Wewnętrzne rozliczenia konsorcjum bez VAT

Naczelny Sąd Administracyjny wydał orzeczenie, które istotnie przełoży się na sytuację podatkową uczestników wspólnych przedsięwzięć. Sąd kasacyjny wbrew stanowisku fiskusa uznał, że rozliczenia wewnątrz konsorcjum nie podlegają VAT.

Wspólny projekt

Sprawa dotyczyła konsorcjum naukowo-przemysłowego. We wniosku o interpretację spółka wyjaśniła, że stworzyła je razem z trzema innymi podmiotami, by wziąć udział w konkursie projektów rozwojowych.

Spółka postanowiła się upewnić, czy wzajemne rozliczenie projektu rozwojowego pomiędzy liderem konsorcjum a partnerem podlega opodatkowaniu VAT. Sama stanęła na stanowisku, że wzajemne rozliczenia między nią jako partnerem konsorcjum a jego liderem nie są odpłatnym świadczeniem usług w celu realizacji umowy o wykonanie wyodrębnionej części projektu rozwojowego. W konsekwencji wzajemne rozliczenia udziału w kosztach wspólnych pomiędzy uczestnikami konsorcjum nie podlegają VAT. Nie muszą więc być udokumentowane fakturą, ale innym dowodem, np. notą księgową.

Innego zdania był fiskus. Wyjaśnił, że z punktu widzenia VAT każdy z członków konsorcjum jest odrębnym podatnikiem. Nie jest nim samo konsorcjum.

W ocenie urzędników, uwzględniając charakter wzajemnych powiązań umownych, lider konsorcjum jako podmiot reprezentujący je przed zleceniodawcą we wszystkich sprawach związanych z wykonaniem oraz rozliczeniem projektu, świadczy na rzecz zleceniodawcy usługę. W konsekwencji jest zobowiązany do wystawiania mu faktur VAT, dokumentujących całość prac wykonanych przez konsorcjum na rzecz zamawiającego. Do wystawiania faktur zobowiązani są również pozostali uczestnicy konsorcjum, świadczący usługi na rzecz lidera.

Spółka nie zgodziła się z taką wykładnią. Zaskarżyła interpretację i wygrała. Najpierw rację przyznał jej Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie. Jego zdaniem to, że partnerzy i lider konsorcjum zachowują odrębny status podatników VAT, nie może przesądzać o tym, że lider, wykonując swoje obowiązki wynikające z umowy wobec partnerów, świadczy na rzecz pozostałych odpłatną i ekwiwalentną usługę dystrybucji kosztów i przychodów całego konsorcjum.

Nie ma daniny

Stanowisko korzystne dla spółki ostatecznie potwierdził sąd kasacyjny. Po analizie przepisów ustawy o VAT również nie miał wątpliwości, że wzajemne rozliczenia wewnątrz konsorcjum nie podlegają VAT. Nie są bowiem ani usługą, ani dostawą towarów.

– Sposób podziału kosztów i przychodów nie wiąże się z przekazaniem władztwa na towarem – podkreślał sędzia Naczelnego Sądu Administracyjnego Sylwester Marciniak.

Wyrok jest prawomocny.

Sygnatura akt: I FSK 1072/13

Opinia:

Jerzy ?Martini, doradca podatkowy, wspólnik w kancelarii Martini i Wspólnicy

Należy zdecydowanie zgodzić się ze stanowiskiem NSA. Ekonomiczna natura konsorcjum jest odmienna od relacji wykonawca–podwykonawca. Co prawda rozliczenia finansowe dokonywane są pomiędzy klientem a liderem konsorcjum oraz liderem a pozostałymi członkami konsorcjum, jednak według VAT to wszyscy członkowie konsorcjum dokonują sprzedaży na rzecz klienta. Jeśli chodzi o fakturowanie, ?to należałoby albo wystawić jedną fakturę wskazującą wszystkich członków konsorcjum jako sprzedawców, albo każdy członek konsorcjum powinien wystawić samodzielnie fakturę na klienta. Jednak w tym wariancie klient będzie wiedział, jaka część wynagrodzenia przypada na konkretnego członka konsorcjum. To czasami ?z biznesowego punktu widzenia jest nieakceptowalne.