaterowania podatkiem według stawki 8 proc. na podstawie art. 41 ust. 2 w zw. z poz. 163 załącznika nr 3 w zw. ?z art. 146a pkt 2 ustawy ?o VAT).

...oraz w szpitalach

Zwolnione od podatku mogą być również w niektórych okolicznościach usługi noclegowe świadczone przez szpitale. Zwolnienie ma zastosowanie – jak wynika z wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 1 grudnia 2005 r. w połączonych sprawach C-394/04 i C-395/05 – jeżeli nocleg określonych osób jest konieczny do osiągnięcia celów terapeutycznych, którym służy opieka medyczna (i nie mają głównie na celu uzyskiwania dodatkowych dochodów przez wykonywanie czynności będących konkurencją dla podmiotów świadczących usługi zakwaterowania). A zatem:

1) ?usługi noclegowe świadczone przez szpitale konieczne są do osiągnięcia celów terapeutycznych, którym służy opieka medyczna (np. usługi noclegowe świadczone matkom chorych dzieci), i są zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 18 ustawy o VAT (co potwierdzają organy podatkowe – zob. przykładowo interpretację Izby Skarbowej ?w Bydgoszczy z 13 czerwca 2012 r., ITPP1/443-336/12/MS),

2) ?pozostałe usługi noclegowe świadczone przez szpitale są opodatkowane stawką ?8 proc. (na podstawie art. 41 ust. 2 w zw. z poz. 163 załącznika nr 3 w zw. z art. 146a pkt 2 ustawy o VAT).

Wynajem apartamentów

Popularną od niedawna formą inwestycji jest zakup apartamentów (pokoi) hotelowych i ich wynajem podmiotom prowadzącym hotele (które to podmioty podnajmują te apartamenty gościom hotelowym). Pojawia się ?w związku z tym pytanie, czy usługi takie mogą być opodatkowane stawką 8 proc. jako usługi hoteli.

W mojej ocenie nie. Wynajem takich apartamentów (pokoi) ma bowiem charakter długoterminowy, a w konsekwencji usługi takie należy ?w mojej ocenie klasyfikować jako wynajem i usługi zarządzania nieruchomościami niemieszkalnymi własnymi lub dzierżawionymi (PKWiU 68.20.12.0), czyli usługi opodatkowane według stawki podstawowej 23 proc. Takie też stanowisko zajmują organy podatkowe, czego przykładem może być interpretacja Izby Skarbowej w Warszawie z 29 kwietnia 2011 r. (IPPP3/443-173/11-2/JF), w której czytamy, że „usługa świadczona przez wnioskodawczynię na rzecz spółki będzie wynajmem lokalu mieszkalnego na cele działalności gospodarczej najemcy ?i tym samym nie będzie spełniała przesłanki wynajmu na cel mieszkalny. Zatem wnioskodawczyni nie posiada prawa do korzystania ze zwolnienia od podatku przewidzianego w art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy i na podstawie art. 146a pkt 1 w zw. z art. 41 ust. 1 ustawy winna świadczoną usługę opodatkować według stawki 23 proc".

Autor jest doradcą podatkowym oraz autorem komentarza ?do ustawy o VAT