Tak uznała Izba Skarbowa w Łodzi w interpretacji z 8 lutego 2013 r. (IPTPB3/423-405/12-4/GG).

W analizowanej sprawie spółka zleciła wykonanie prac budowlanych swojemu kontrahentowi. Realizacja umowy nie została rozpoczęta z powodu niewpłacenia w terminie zaliczki na poczet prac. W związku z brakiem zaliczki wykonawca odstąpił od umowy i zażądał od spółki zapłacenia kary umownej wynoszącej 10 proc. wartości niezrealizowanej umowy netto. Kara została zapłacona w 2012 roku w trzech ratach.

Zaliczka – jak twierdziła spółka – nie została wpłacona tylko i wyłącznie na skutek przedłużającej się procedery przyznania kredytu przez bank. Bank, po wstępnym rozpatrzeniu wniosku, uzależnił przyznanie kredytu od przedstawienia mu dodatkowego dokumentu, tj. półrocznego sprawozdania finansowego za pierwsze półrocze 2011 roku. Z przyczyn oczywistych przedstawienie sprawozdania było możliwe dopiero po zakończeniu danego okresu rozliczeniowego, co opóźniło procedurę kredytową o kilka miesięcy. Niestety, w tym czasie wykonawca zerwał umowę i zażądał zapłacenia odszkodowania.

Spółka twierdziła, że zapłacona kara umowna jest kosztem uzyskania przychodu, ponieważ spełnia wszystkie warunki uznania wydatku za koszt, a dodatkowo nie została wymieniona w art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o CIT. Spółka twierdziła, że przepis ten wyklucza z katalogu kosztów podatkowych kary umowne i odszkodowania tylko z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad albo zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonaniu robót i usług. Zdaniem spółki artykuł ten nie wspomina o karach z powodu niedotrzymania warunków umowy z przyczyn zewnętrznych.

Izba nie podzieliła opinii spółki, argumentując, że „zapłata przez spółkę przedmiotowej kary w żaden sposób nie prowadzi do osiągnięcia przychodów, bowiem ani pośrednio, ani bezpośrednio nie warunkuje ich uzyskania".

W uzasadnieniu podano też, że brak danego rodzaju kary umownej w negatywnym katalogu art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o CIT nie oznacza jej automatycznego uznania za koszt podatkowy. Zdaniem izby, „niewłaściwe jest przyjęcie zasady a contrario, tj. że niewymienione w ustawie o CIT kary i odszkodowania stanowią koszt podatkowy".

Izba podkreśliła także, że „spółka podpisując umowę na realizację inwestycji z wykonawcą winna zabezpieczyć środki na jej wykonanie (...) a fakt nieudzielenia przez bank kredytu nie jest wystarczającą podstawą do zaliczenia do kosztów podatkowych zapłaconej kary umownej".