Tak uznała Izba Skarbowa w Katowicach w interpretacji z 14 czerwca 2013 r. (IBPP4/443-148/13/BP).

Wnioskodawca świadczy na rzecz spółki norweskiej usługi kontrolno-nadzorcze dotyczące nieruchomości położonej na terytorium Polski. Spółka norweska jest zarejestrowanym w Norwegii podatnikiem VAT i nie posiada w Polsce stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej. Zakres usług obejmuje:

Usługi świadczone przez wnioskodawcę polegają na przygotowaniu i opracowaniu raportów oraz zestawień danych i informacji dotyczących centrum handlowego, na podstawie takich dokumentów jak umowy najmu, zabezpieczenia umów, postanowienia sądowe.

Organ podatkowy uznał stanowisko wnioskodawcy za prawidłowe. Stwierdził, że świadczone przez niego usługi powinny podlegać opodatkowaniu na podstawie art. 28b ustawy o VAT, tj. w miejscu siedziby usługobiorcy. Wnioskodawca powinien zatem wystawić fakturę bez VAT. Zdaniem izby usługi te nie stanowią usług, o których mowa w art. 28e ustawy o VAT, tj. usług związanych z nieruchomością. Na podstawie analizy charakteru wykonanych przez wnioskodawcę usług organ uznał, że element związany z nieruchomościami stanowi pewien wycinek działalności i nie powinien determinować charakteru usług ani nie powinien być sztucznie wydzielony. -

Komentuje Katarzyna Lewandowska doradca podatkowy, menedżer w Dziale Prawnopodatkowym PwC

Miejscem świadczenia usług związanych z nieruchomościami, w tym usług świadczonych przez rzeczoznawców, pośredników w obrocie nieruchomościami, usług zakwaterowania w hotelach lub obiektach o podobnej funkcji, takich jak ośrodki wczasowe lub miejsca przeznaczone do użytku jako kempingi, użytkowania i używania nieruchomości oraz usług przygotowywania i koordynowania prac budowlanych, takich jak usługi architektów i nadzoru budowlanego, jest miejsce położenia nieruchomości. Stanowi o tym art. 28e ustawy o VAT. Przepis ten jest przepisem szczególnym w odniesieniu do ogólnej zasady opodatkowania usług w miejscu, gdzie nabywca tych usług posiada siedzibę. Wyliczenie konkretnych usług zawarte w tym artykule ma charakter przykładowy. Nie oznacza to jednak, że każda usługa, która ma jakikolwiek związek z nieruchomością, powinna być opodatkowana zgodnie z tą zasadą.

Istotne znaczenie w analizie związku danej usługi z nieruchomością ma niedawne orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości UE z 27 czerwca 2013 r. w sprawie C-155/12 RR Donnelley Global Turnkey Solutions Poland Sp. z o.o., w którym sąd uznał, że nawet kompleksowe usługi w zakresie magazynowania nie muszą być usługami opodatkowanymi w miejscu położenia nieruchomości. Wyrok zawiera wiele praktycznych wskazówek dotyczących kwalifikacji usług jako związanych z nieruchomością.

Przykładowo, dla celów zastosowania art. 28e ustawy o VAT musi wystąpić wystarczająco bezpośredni związek pomiędzy usługą a nieruchomością. Występuje on wówczas, gdy przedmiotem usługi jest używanie konkretnej nieruchomości, dokonywanie na niej prac lub wydawanie w jej przedmiocie opinii (usługi rzeczoznawców), lub też wówczas, gdy usługa została w sposób wyraźny wskazana w przepisie.

Stanowisko przedstawione w analizowanej interpretacji należy zatem uznać za prawidłowe. Usługi świadczone są przez wnioskodawcę w związku z konkretną nieruchomością, tj. centrum handlowym. Sam fakt związania świadczonych przez wnioskodawcę usług z konkretną nieruchomością nie oznacza jednak automatycznie, że usługi te powinny być opodatkowane w Polsce. Związek świadczonych przez wnioskodawcę usług nie jest bowiem wystarczająco bezpośredni i jednocześnie powiązanie z tą nieruchomością nie jest na tyle istotne, aby opodatkować je zgodnie ze szczególną zasadą dotyczącą miejsca świadczenia, tj. w miejscu położenia nieruchomości.

Podobne skutki na gruncie VAT co usługi opisane w analizowanej interpretacji wywołują przykładowo usługi prawne związane z nieruchomością lub usługi ochrony budynku. Ich związek z konkretną nieruchomością jest jeszcze bardziej wyczuwalny niż w przypadku usług świadczonych przez wnioskodawcę, lecz nadal nie jest on wystarczająco bezpośredni.

Dodatkowo należy wskazać, że w analizowanym przypadku usługi są świadczone przez wnioskodawcę na rzecz podmiotu spoza Unii Europejskiej. Tym samym powinny być one wykazane w deklaracji VAT-7 w pozycji 11 (dostawa towarów oraz świadczenie usług poza terytorium kraju). Jednocześnie nie ma obowiązku wykazywania tych usług w deklaracji podsumowującej VAT-UE.