Jak wynika z wyroku NSA z 22 października 2013 r. (I FSK 1682/12), zawód psychoterapeuty oraz psychoanalityka należy do profesji, które polegają na świadczeniu usług w zakresie opieki medycznej służącej przywracaniu i poprawie zdrowia. Tym samym, działalność prowadzona przez psychoterapeutów oraz psychoanalityków podlega zwolnieniu z VAT. Ze zwolnienia korzystają również szkolenia, konferencje i seminaria organizowane przez stowarzyszenia zrzeszające przedstawicieli tych profesji, chcących zdobyć kwalifikacje niezbędne do wykonywania zawodu medycznego, a następnie je pogłębiać i aktualizować.

Z wnioskiem do fiskusa

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego zapadł w sprawie stowarzyszenia zrzeszającego licencjonowanych psychoanalityków (osoby wykonujące zawód psychoanalityka i psychoterapeuty) oraz kandydatów na licencjonowanych psychoanalityków. Stowarzyszenie chciało uzyskać odpowiedź na pytanie czy świadczone przez nie usługi polegające na organizowaniu i prowadzeniu szkoleń, wykładów oraz konferencji naukowych korzystają ze zwolnienia od opodatkowania VAT. Dlatego wystąpiło z wnioskiem o udzielenie interpretacji indywidualnej.

Zdaniem stowarzyszenia, prowadzona przez nie działalność polega na świadczeniu usług w zakresie opieki medycznej, służących profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia świadczonych w ramach wykonywania zawodów medycznych. Tym samym, działalność stowarzyszenia korzysta ze zwolnienia z VAT. W konsekwencji, zwolnione z VAT są również organizowane przez stowarzyszenie szkolenia, konferencje i seminaria mające na celu świadczenie jego członkom usług bezpośrednio niezbędnych do wykonywania tej działalności zwolnionej.

Czy to są zawody medyczne

W niniejszej sprawie największe kontrowersje budziło, czy działalność prowadzona przez stowarzyszenie zrzeszające licencjonowanych psychoanalityków podlega zwolnieniu z VAT. Organ podatkowy stwierdził, że działalność stowarzyszenia nie może skorzystać ze zwolnienia z VAT, ponieważ zawód psychoanalityka nie został uznany przepisami prawa za zawód medyczny. Podobnie jak zawód psychoanalityka, przepisami prawa nie zostało również uregulowane kształcenie i dokształcanie psychoanalityków oraz nabywanie uprawnień do wykonywania zawodu psychoanalityka.

Ze stanowiskiem fiskusa nie zgodził się Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, do którego stowarzyszenie zaskarżyło uzyskaną interpretację indywidualną. W wyroku z 28 sierpnia 2012 r. (III SA/Wa 3226/11) sąd uznał, że psychoanalityk jest osobą wykonującą zawód medyczny, w ramach którego świadczy usługi w zakresie opieki medycznej służące przywraca- niu i poprawie zdrowia. Sąd wskazał na przepisy ustawy o działalności leczniczej, w świetle których osobą wykonującą zawód medyczny jest zarówno osoba uprawniona do udzielania świadczeń zdrowotnych na podstawie odrębnych przepisów prawa, jak i osoba legitymującą się nabyciem fachowych kwalifikacji do udzielania tego typu świadczeń. W konsekwencji, usługi świadczone przez licencjonowanych psychoanalityków są, zdaniem WSA w Warszawie, zwolnione z VAT. Ze zwolnienia korzystają też usługi w zakresie organizowania szkoleń, seminariów i konferencji, które mają na celu kształcenie i dokształcanie członków stowarzyszenia oraz nabywanie uprawnień do wykonywania zawodu psychoanalityka. W ocenie sądu zdobycie kwalifikacji, a następnie ich pogłębianie i aktualizowanie jest bezpośrednio niezbędne do wykonywania zawodu medycznego jakim jest zawód psychoanalityka.

Także szkolenia, konferencje i seminaria

Naczelny Sąd Administracyjny zgodził się z rozstrzygnięciem WSA w Warszawie, oddalając tym samym skargę kasacyjną organu podatkowego. NSA potwierdził, że psychoanalitycy i psychoterapeuci wykonują zawód medyczny, a świadczone przez nich usługi są zwolnione z VAT. Zdaniem sądu, zawód psychoanalityka, mimo że nie został uregulowany w odrębnych przepisach, tak jak np. zawód lekarza, to jednak jest profesją, której celem jest świadczenie usług w zakresie opieki medycznej służącej przywracaniu i poprawie zdrowia. Tym samym, spełnia warunki wynikające z ustawy o działalności leczniczej, do których z kolei odsyła ustawa o VAT. Zwolnieniu podlegają także szkolenia, konferencje i seminaria organizowane przez stowarzyszenia zrzeszające psychoanalityków, gdzie celem uczestników jest zdobycie kwalifikacji niezbędnych do wykonywania przez nich zawodu medycznego, a następnie ich pogłębianie i aktualizowanie.

—Ewelina Błądek, młodsza konsultantka podatkowa w ECDDP sp. z o.o.