Jak rozliczać VAT przy działalności mieszanej

Podatnicy, którzy świadczą zarówno czynności opodatkowane, jak i czynności zwolnione z VAT, są zobligowani do grupowania wydatków, które można przypisać  czynnościom opodatkowanym oraz czynnościom zwolnionym z VAT (art. 90 oraz 91 ustawy o VAT). Jednakże niejednokrotnie nie jest możliwe przypisanie wydatków wyłącznie do jednej z tych grup. W takiej sytuacji podatnik dokonuje obliczenia tzw. wskaźnika proporcji, o którym mowa w art. 90 ustawy. Takie grupowanie wydatków u podatników, u których występuje tzw. sprzedaż mieszana, ma duże znaczenie w świetle przepisów VAT, ponieważ istotnie wpływa na obliczenie możliwego do odliczenia podatku naliczonego.

Poniższa tabela prezentuje ogólne zasady odliczenia podatku naliczonego w zależności od zakwalifikowania wydatków do wydatków związanych ze sprzedażą opodatkowaną, zwolnioną lub braku możliwości przypisania kosztów do jednej z tych grup.

Pomocne interpretacje

Typowymi w działalności przedsiębiorcy wydatkami, których nie można przypisać tylko sprzedaży opodatkowanej lub zwolnionej, są wydatki związane z ogólnym zarządem, np. usługi księgowe, zakupy materiałów do biura, zakup środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych służących całej spółce (np. serwery i licencje do nich). Jednak każdy podatnik powinien zakwalifikować wydatek zgodnie z rzeczywistym przeznaczeniem. Przy wątpliwościach (szczególnie w sytuacji kwalifikacji wydatków do grupy z pełną możliwością odliczenia VAT) warto wesprzeć się interpretacjami, orzeczeniami, a także przygotować sobie pod daną kwalifikację notatkę z uzasadnieniem (w szczególności, jeśli dotyczy wydatków o dużej wartości). Takie postępowanie może się okazać bardzo pomocne w sytuacji ewentualnej kontroli organów skarbowych.

Wskaźnik proporcji odliczenia podatku naliczonego ustala się na podstawie art. 90 ust. 3–12 ustawy o VAT. A oto ogólny wzór do obliczenia wskaźnika.

Uwaga!

Wskaźnik proporcji ustalony na podstawie obrotów z ubiegłego roku służy jako wskaźnik proporcji do odliczenia w roku bieżącym jako tzw. wskaźnik wstępny. Po ustaleniu rzeczywistego wskaźnika proporcji podatnik zobligowany jest do korekty VAT naliczonego – czyli dokonać tzw. korekty rocznej. Korektę roczną na podstawie faktycznego wskaźnika proporcji wykazuje się w pierwszej deklaracji roku następnego, tj. w deklaracji za styczeń lub pierwszy kwartał (art. 91. u 3 ustawy).

Uwaga!

Zgodnie z art. 90 ust. 4 ustawy o VAT, obliczony wskaźnik proporcji zaokrągla się w górę do najbliższej liczby całkowitej.

Przykład

WSTĘPNY I OSTATECZNY

Wskaźnik proporcji obliczony na podstawie obrotów z roku 2012 służy w roku 2013 jako wskaźnik odliczenia VAT naliczonego dla wydatków ponoszonych w roku 2013, których nie można przypisać tylko do działalności zwolnionej ani tylko do działalności opodatkowanej .

Korekta roczna VAT naliczonego za rok 2013 następuje w pierwszej deklaracji w roku 2014 (tj. deklaracji za styczeń 2014 roku lub za I kwartał 2014 roku). Takiej korekty dokonuje się na podstawie faktycznie wykonanego wskaźnika proporcji ustalonego dla roku 2013. Jednocześnie wskaźnik ten będzie używany przez cały rok 2014 jako „wstępny wskaźnik proporcji", według którego podatnik będzie dokonywał częściowego odliczenia podatku naliczonego.

Obliczając wskaźnik proporcji VAT należy wykluczyć z obrotów transakcje, które ustawodawca wymienił w artykule 90 ustawy o VAT >> patrz tabela.

Urządzenia o wartości do 15 000 złotych – jednorazowo

Podatnicy, u których występuje tzw. sprzedaż mieszana, w przypadku zakupu środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych, których wartość początkowa nie przekracza 15 000 zł, w pierwszej deklaracji kolejnego roku dokonują jednorazowej korekty rocznej według rzeczywistego wskaźnika proporcji odliczenia podatku naliczonego.

Wpływ takiej korekty wykazuje się w pozycji  44 deklaracji VAT-7 (14) tj. „Korekta podatku naliczonego od pozostałych nabyć"

Przykład

KOREKTY JEDNORAZOWE

Firma szkoleniowo-doradcza Beta Sp. z o.o. prowadzi działalność mieszaną. W roku 2012  zakupiła meble do gabinetu prezesa  oraz opłaciła szkolenie dla głównego księgowego. Wydatki zostały zaklasyfikowane jako związane z działalnością mieszaną.

Dane z faktur oraz ustalenie kwoty odliczenia VAT od zakupu mebli i kursu przedstawia tabela.

Obie korekty roczne są korektami jednorazowymi, dokonywanymi w pierwszej deklaracji roku 2013 (w deklaracji za styczeń 2013 r. lub za pierwszy kwartał 2013 r.).

Pod wpływem wzrostu wskaźnika proporcji (z 75 proc. do 80 proc.) korekta będzie wpływała dodatnio na wartość podatku odliczonego od obu zakupów. Łączna kwota korekty wynosi 115 zł (69 + 46) i jest wykazywana ze znakiem „plus" w pozycji 44 deklaracji VAT-7 (14).