CIT: Spółka nie ujmie w kosztach odpisów od nieużywanej maszyny

Tak orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 8 lipca ?2014 r. (III SA/Wa 278/14).

Spółka z o.o. świadczy usługi z wykorzystaniem maszyn do gier zręcznościowych. Spółka amortyzuje te urządzenia na podstawie art. 16h ustawy ?o CIT, gdyż są one środkami trwałymi w rozumieniu przepisów o CIT. W toku działalności zdarza się, że urząd celny zajmuje urządzenia, by sprawdzić, czy działają zgodnie z przepisami. Spółka przejściowo traci wtedy nad nimi kontrolę. Nie kończy to prowadzonej przez nią działalności, którą wykonuje przy wykorzystaniu innych urządzeń. Wobec zajętych urządzeń spółka nie zawiesza amortyzacji podatkowej.

Spółka zwróciła się do organu podatkowego z pytaniami: czy odpisy amortyzacyjne od urządzeń, którymi nie będzie dysponować przez pewien czas, są kosztami uzyskania przychodów oraz czy strata z likwidacji takiego nie w pełni umorzonego urządzenia będzie kosztem uzyskania przychodu.

W ocenie spółki na oba te pytania należy odpowiedzieć twierdząco. Spółka podniosła, że spełnia wymogi, jakie wobec amortyzacji urządzeń stawia ?art. 16a ustawy o CIT, m.in. wykorzystania tych urządzeń na potrzeby związane z prowadzoną działalnością gospodarczą. Zdaniem spółki termin „wykorzystywanie" oznacza tylko możliwość użycia, a nie fizyczne używanie. Ponadto ewentualna likwidacja środka trwałego nie nastąpi w wyniku zmiany rodzaju prowadzonej działalności gospodarczej, więc nie ma podstaw do niezaliczenia straty z tego tytułu do kosztów podatkowych.

Organ podatkowy nie podzielił stanowiska spółki, wobec czego spółka zaskarżyła interpretację. Sąd zgodził się jednak z fiskusem. Podkreślił, że spółka nie będzie miała fizycznego dostępu do maszyn, a to oznacza, że nie będzie ich wykorzystywała ?w prowadzonej działalności. Dodatkowo w orzeczeniu wskazano, że ?w wyniku przeprowadzonej kontroli może się okazać, iż dany automat nie spełnia wymogów określonych przez szczególne przepisy prawa i tym samym nie może być dalej użytkowany. Zajęcie przez organy celne urządzeń skutkuje więc zaprzestaniem działalności na tych automatach, co wyłącza możliwość ich amortyzowania. Sąd stwierdził także, że w przypadku ewentualnej likwidacji takiej maszyny strata powstała wskutek braku możliwości dokonywania odpisów amortyzacyjnych nie może zostać zaliczona do kosztów podatkowych.

—Marek Zdziech, współpracownik Zespołu Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte

Komentarz eksperta

Jakub ?Podleśny menedżer w Deloitte Doradztwo Podatkowe ?sp. z o.o. (biuro ?w Rzeszowie)

Komentowany wyrok porusza kwestie istotne z punktu widzenia każdego przedsiębiorcy związane z zaangażowanymi w działalność środkami trwałymi. Odpowiednie przepisy ustawy o CIT stanowią, że aby dany środek trwały ?mógł podlegać amortyzacji, musi być wykorzystywany przez podatnika na cele związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą. W praktyce możliwe jest także dokonywanie podatkowych odpisów amortyzacyjnych od środka trwałego, który tylko czasowo nie jest wykorzystywany w prowadzonej działalności, jeśli nie doszło do zaprzestania lub zawieszenia prowadzenia tej działalności (tak np. NSA w wyroku z 20 października 2011 r., II FSK 725/10).

W sprawie będącej przedmiotem komentowanego rozstrzygnięcia pojawiły się wątpliwości dotyczące tego, czy możliwe jest amortyzowanie i zaliczenie ?do kosztów podatkowych odpisów amortyzacyjnych od automatów do gier, które zostały zajęte przez urząd celny ?w celu sprawdzenia prawidłowości ich działania, a także czy możliwe jest zaliczenie w koszty straty powstałej ?w wyniku likwidacji takich automatów. Sąd stanął na stanowisku, że w sytuacji przedstawionej we wniosku o wydanie interpretacji zarówno dokonywanie odpisów amortyzacyjnych, jak i zaliczenie straty do kosztów podatkowych nie jest możliwe. ?W mojej opinii stanowisko zaprezentowane przez sąd nie zasługuje na aprobatę. ?W analizowanym przypadku mamy bowiem do czynienia z sytuacją, w której sam fakt zajęcia automatów przez organy celne przesądza, w myśl wyroku, o braku możliwości wykorzystania ich w działalności gospodarczej. Sąd rozumie tu pojęcie „wykorzystywania na potrzeby związane z działalnością gospodarczą" wąsko, jako użytkowanie konkretnego urządzenia przez cały czas, nie pozwalając w tym konkretnym przypadku na kontynuowanie amortyzacji ?w razie czasowego wyłączenia środka trwałego z prowadzonej działalności, na którą to możliwość wskazał np. NSA ?w ww. orzeczeniu z 20 października 2011 r. Sąd podniósł też, że wynik kontroli może spowodować, że automaty nie będą mogły być dalej używane w toku działalności gospodarczej. Należy jednak zaznaczyć, ?że do momentu zakończenia czynności przez organy celne trudno przedsiębiorcy zakładać, że nie będzie mógł ich wykorzystywać do celów swojej działalności i nadal ich amortyzować. Likwidacja środka trwałego w sytuacji, gdy nie została spełniona przesłanka z art. 16 ust. 1 pkt 6 ustawy o CIT (zmiana profilu działalności), pozwala moim zdaniem na zaliczenie straty w wysokości niezamortyzowanej wartości automatu do kosztów uzyskania przychodów. Przeciwne twierdzenie bezpodstawnie pozbawia podatnika przysługującego mu prawa. Wypada więc sobie życzyć, żeby inne sądy nie wzorowały się na komentowanym wyroku.