- Jakiś czas temu nasza firma zaczęła prowadzić współpracę z hiszpańskim przedsiębiorcą. Kupujemy od niego pewne towary i jednocześnie dostarczamy mu nasze produkty. Ponieważ obydwa kraje należą do Unii Europejskiej, nigdy nie widzieliśmy potrzeby podejmowania współpracy z agencją celną lub inną tego typu służbą. Ostatnio uzyskaliśmy jednak informację, że także obrót wewnątrzunijny podlega obowiązkowej rejestracji. Czy to prawda i w jaki sposób należy dokonywać takiego zgłoszenia?

– pyta czytelnik.

Rzeczywiście wymiana handlowa pomiędzy Polską a innymi państwami UE jest swobodna, tzn. nieobarczona żadnymi cłami i innymi regulacjami polityki handlowej. Wynika to z ustanowienia wspólnego, jednolitego rynku jako etapu integracji gospodarczej państw europejskich. Brak granic celnych sprawia, że handel wewnątrzunijny opiera się na takich samych zasadach, jak sprzedaż wewnętrzna.

Dla odróżnienia od klasycznego eksportu lub importu wprowadzono nawet specjalne pojęcia wewnątrzunijnej dostawy i wewnątrzunijnego nabycia towarów.

Z drugiej strony, rzeczywiście na przedsiębiorcach, którzy handlują z partnerami z innych państw członkowskich UE, mogą ciążyć obowiązki przekazywania informacji o wielkościach i kierunkach takiego obrotu. Ma to pomóc krajom w prowadzeniu statystyki handlu zagranicznego. I właśnie do tego celu został stworzony system INTRASTAT. Jest to system statystyczny, który umożliwia zbieranie informacji o wymianie towarowej pomiędzy krajami Unii.

Bez tego urzędy państwowe i statystyczne byłyby pozbawione takiej wiedzy ze względu na zniesienie odpraw celnych. System ten funkcjonuje na podstawie rozporządzenia (WE) nr 638/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z 31 mar- ca 2004 r. w sprawie danych statystycznych Wspólnoty odnoszących się do handlu towarami między państwa- mi członkowskimi.

Uważaj na progi finansowe

Kiedy obowiązek rejestracji obrotu spoczywa na firmie? Wtedy gdy przekroczy ona odpowiednie progi statystyczne. Dzielą się one na progi podstawowy i szczegółowy oraz są ustalane odrębnie dla wywozu i przywozu. W bieżącym roku, zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów w sprawie programu badań statystycznych statystyki publicznej na rok 2013 (DzU z 2012 r., poz. 1391), wynoszą one:

- progi podstawowe dla wywozu i przywozu: 1,1 mln zł,

- próg szczegółowy dla wywozu: 76 mln zł,

- próg szczegółowy dla przywozu: 42 mln zł.

Firma jest zobowiązana do zgłoszenia INTRASTAT, jeśli przywóz lub wywóz przekroczy w danym roku lub przekroczył w roku poprzednim wartość progu podstawowego ustalonego dla danego rodzaju obrotu (przywóz/wywóz) na aktualny rok. Obowiązek dotyczy tego rodzaju obrotu, w którym nastąpiło przekroczenie progu. Może się bowiem zdarzyć tak, że próg zostanie przekroczony np. wyłącznie dla wywozu, ale dla przywozu już nie. Wtedy obowiązek zgłoszenia dotyczy tylko tego pierwszego.

Forma elektroniczna informacji

Na początkowym etapie funkcjonowania systemu INTRASTAT w Polsce przedsiębiorcy byli zobowiązani przekazywać deklaracje z informacjami dotyczącymi obrotów towarowych do izby celnej właściwej miejscowo ze względu na siedzibę lub miejsce zamieszkania podmiotu. Od początku 2011 roku (1 lutego) organem celnym właściwym w sprawach zgłoszeń INTRASTAT jest dyrektor Izby Celnej w Szczecinie (patrz ramka). Samego zgłoszenia można dokonać:

- w formie elektronicznej (dyskietka, poprzez stronę WWW, CD-ROM),

- w formie pisemnej – na formularzach deklaracji INTRASTAT.

Warto zaznaczyć, że preferowaną przez administrację celną formą przekazywania deklaracji INTRASTAT jest forma elektroniczna (w formie plików w formacie XML, w ramach Systemu Obsługi Deklaracji CELINA).

Czas na zgłoszenie danych

Okresem sprawozdawczym jest miesiąc kalendarzowy, w trakcie którego dokonano wewnątrzwspólnotowej wymiany towarowej (wywozu lub przywozu towarów). Istnieje wprawdzie możliwość przekazywania informacji obejmującej okres krótszy niż miesiąc w formie deklaracji częściowej, jednak te częściowe informacje muszą łącznie obejmować cały miesięczny okres sprawozdawczy.

Zgłoszenie INTRASTAT za dany okres sprawozdawczy powinno być dokonane nie później niż do 10. dnia miesiąca następującego po okresie, którego dotyczy deklaracja INTRASTAT. Na koniec warto zaznaczyć, że na osobę zobowiązaną, która mimo trzykrotnego upomnienia nie dokona zgłoszenia INTRASTAT lub stosownej korekty zgłoszenia, organ celny może nałożyć karę pieniężną w wysokości 3 tys. zł za jeden okres sprawozdawczy w odniesieniu do każdego rodzaju obrotu (wywóz/przywóz).

PRZYKŁAD

Firma ABC sprowadza towary z Hiszpanii i jednocześnie wysyła produkty do Portugalii. W okresie styczeń – maj wartość sprowadzonych towarów wyniosła 900 tys. zł, a wywiezionych 700 tys. zł. W czerwcu firma ABC sprowadziła kolejną partię towarów o wartości 400 tys. zł, ale w tym czasie nic nie sprzedała do Portugalii. Obowiązek dokonania zgłoszenia powstanie tylko dla przywozu. Przekroczony został bowiem próg podstawowy dla tego rodzaju obrotu.

Od tego momentu firma musi dokonywać zgłoszeń (pierwszego musi dokonać do 10 lipca) aż do końca tego roku i przez cały następny (chyba że podniesiony zostałby próg podstawowy). Jeżeli w tym samym okresie nie będzie już nic sprzedawać do Portugalii, obowiązek sprawozdawczy może w ogóle nie powstać dla wywozu. Jeżeli zaś w kolejnych miesiącach jego skumulowana wartość przekroczy 1,1 mln zł, firma będzie zgłaszać INTRASTAT – przywóz oraz INTRASTAT – wywóz.

Właściwy urząd

Od 1 lutego 2011 r. organem celnym właściwym w sprawach zgłoszeń INTRASTAT jest dyrektor Izby Celnej w Szczecinie. Zgłoszenia INTRASTAT należy przesyłać na adres: Izba Celna w Szczecinie, Wydział INTRASTAT, Lubieszyn 11i, 72-002 Dołuje, telefon: 91 425-16-92, 91 425-16-99, 91 425-16-33, 91 425-16-87, e-mail: intrastat.ic-szczecin@szc.mofnet.gov.pl.

Ponadto Izba Celna w Szczecinie zajmuje się sprawami wezwań, upomnień i postępowań w sprawie kar pieniężnych dotyczących zgłoszeń. Więcej informacji znajduje się na stronie internetowej www.ic-szczecin.pl.

WNIOSEK

Przedsiębiorca, który jest podatnikiem VAT i prowadzi wymianę towarową z krajami UE, po przekroczeniu ustalonych progów musi przekazywać informacje do systemu INTRASTAT.