Koszty podatkowe a opłaty za autostradę za granicą

Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione ??w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, ??z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 ustawy o PIT (art. 22 ust. 1 ustawy o PIT).

Aby zatem wydatek poniesiony przez podatnika mógł zostać przez niego ujęty ??w kosztach uzyskania przychodu, musi spełniać następujące warunki:

Podstawowy dowód

Podstawą zapisów w podatkowej księdze przychodów ??i rozchodów są dowody księgowe. Takimi dowodami są przede wszystkim faktury, faktury VAT RR, rachunki oraz dokumenty celne, zwane dalej „fakturami", wystawione zgodnie z odrębnymi przepisami (zob. § 12 ust. 3 pkt 1 rozporządzenia ministra finansów z 26 sierpnia 2003 r. ??w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów ??i rozchodów; dalej: rozporządzenie).

Jeżeli zatem podatnik posiada faktury wystawione przez podatników VAT z innych państw UE dokumentujących przejazdy za autostrady w tych państwach, to są one podstawą do ujęcia wydatku (opłaty za przejazd autostradą) w podatkowej księdze przychodów ??i rozchodów.

Inne też dopuszczalne

Na podstawie § 12 ust. 3 ??pkt 2 rozporządzenia do dowodów księgowych będących podstawą zapisów w podatkowej księdze przychodów i rozchodów zalicza się również inne dowody wymienione ??w § 13 i 14 rozporządzenia stwierdzające dokonanie operacji gospodarczej zgodnie z jej rzeczywistym przebiegiem ??i zawierające co najmniej:

a) ??wiarygodne określenie wystawcy lub wskazanie stron (nazwę i adresy) uczestniczących w operacji gospodarczej, której dowód dotyczy,

b) ??datę wystawienia dowodu oraz datę lub okres dokonania operacji gospodarczej, której dowód dotyczy, z tym że jeżeli data operacji gospodarczej odpowiada dacie wystawienia dowodu, to wystarcza podanie jednej daty,

c) ??przedmiot operacji gospodarczej i jego wartość oraz ilościowe określenie, jeżeli przedmiot operacji jest wymierny w jednostkach naturalnych,

d) ??podpisy osób uprawnionych do prawidłowego udokumentowania operacji gospodarczych.

Dowody te muszą być oznaczone numerem lub w inny sposób, aby możliwe było powiązanie dowodu z zapisami księgowymi ujętymi na jego podstawie.

Dowód księgowy powinien być sporządzony w języku polskim. Treść dowodu musi być pełna i zrozumiała. Dopuszczalne jest stosowanie ogólnie przyjętych skrótów.

Jeżeli w dowodzie podane jest wartościowe określenie operacji gospodarczej tylko ??w walucie obcej, to podatnik musi przeliczyć walutę obcą ??na złote po kursie i na zasadach określonych w ustawie ??o PIT. Wynik przeliczenia ??należy zamieścić w wolnych polach dowodu lub w załączniku do dowodu sporządzonego w walucie obcej (§ 12 ust. 4 rozporządzenia).

Uwaga! Koszty poniesione ??w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego ogłaszanego przez NBP ??z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia kosztu (art. 11a ust. 2 ustawy o PIT).

Za dowody księgowe uważa się również inne dowody opłat, w tym uiszczanych na podstawie książeczek opłat, oraz dokumenty zawierające ww. dane, o których mowa w § 12 ust. 3 pkt 2 rozporządzenia (zob. § 13 pkt 5 rozporządzenia).

Takimi dowodami mogą być w szczególności dowody opłat za płatne parkingi i autostrady, jeżeli zawierają wymagane dane.

Bezpośrednio ??lub jako załącznik

Rozumiem, że otrzymywane przez czytelnika dowody opłat za przejazdy autostradami ??w innych państwach UE zawierają dane określone w § 12 ust. 3 pkt 2 rozporządzenia. Jeśli tak, to mogą być one podstawą do zaewidencjonowania wydatku jako kosztu uzyskania przychodów w podatkowej księdze przychodów i rozchodów. Jeżeli jednak okazałoby się, że paragony nie zawierają wszystkich tych danych, to należy na ich podstawie sporządzić dowód wewnętrzny zgodnie z § 12 ust. 3 pkt 2 rozporządzenia.

W praktyce, z uwagi na specyfikę operacji oraz trudności ??z pozyskaniem faktury, opłaty za przejazdy autostradami na terenie państw Unii Europejskiej mogą być zaewidencjonowane w podatkowej księdze przychodów i rozchodów jako koszty uzyskania przychodów na podstawie innych dowodów (np. paragon, kwit autostradowy, zestawienie opłat za autostradę) pod warunkiem, że taki dokument będzie zawierał wszystkie elementy wskazane w § 12 ust. 3 pkt 2 rozporządzenia (interpretacje Izby Skarbowej w Poznaniu z 17 grudnia 2012 r., ILPB1/415-902/12-2/TW ??i ILPB1/415-903/12-2/TW; interpretacja Izby Skarbowej w Katowicach z 15 stycznia 2008 r., IBPB1/415-177/07/KB).

Zatem dowody opłat za przejazdy autostradą w innym państwie UE zawierające dane, o których mowa w § 12 ust. 3 pkt 2 rozporządzenia, mogą być podstawą zapisów w podatkowej księdze przychodów i rozchodów.

Przykład

W prowadzonej działalności gospodarczej podatnik wykorzystuje samochód osobowy stanowiący środek trwały w jego firmie. W czerwcu odbył podróż służbową na Słowację. Za przejazd autostradą na Słowacji poniósł opłatę, na której udokumentowanie otrzymał jedynie paragon. Jeżeli ten paragon spełnia wymogi określone w § 12 ust. 3 pkt 2 rozporządzenia, w tym zostanie podpisany przez podatnika, to można na jego podstawie ująć wydatek za przejazd autostradą jako koszt w podatkowej księdze przychodów i rozchodów.

Zapłacony za granicą podatek też pomniejszy przychody

Opłaty za przejazdy autostradą mogą zawierać kwotę VAT zapłaconego w innym państwie UE. Nabycie tych usług od unijnych podatników nie wiąże się jednak ?z obowiązkiem rozliczenia podatku od importu usług stosownie do art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT. Miejsce opodatkowania tych usług, jako usług związanych ?z nieruchomościami, znajduje się bowiem ?w państwie położenia autostrady, a nie ?w Polsce.

Miejscem świadczenia usług związanych ?z nieruchomościami jest miejsce położenia nieruchomości (art. 28e ustawy o VAT).

Czy podatek od wartości dodanej zapłacony w innym państwie UE może być w tej sytuacji kosztem uzyskania przychodu ?i zostać ujęty w podatkowej księdze przychodów i rozchodów?

Zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 43 ustawy o PIT, podatku od towarów i usług nie uważa się za koszty uzyskania przychodów, z tym że kosztem takim jest:

a) podatek naliczony:

b) podatek należny:

c) ?kwota podatku od towarów i usług, nieuwzględniona w wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji lub dotycząca innych rzeczy lub praw niebędących środkami trwałymi lub wartościami niematerialnymi i prawnymi podlegającymi tej amortyzacji – w tej części, w jakiej rozliczono korektę powodującą zmniejszenie podatku odliczonego zgodnie z art. 91 ustawy ?o podatku od towarów i usług;

Artykuł 5a pkt 17 ustawy o PIT określa, że ustawa o podatku od towarów i usług oznacza tu ustawę z 11 marca 2004 r. ?o podatku od towarów i usług (ustawa ?o VAT). Natomiast stosownie do art. 2 pkt 11 ustawy o VAT przez podatek od wartości dodanej rozumie się  podatek od wartości dodanej nakładany na terytorium państwa członkowskiego, z wyjątkiem podatku od towarów i usług nakładanego krajową ustawą o VAT.

Zatem ustawa o VAT rozróżnia pojęcia podatku od wartości dodanej i podatku od towarów i usług. Sformułowanie „podatek od towarów i usług" jest określeniem podatku od wartości dodanej obowiązującym wyłącznie w Polsce, a nie w innych krajach członkowskich. Tym samym nie można utożsamiać podatku od wartości dodanej obowiązującego w innym państwie członkowskim niż Polska z podatkiem od towarów i usług obowiązującym w Polsce.

Organy podatkowe akcentują, że art. 23 ust. 1 pkt 43 ustawy o PIT nie ma zastosowania do VAT płaconego w innym państwie UE w cenie nabywanych towarów i usług. Przepis ten dotyczy bowiem podatku od towarów i usług, a nie podatku od wartości dodanej. Zatem zapłacony podatek od wartości dodanej, wynikający np. z faktur za przejazdy autostradą za granicą, może być dla podatnika kosztem uzyskania przychodu, pod warunkiem związku z prowadzoną działalnością i właściwego udokumentowania. Do kosztów uzyskania przychodów podatnik może zaliczyć kwotę brutto wynikającą ?z faktur wraz z zawartym w nich zagranicznym podatkiem od wartości dodanej (interpretacje Izby Skarbowej w Poznaniu ?z 17 grudnia 2012 r., ILPB1/415-902/12-2/TW, ILPB1/415-903/12-2/TW).