Uzyskane odszkodowanie jest przychodem spółki

Tak uznała Izba Skarbowa w Bydgoszczy w interpretacji z 14 marca 2013 r. (ITPB4/423-28/ 12/AM).

Podatnik wskazał, że prowadzi terminal kontenerowy. Do zasadniczych usług świadczonych przez siebie zaliczył obsługę morskich oraz lądowych środków transportu. Usługi te polegają na załadunku, wyładunku i przeładunku kontenerów. Jako niezbędne do świadczenia tych usług podatnik uznał posiadanie specjalistycznego sprzętu, m.in. suwnicy będącej rodzajem dźwigu. Podatnik poniósł stratę, która powstała w wyniku przewrócenia suwnicy, co spowodowało znaczne uszkodzenia nie tylko samej suwnicy, ale także innych elementów infrastruktury portowej należącej do wnioskodawcy. W dacie składania wniosku podatnik był jeszcze na etapie pozyskiwania odszkodowania od podmiotu odpowiedzialnego za zdarzenie i zadeklarował, że otrzymane odszkodowanie pokryje wydatki już poniesione z tytułu naprawy uszkodzonej infrastruktury portowej.

Na podstawie takiego stanu faktycznego spółka zwróciła się do organu podatkowego z pytaniem, czy otrzymane odszkodowanie będzie przychodem w rozumieniu ustawy o CIT.

Według spółki kwota otrzymanego odszkodowania nie będzie jej przychodem, gdyż będzie ono wyrównywać poniesione straty. Co za tym idzie, po stronie spółki nie nastąpi przysporzenie majątkowe. Na poparcie swojego stanowiska podmiot przytoczył wyrok NSA z 25 lutego 2010 r. (II FSK 1627/08), zgodnie z którym „przez przychód w rozumieniu ustawy podatkowej rozumieć należy (...) wartości, które wchodząc do majątku podatnika, mogą powiększyć jego aktywa".

Izba skarbowa uznała stanowisko spółki za nieprawidłowe. Stwierdziła, że ustawa o CIT zawiera otwarty katalog przychodów, o czym może świadczyć zwrot „w szczególności" znajdujący się w art. 12 ustawy o CIT. Z drugiej zaś strony otrzymane w ramach odszkodowania kwoty nie są uwzględnione w art. 12 ust. 4 ustawy o CIT, który zawiera numerus clausus świadczeń otrzymanych przez podatnika niebędących dla niego przychodem. Ponadto, dokonane zostało rozróżnienie przychodu w sensie ekonomicznym, którego de facto w przypadku odszkodowania nie ma, od przychodu w rozumieniu ustawy o CIT.

Komentarz eksperta

Adam Jerzykowski konsultant w Dziale Podatkowoprawnym PwC, biuro w Łodzi

Ustawa o CIT obejmuje swoim zakresem wszelkie wpływy majątkowe powstałe przy prowadzeniu działalności gospodarczej. Przyczynia się do tego brak ustawowej definicji przychodu oraz regulacja art. 12 ust. 1 tej ustawy, który zawiera otwarty, a zatem niewyczerpujący, katalog przychodów podatkowych. Duże znaczenie ma również ust. 3 omawianego artykułu, który dotyczy przychodów związanych z działalnością gospodarczą.

Zasadne wydaje się zatem twierdzenie, zgodnie z którym regulacja ta odnosi się do przychodów będących następstwem prowadzonej działalności gospodarczej, związanych z nią bezpośrednio lub pośrednio. A zatem, kwoty otrzymane w ramach odszkodowania, określonego w umowie zawartej przez podatnika w ramach prowadzonej działalności gospodarczej należy uznać za jego przychód wymieniony w art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT.

Powyższa konstatacja uwzględnia trwały i defi nitywny charakter kwoty otrzymanego odszkodowania. Innymi słowy, odszkodowanie będzie dla podatnika trwałym przysporzeniem majątkowym, którym będzie on mógł rozporządzić jak właściciel i nie będzie zobowiązany do jego zwrotu.

Warto zaznaczyć, że podatnicy występują z wnioskami o wydanie interpretacji indywidualnej, w której szukają potwierdzenia stanowiska, zgodnie z którym kwota otrzymanego odszkodowania miałaby nie stanowić przychodu na podstawie art. 12 ust. 4 pkt 6a ustawy o CIT. Zgodnie z tą regulacją do przychodów nie zalicza się zwróconych innych wydatków niezaliczonych do kosztów uzyskania przychodu. Co do zasady organy słusznie w takiej sytuacji uznają stanowisko podatników za nieprawidłowe. Przede wszystkim należy zaznaczyć, że przepis ten ma zastosowanie wyłącznie do wydatków niezaliczonych z mocy art. 16 ustawy o CIT do kosztów uzyskania przychodu. Odnosząc się do komentowanej interpretacji, zakup nowej suwnicy, a także odbudowa zniszczonej infrastruktury będą kosztem uzyskania przychodu spółki poprzez odpisy amortyzacyjne od ujawnionych oraz wykorzystywanych w działalności gospodarczej środków trwałych. Możliwość zaliczenia w koszty zakupu nowej suwnicy w ramach odpisów amortyzacyjnych połączona z uprawnieniem spółki do uznania za koszt podatkowy niezamortyzowanej, na dzień wystąpienia szkody, części zniszczonej suwnicy na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 6 ustawy o CIT powoduje, że uznanie odszkodowania za przychód spółki jest co do zasady neutralne podatkowo.

Poza tym, należy wskazać, że zdarzają się sytuacje, w których podmioty ubezpieczone najpierw otrzymują od ubezpieczyciela środki finansowe będące odszkodowaniem lub jego częścią (np. w formie zaliczki) i dopiero potem przeznaczają uzyskane środki na pokrycie szkód. Taka sytuacja bezwzględnie wyłącza możliwość zastosowania art. 12 ust. 4 pkt 6a ustawy o CIT, który mówi o zwróconych wydatkach.

W związku z tym należy uznać, że kwoty otrzymanych odszkodowań co do zasady będą stanowić przychód po stronie podatnika.

Należy podkreślić, że komentowana interpretacja prezentuje stanowisko niejednokrotnie potwierdzane przez organy podatkowe oraz sądy administracyjne. Jako przykład można przywołać wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z 23 czerwca 2010 r. (I SA/Gl 477/10) oraz interpretację Izby Skarbowej w Poznaniu z 9 lipca 2012 r. (ILPB3/423-128/12-2/JG).

Zważywszy na to, stanowisko zajęte przez Izbę Skarbową w Bydgoszczy zasługuje na aprobatę w świetle obowiązujących regulacji ustawy o CIT.