Według art. 92 § 1 pkt 1 i § 4 kodeksu pracy ?za czas niezdolności pracownika do pracy wskutek choroby trwającej do 33 dni w roku kalendarzowym, a w przypadku pracownika, który ukończył 50 lat, wskutek choroby trwającej do 14 dni, pracownik ten ma prawo do wynagrodzenia za czas choroby w wysokości 80 proc. Przepisy prawa pracy obowiązujące ?u danego pracodawcy mogą przy tym przewidywać wyższe wynagrodzenie.
Jeśli pracownik choruje dłużej niż 33 dni ?w roku kalendarzowym lub dłużej niż 14 dni ?w roku kalendarzowym, jeśli ma ukończone ?50 lat, to przysługuje mu zasiłek chorobowy na zasadach określonych w ustawie z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.
Zasiłek chorobowy może wypłacać zakład pracy lub ZUS. O tym, czy zasiłek wypłaca pracodawca, czy ZUS, decyduje stan zatrudnienia w danym zakładzie pracy określony na dzień 30 listopada poprzedniego roku, a więc w bieżącym roku – na 30 listopada 2013 r.
Kogo obciąża pobyt na zwolnieniu
Jeśli zakład pracy na 30 listopada 2013 r. zgłosił do ubezpieczenia chorobowego więcej niż 21 osób, to od stycznia 2014 roku jest uprawniony do wypłaty zasiłku chorobowego ?w przypadku, gdy np. choroba pracownika będzie dłuższa niż 33 dni w roku lub dłuższa niż 14 dni ?w roku, jeśli pracownik skończył w 2013 r. 50 lat. Jeśli natomiast w tym dniu pracodawca zgłosi do ubezpieczenia chorobowego mniej niż 21 osób, to zasiłki chorobowe będzie wypłacał ZUS.
W praktyce zdarza się, że zakład pracy ?w jednym miesiącu wypłaca wynagrodzenie za pracę, wynagrodzenie za czas choroby i zasiłek chorobowy.
Przykład
Pan Jan Kwiatkowski, który ma 25 lat, od 1 stycznia do 5 lutego 2014 roku przebywał na zwolnieniu lekarskim, a więc chorował 36 dni. Od 6 lutego ?do 15 lutego pracował, a od 16 lutego do 28 lutego znów przebywał na zwolnieniu lekarskim. Pan Jan ?za luty 2014 r. otrzymał jednocześnie zasiłek chorobowy, wynagrodzenie za pracę i wynagrodzenie za czas choroby.
Z tego samego źródła
Wynagrodzenie za pracę i wynagrodzenie za czas choroby należy zakwalifikować do przychodów ze stosunku pracy. Potwierdza to interpretacja Izby Skarbowej w Katowicach z 19 czerwca 2009 r. (IBPBII/1/415-280/09/MK), zgodnie ?z którą „kwota wynagrodzenia chorobowego stanowi w świetle (...) kodeksu pracy wynagrodzenie, co z kolei oznacza, iż pracownik uzyskał (...) przychód ze stosunku pracy w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, (...) warunkiem uwzględnienia kosztów uzyskania przychodu ze stosunku pracy nie jest zatem faktyczne świadczenie pracy w postaci wykonywania na rzecz pracodawcy czynności, do których wykonywania pracownik jest zobowiązany mocą umowy ?o pracę, lecz samo uzyskanie przychodu ze stosunku pracy. (...) Koszty te nie powinny być również obliczone proporcjonalnie do ilości dni sierpnia, za które pracodawca wypłacił wynagrodzenie, lecz w pełnej kwocie przysługującej za miesiąc".
Przykład
W styczniu 2014 roku pracownica Malwina Kowalska otrzymała wynagrodzenie za pracę ?w wysokości 1600 zł i wynagrodzenie za czas choroby w wysokości 530 zł.
Wynagrodzenie za pracę i wynagrodzenie za czas choroby to przychody ze stosunku pracy. Przy poborze zaliczki pracodawca uwzględnia koszty uzyskania przychodów oraz kwotę zmniejszającą podatek w wysokości 46,33 zł, gdy pracownik złożył oświadczenie PIT-2 (oświadczenie pracownika dla celów obliczania miesięcznych zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych).
Przy obliczaniu zaliczki od wynagrodzenia za czas choroby uwzględnia się jedynie składki na ubezpieczenie zdrowotne, a nie oblicza się składek na ubezpieczenia społeczne, mimo że wynagrodzenie jest traktowane jako przychód ?ze stosunku pracy.
Wynagrodzenie z pracy 1600,00 zł
Wynagrodzenie za czas choroby 530,00 zł
Podstawa wymiaru ZUS 1600,00 zł
Składki ZUS (13,71 proc.) 219,36 zł
Podstawa składki na ubezpieczenie ?zdrowotne 1 910,64 zł
Składka na ubezpieczenie ?zdrowotne (9 proc.) 171,96 zł
Składka na ubezpieczenie zdrowotne?podlegająca odliczeniu (7,75 proc.) 148,07 zł
Koszty uzyskania przychodu 111,25 zł
Podstawa opodatkowania 1 799,00 zł
Zaliczka na podatek po odliczeniu?kwoty zmniejszającej podatek 277,49 zł
Zaliczka po odjęciu składki zdrowotnej ?i po zaokrągleniu wpłacona ?do urzędu skarbowego 129,00 zł
Składka zdrowotna finansowana ?z wynagrodzenia 23,89 zł
Kwota do wypłaty dla pracownika 1 609,68 zł
Kto jest płatnikiem podatku
Płatnikiem podatku od wynagrodzenia za czas choroby jest zakład pracy, natomiast płatnikiem podatku od zasiłku chorobowego jest ZUS.
Nawet jeżeli pracownik nie przepracował pełnego miesiąca, od wypłaconego wynagrodzenia z tytułu świadczenia pracy należą mu się koszty uzyskania przychodu w pełnej wysokości.
Z kolei od zasiłku chorobowego wypłaconego przez ZUS nie przysługują koszty uzyskania przychodu. Zasiłek chorobowy nie jest również podstawą do naliczenia składek na ubezpieczenie społeczne i składek na ubezpieczenie zdrowotne.
Przykład
Pan Krzysztof Kowalski ma 53 lata. Pracuje w firmie, która 30 listopada 2013 r. zatrudniała mniej ?niż 20 osób. W lutym 2014 roku przebywał na zwolnieniu lekarskim przez 16 dni i otrzymał ?zasiłek chorobowy wypłacony przez ZUS w kwocie 750 zł. W pozostałe dni miesiąca pan Krzysztof pracował i otrzymał wynagrodzenie za pracę ?w kwocie 1100 zł.
Zasiłek chorobowy wypłacony przez ZUS 750 zł
Podstawa opodatkowania 750 zł
Zaliczka na PIT? (750 zł x 18 proc. – 46,33 zł) 88,67 zł
Zaliczka do urzędu skarbowego 89 zł
Do wypłaty (750 – 89) 661 zł
Wynagrodzenie za pracę 1100 zł
Kwota zmniejszająca podatek 46,33 zł
Podstawa wymiaru składek ZUS 1100 zł
Składki ZUS (13,71 proc.) 150,81 zł
Podstawa składki na ubezpieczenie ?zdrowotne 949,19 zł
Składka na ubezpieczenie ?zdrowotne (9 proc.) 85,43 zł
Składka na ubezpieczenie zdrowotne podlegająca?odliczeniu (7,75 proc.) 73,56 zł
Koszty uzyskania przychodu 111,25 zł
Podstawa obliczenia zaliczki 838,00 zł
Zaliczka na podatek 104,51 zł
Zaliczka po odjęciu składki zdrowotnej ?i po zaokrągleniu?wpłacona do urzędu skarbowego 31,00 zł
Wynagrodzenie netto 832,76 zł
Gdy zarobek jest niewielki
Zdarza się, że pracownik przepracuje u danego pracodawcy jeden dzień w miesiącu ?i zwolni się lub pójdzie na zwolnienie lekarskie. Powstaje pytanie, co z kosztami uzyskania przychodu, jeśli wynagrodzenie jest niższe niż kwota kosztów.
Niższe koszty mogą być stosowane wtedy, gdy przychód ze stosunku pracy jest niższy niż wynoszą miesięczne koszty uzyskania przychodów. W takim przypadku przy obliczaniu zaliczki pracodawca obniża koszty uzyskania przychodu do wysokości przychodów (wynagrodzenia brutto). Podstawą jest art. 22 ust. 2 pkt 1 ustawy o PIT, ale obniżenie kosztów nie wynika bezpośrednio z tego przepisu. Przepis mówi, że koszty za rok podatkowy nie mogą wynosić więcej niż 1335 zł, a to oznacza, że mogą być niższe. Również organy podatkowe przywołują ten przepis w interpretacjach podatkowych.
Zgodnie z interpretacją Izby Skarbowej w Katowicach z 14 czerwca 2010 r. (IBPB II/1/415-253/10/BD) „przy obliczeniu zaliczki na podatek dochodowy od należności wypłacanych pracownikowi, który w danym miesiącu nie wykonywał faktycznie pracy (...), ale uzyskał przychód ze stosunku pracy, jakim był dodatek stażowy, należą się koszty uzyskania przychodu określone w art. 22 ust. 2 pkt 1 powołanej ustawy, jednakże do wysokości nie wyższej niż wypłacony dodatek stażowy. W zeznaniu rocznym podatnik sam uwzględni ustawową (pełną) kwotę kosztów. Takiego samego uwzględnienia winien dokonać płatnik, który będzie sporządzał roczne obliczenie podatku, mimo że ?w trakcie roku potrącił niższą kwotę kosztów".
Przykład
Pan Andrzej Nowak przepracował w marcu dwa dni, ?po czym zwolnił się z pracy. Za okres pracy pan Andrzej uzyskał wynagrodzenie w wysokości 70 zł.
Wynagrodzenie brutto 70 zł
Podstawa wymiaru składek ZUS 70 zł
Składki ZUS (13,71 proc.) 9,60 zł
Wynagrodzenie po odjęciu składek ZUS 60,40 zł
Koszty uzyskania przychodu 70 zł
Podstawa opodatkowania 0,00 zł
Zaliczka 0,00 zł
Do wypłaty 60,40 zł
Uwaga! Składki na ubezpieczenie zdrowotne nie będzie, bo jeśli koszty są obniżone do wysokości wynagrodzenia, to nie ma od czego tej składki naliczyć.
