Rz: Od początku roku spółki komandytowo-akcyjne są podatnikami CIT. Tuż przed zmianami w rejestrze sądowym zarejestrowano ponad dwa tysiące takich spółek, co pozwala na ich opodatkowanie na starych, korzystniejszych zasadach. Dziś te SKA są wystawione na sprzedaż. ?Czy warto je kupić?

Artur Gawiński: Korzystne jest prowadzenie biznesu ?w formie spółki, która umożliwia jednokrotne opodatkowanie, ?a jednocześnie wyklucza majątkową odpowiedzialność wspólników za ewentualne długi spółki. Taką właśnie formą prawną jest spółka komandytowo-akcyjna. Przypomnijmy, że na starych zasadach dochód był opodatkowany tylko na poziomie wspólników, ?a dodatkowo akcjonariusze, którym przypadał przeważnie prawie cały zysk, płacili podatek dopiero ?w momencie wypłaty dywidendy.

Przedłużenie stosowania tych zasad, nawet uwzględniając konieczność zapłaty ?za SKA, może się okazać opłacalne nawet dla przeprowadzenia jednej transakcji.

Problem w tym, że nie wszystkie z oferowanych dziś SKA z przedłużonym rokiem podatkowym dają gwarancję takich korzyści.

Czym się kierować, wybierając SKA do zakupu?

Spółki te można podzielić na dwie grupy. W pierwszej są spółki, które nie zmieniały roku obrotowego, a ich obecny rok obrotowy rozpoczął się w 2013 r. i trwa do któregoś momentu 2014 r. Druga grupa to spółki, które zmieniły rok obrotowy ?w 2013 r., w wyniku czego pierwszy po zmianie rok rozpoczął się jeszcze w 2013 r. i będzie trwał nawet do drugiej połowy 2015 r.

Prostsze w konstrukcji są spółki kończące rok obrotowy w 2014 r. Wśród tej grupy wątpliwości budzą spółki z rokiem obrotowym równym kalendarzowemu. Zgodnie z ustawą o CIT w przypadku podjęcia po raz pierwszy działalności w drugiej połowie roku kalendarzowego i wybrania roku podatkowego pokrywającego się ?z kalendarzowym, pierwszy rok podatkowy może trwać od dnia rozpoczęcia działalności do końca kolejnego roku kalendarzowego. W tej sytuacji byłby ?to koniec 2014 r.

Oszczędności podatkowe mogą przynieść tylko SKA zarejestrowane do 12 grudnia 2013 r., a do takich spółek nie stosuje się ustawy o CIT ?– w końcu na tym polega optymalizacja.

Zatem jedyną regulacją ?w zakresie roku obrotowego SKA jest ustawa o rachunkowości, której art. 3 ust. 1 punkt 9 przewiduje, że jeśli spółka powstała w drugiej połowie przyjętego przez nią roku obrotowego, to można księgi rachunkowe i sprawozdanie finansowe za ten okres połączyć z księgami rachunkowymi i sprawozdaniem finansowym za rok następny.

Przepis ten wskazuje niestety, że w istocie istnieją dwa odrębne lata obrotowe („ten okres" i „rok następny"), a tylko technicznie przepis ustawy o rachunkowości dopuszcza połączenie ksiąg rachunkowych z obu tych lat i dzięki temu można sporządzić wspólne dla obu lat sprawozdanie finansowe.

SKA z rokiem obrotowym zdefiniowanym jako kalendarzowy, która powstała w drugiej połowie 2013 roku, nie ma roku obrotowego aż do końca 2014 roku, tylko jej pierwszy rok obrotowy skończył się 31 grudnia 2013 roku i istnieje ryzyko, że od ?1 stycznia 2014 roku taka SKA jest już podatnikiem CIT. Zdecydowanie bezpieczniej jest więc kupić SKA, której rok obrotowy kończy się trochę wcześniej niż 31 grudnia 2014 r.

Na co zwrócić uwagę w spółkach z rokiem obrotowym kończącym się w 2015 r.?

W tego typu spółkach nastąpiła zmiana roku obrotowego poprzez zmianę statutu spółki. Z mojego doświadczenia wynika, że ponad połowa tego typu spółek jest ryzykowna ze względu na wątpliwości w procedurze wynikającej z kodeksu spółek handlowych. By zmiana roku obrotowego była skuteczna dla celów podatkowych, akcje SKA powinny były być w pełni opłacone. Trzeba więc sprawdzić, czy kapitał akcyjny rzeczywiście był wpłacony, koniecznie na rachunek bankowy SKA, przed datą walnego zgromadzenia spółki zmieniającego rok obrotowy.

Jeżeli akcje były pokryte tylko w części, bo można zarejestrować spółkę po opłaceniu co najmniej 1/4 kapitału akcyjnego, zmiana roku obrotowego będzie skuteczna tylko wtedy, gdy statut SKA przewidywał możliwość głosowania nie ?w pełni pokrytymi akcjami. Dodatkowo, jeśli dochodziło ?do zmian akcjonariuszy, nowy akcjonariusz musiał otrzymać akcje przed walnym zgromadzeniem.

W przypadku wystąpienia jednego z powyższych błędów istnieje ryzyko, że uchwała zostanie uznana za nieistniejącą.

W mojej ocenie nawet odpowiedni wpis dotyczący roku obrotowego SKA do Krajowego Rejestru Sądowego nie gwarantuje, że powyższa sytuacja nie naraża przyszłych wspólników SKA co najmniej na ryzykowny spór z organami podatkowymi.

—rozmawiał Mateusz Maj