Tak orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w wyroku z 29 sierpnia 2013 r. (III SA/Gd 487-488/13).

Na początku 2011 r.  spółka dokonała zgłoszeń celnych w związku z importem towarów. Organy celne uznały, że zgłoszenie zostało dokonane, gdy obowiązywało rozporządzenie Komisji (UE) nr 966/2010 z 27 października 2010 r. wszczynające dochodzenie dotyczące możliwego obchodzenia środków antydumpingowych nałożonych na mocy rozporządzenia Rady (WE) nr 91/2009 na przywóz niektórych elementów złącznych z żeliwa lub stali pochodzących z Chińskiej Republiki Ludowej w drodze przywozu niektórych takich elementów z Malezji i poddające ten przywóz rejestracji. Następnie organ stwierdził, że 27 lipca 2011 r. weszło w życie rozporządzenie Rady (UE) nr 723/2011 z 18 lipca 2011 r. rozszerzające ostateczne cło antydumpingowe nałożone rozporządzeniem Rady (WE) nr 91/2009. Produkty importowane przez spółkę były wśród tych, które objęto tym rozporządzeniem rozszerzającym. W decyzji z 28 grudnia 2012 r. organ określił cło antydumpingowe w wysokości 85 proc.

Spółka zauważyła, że organy podatkowe nie wzięły pod uwagę rozporządzenia Rady (UE) nr 924/2012 z 4 października 2012 r., które to jej zdaniem powinno mieć w tym przypadku zastosowanie, a które zmieniło rozporządzenie nr 91/2009 w ten sposób, że obniżyło cło do poziomu 74,1 proc. W związku z tym spółka złożyła skargę do sądu.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku przychylił się do stanowiska spółki, zgodnie z którym w momencie wydania decyzji przez organy celne, zarówno pierwszej, jak i drugiej instancji (naczelnik urzędu celnego i dyrektor izby celnej) obowiązywało już rozporządzenie Rady (UE) nr 924/2012. W konsekwencji sąd uchylił decyzję, ponieważ przy ustalaniu wysokość cła należało zastosować niższą jego stawkę.

—Maciej Rembowski, współpracownik Zespołu Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte

Adam Wosik, doradca podatkowy, starszy konsultant w Zespole Podatków Pośrednich i Cła, Deloitte Doradztwo Podatkowe sp. z o.o.

Komentowany wyrok odnosi się do kwestii zastosowania właściwej stawki ostatecznego cła antydumpingowego w przypadku, gdy stawka ta uległa zmianie po dokonaniu zgłoszenia celnego, a przed wydaniem decyzji określającej kwotę ostatecznego cła antydumpingowego.

Co do zasady właściwą stawką cła jest stawka obowiązująca w momencie powstania długu celnego, tj. w momencie przyjęcia zgłoszenia celnego. W komentowanej sprawie mamy jednak do czynienia ze specyficznym rodzajem cła, jakim jest cło antydumpingowe. Jest to jeden ze środków ochrony rynku UE, który jest stosowany dodatkowo, tzn. obok „regularnych" ceł wynikających z taryfy celnej. Ma on na celu ochronę rynku przed przywozem produktów po cenach dumpingowych z krajów niebędących członkami UE. Specyficzny charakter ma również postępowanie w sprawie dotyczącej cła antydumpingowego w sytuacji, gdy zgłoszenie celne zostaje dokonane w okresie prowadzonego dochodzenia antydumpingowego (tak jak w komentowanej sprawie), ale przed datą wejścia w życie rozporządzenia nakładającego ostateczne cło antydumpingowe. W takim przypadku istniejące instrumenty polityki antydumpingowej pozwalają na objęcie towarów tzw. rejestracją, która umożliwia późniejsze nałożenie z mocą wsteczną cła antydumpingowego.

Warto zaznaczyć, że stawka celna wynikająca z pierwotnej wersji rozporządzenia (WE) nr 91/2009, nałożona na mocy rozporządzenia Rady (UE) nr 723/2011, nie obowiązywała w żadnej z dat istotnych dla ustalenia stanu prawnego: ani w dacie dokonania zgłoszeń celnych, ani w dacie wydania decyzji przez organy.

Cła antydumpingowe nie mogą naruszać ustaleń wynikających z Porozumienia Antydumpingowego Światowej Organizacji Handlu (WTO), którego stroną jest UE. 28 lipca 2011 r. organ ds. rozstrzygania sporów WTO przyjął sprawozdania wskazujące, że rozporządzenie Rady (WE) nr 91/2009 narusza Porozumienie Antydumpingowe WTO. W rezultacie Komisja Europejska wszczęła przegląd stosowanych środków antydumpingowych i w jego wyniku wydane zostało rozporządzenie Rady (UE) nr 924/2012, na mocy którego stawka ostatecznego cła antydumpingowego (mająca zastosowanie do „wszystkich pozostałych przedsiębiorstw") określona w rozporządzeniu Rady (WE) nr 91/2009 została obniżona z 85 proc. do wysokości 74,1 proc.

Zgodnie z właściwymi regulacjami środki podjęte przez UE wskutek ustaleń organu ds. rozstrzygania sporów WTO dotyczących zagadnień antydumpingowych (w tym zmiana wysokości stawek ostatecznego cła antydumpingowego wynikająca z rozporządzenia Rady (UE) nr 924/2012) stają się skuteczne od daty ich wejścia w życie (w komentowanym przypadku – od 11 października 2012 r.) i nie stanowią podstawy do zwrotu opłat celnych pobranych przed tą data, chyba że ustalono inaczej. Komentowany wyrok wpisuje się w istniejącą linię orzeczniczą wojewódzkich sądów administracyjnych, zgodnie z którą ww. reguła nie ma zastosowania do przypadków, gdy postępowanie zmierzające do określenia cła antydumpingowego nie zostało zakończone ostateczną decyzją do dnia wejścia w życie przepisów zmieniających stawkę cła antydumpingowego. Zdaniem sądów w takim przypadku organy celne nie mają podstaw do odstąpienia od zasady bezpośredniego stosowania przepisów prawa materialnego obowiązujących w dacie orzekania.

W orzecznictwie wojewódzkich sądów administracyjnych podkreśla się również, że zasada zgodnej interpretacji prawa wspólnotowego z Porozumieniem Antydumpingowym WTO stoi na przeszkodzie stosowaniu aktów wtórnego prawa wspólnotowego w takim zakresie, w jakim naruszają one normy zawarte w tym porozumieniu. Niezgodność rozporządzenia Rady (WE) nr 91/2009 w istotnym dla sprawy zakresie z Porozumieniem Antydumpingowym WTO została uznana przez Komisję Europejską, co doprowadziło do wydania rozporządzenia zmieniającego nr 924/2012.

Stanowisko prezentowane przez wojewódzkie sądy administracyjne może stanowić istotny argument potwierdzający możliwość skutecznego wystąpienia o zwrot różnicy w wysokości ostatecznego cła antydumpingowego przez importerów, którym organy celne określiły kwotę cła antydumpingowego na podstawie rozporządzenia Rady (WE) nr 91/2009 w brzmieniu obwiązującym do 10 października 2012 r., lecz na podstawie decyzji wydanych po tej dacie.