Tak stwierdziła Iza Skarbowa w Warszawie w interpretacji z 28 sierpnia 2013 r. (IPPP2/ 443-517/13-2/JW).

Spółka zawarła umowę najmu pomieszczeń biurowych. W celu dostosowania wynajętych powierzchni dla potrzeb prowadzonej działalności spółka poniosła koszty adaptacji, które zostały zakwalifikowane do inwestycji w obcym środku trwałym, podlegającej amortyzacji. Od dokonanych zakupów spółka odliczyła VAT w całości, gdyż służyły one w pełni działalności opodatkowanej. Umowa najmu została zawarta na czas określony, po którym nie została przedłużona. Skutkiem tego było zaprzestanie wykorzystywania poniesionych inwestycji do dalszych czynności opodatkowanych oraz ich likwidacja. Postanowienia umowne nie obligowały spółki do przywrócenia lokali do stanu pierwotnego. Nie przewidywały również zwrotu poniesionych nakładów.

Spółka zwróciła się więc do organu podatkowego z pytaniem, czy likwidacja inwestycji w obcym środku trwałym powoduje obowiązek korekty VAT naliczonego od części niezamortyzowanej inwestycji. Przedstawiając własne stanowisko, spółka wskazała, że jej zdaniem nie ma obowiązku takiej korekty, ponieważ prawo do odliczenia VAT naliczonego przysługiwało jej przy nabyciu inwestycji, a fakt rozwiązania umowy najmu nie powinien wpływać na jego zmianę.

Organ podatkowy uznał to stanowisko za nieprawidłowe. Jego zdaniem spółka powinna skorygować VAT naliczony od inwestycji w obcym środku trwałym, która nie została zamortyzowana w sposób określony w art. 91 ust. 1–7 ustawy o VAT.

Komentarz eksperta

Marta Gmurkowska starsza konsultantka w Zespole ds. Podatków Pośrednich Działu Prawnopodatkowego PwC

Przepisy ustawy o VAT dotyczące korekt podatku naliczonego związanego z nabyciem środków trwałych nie są zbyt szczegółowe. Powoduje to problemy przy określaniu sposobu postępowania w niektórych sytuacjach. Taką okolicznością może być zmiana przeznaczenia nabytego środka trwałego.

Podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony od nakładów inwestycyjnych poniesionych w związku z adaptacją wynajmowanego lokalu. Jeśli natomiast w wyniku rozwiązania umowy najmu prawo to ustaje, a nakłady poczynione przez spółkę zatrzymuje wynajmujący, to w konsekwencji tak pozostawione nakłady, od których uprzednio odliczono VAT, nie będą służyły czynnościom opodatkowanym spółki. Dochodzi wtedy do zmiany przeznaczania dokonanego przez spółkę ulepszenia w obcym środku trwałym. Powstaje zatem pytanie, czy w tej sytuacji VAT odliczony od dokonanej inwestycji podlega korekcie.

Podstawowym wyznacznikiem obowiązku dokonania korekty VAT są okoliczności towarzyszące takiej sytuacji, a w szczególności to, czy były one konsekwencją zdarzeń od podatnika zależnych, czy też nie, oraz to, jaki jest los poniesionych nakładów inwestycyjnych.

W praktyce organów podatkowych można spotkać się z poglądami, w myśl których korekta VAT jest wymagana w sytuacji, gdy zaprzestanie wykorzystywania nakładów (które po rozwiązaniu umowy łączącej strony są nieodpłatnie przekazywane wynajmującemu) nie jest związane z nieprzewidzianymi okolicznościami. Zmiana przeznaczenia nabytych towarów i usług, która nie wynika z przyczyn losowych, a jest efektem działań podatnika, podlega korekcie VAT. Na gruncie przepisów ustawy o VAT stosownej korekty podatku należy dokonać jednorazowo, w deklaracji podatkowej za okres, w którym zmieniło się to przeznaczenie. Należy zmniejszyć VAT o kwotę odliczonego podatku dotyczącego prowadzonej inwestycji, ustaloną dla całego pozostałego okresu korekty. W przypadku środka trwałego jest to okres 5-letni. Pogląd ten znajduje odzwierciedlenie w coraz większej liczbie wydanych w ostatnim okresie interpretacji indywidualnych. Przykładem może posłużyć interpretacja Izby Skarbowej w Katowicach z 21 czerwca 2013 r. (IBPP2/443-273/13/KO), interpretacja Izby Skarbowej w Poznaniu z 4 lutego 2013 r. (ILPP1/443-1031/12-2/MD), czy też interpretacja Izby Skarbowej w Warszawie z 7 marca 2011 r. (IPP1-443-1243/10-5/AS).

Podobne stanowisko zostało również zaprezentowane przez WSA w Krakowie w wyroku z 8 lutego 2012 r. (I SA/Kr 1842/11). Sąd podkreślił w nim, że art. 91 ust. 7 ustawy przewiduje konieczność korekty VAT w sytuacji, gdy po zakupie towaru lub usługi, od których odliczono podatek, przeznaczenie tego towaru lub usługi uległo zmianie.

Trzeba jednak zwrócić uwagę, że w tej kwestii istnieje również odmienne stanowisko zakładające brak konieczności dokonania korekty podatku naliczonego od przedmiotowych nakładów inwestycyjnych. W interpretacji z 22 lutego 2011 r. (IPPP2/443-961/10-3/KG) Izba Skarbowa w Warszawie stanęła na stanowisku, że nieodpłatne pozostawienie nakładów wynajmującemu po rozwiązaniu umowy jest likwidacją środka trwałego niepowodującą obowiązku korekty VAT od części niezamortyzowanej inwestycji. Podobnie, w wyroku z 8 października 2009 r. (I SA/Gd 459/09) WSA w Gdańsku podkreślił, że obowiązek korekty VAT nie ciąży na podatniku w sytuacji, gdy zaniechanie inwestycji nastąpiło z przyczyn niezależnych od podatnika.

Zastosowanie się do wyjaśnień przedstawionych w powyższej interpretacji oraz w wyroku, w sytuacji pozostawienia nakładów na wynajmującego, jest jednak ryzykowne. W wielu interpretacjach organy podatkowe przedstawiają odmienne stanowisko. W celu ustalenia, czy w danych okolicznościach podatnik VAT jest zobowiązany do dokonania stosownej korekty VAT naliczonego, wymagane jest każdorazowe zbadanie powstania okoliczności, na skutek których podatnik dokonał likwidacji inwestycji w obcym środku trwałym.