Planuję rozpocząć działalność polegającą na wyrobie biżuterii i sprzedaży półfabrykatów do niej. Jak będzie opodatkowana sprzedaż tych półfabrykatów? Czy będę musiała prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów? – pyta czytelniczka.

Podatnik wytwarzający biżuterię może korzystać z opodatkowania w formie karty podatkowej (na ten temat pisaliśmy w Dobrej Firmie z 7 maja, str. F4). Przypomnijmy, że zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 1 ustawy z 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (dalej: ustawa), zryczałtowany podatek w formie karty podatkowej mogą płacić podatnicy prowadzący działalność usługową lub wytwórczo-usługową, określoną w części I tabeli będącej załącznikiem nr 3 do ustawy, w zakresie wymienionym w załączniku nr 4, przy zatrudnieniu nieprzekraczającym stanu określonego w tabeli.

Fiskus jest przeciwny

Jeśli natomiast chodzi o możliwość korzystania z tej formy opodatkowania przy działalności gospodarczej, której przedmiotem jest sprzedaż półfabrykatów do wyrobu biżuterii, to sprawa się nieco komplikuje. Odpowiedź w tym zakresie nie może być już tak jednoznaczna.

Dość długo organy skarbowe uznawały, że nie ma takiej możliwości. Przykładowo w interpretacji z 3 listopada 2004 r. Izba Skarbowa w Gdańsku stwierdziła, że „pojęcie świadczeń dla ludności nie obejmuje czynności związanych z wytwarzaniem wyrobów (w tym półfabrykatów, elementów, części, obróbki elementów) przeznaczonych do celów produkcyjnych lub do dalszej odsprzedaży". Organy twierdziły, że jeżeli wytworzone przez podatnika przedmioty (wyroby) zamawiający przeznacza do dalszej odsprzedaży lub służą zamawiającemu do celów wytwórczych lub usługowych jako surowce, materiały lub półfabrykaty, to wówczas podatnik traci prawo do korzystania z opodatkowania w formie karty podatkowej (BI/005-0561/04).

Ustawa wprowadza liczne ograniczenia

Aby podatnik mógł skorzystać z opodatkowania w formie karty podatkowej, musi spełnić określone warunki. Ta najprostsza forma opodatkowania obwarowana jest bowiem wieloma ograniczeniami.

Zgodnie z ustawą, działalność wytwórcza to działalność, w wyniku której powstają nowe wyroby, w tym również sprzedaż wyrobów własnej produkcji, prowadzona przez podatnika. Działalność ta polega na wytwarzaniu i sprzedaży wyrobów lub świadczeniu usług w zakresie wytwórczości ludowej lub artystycznej, a także na wytwarzaniu wyrobów o tym charakterze z materiałów powierzonych oraz na naprawie tych wyrobów.

Istotna jest atestacja

Często twórcy mają dylemat, które z wyrobów mogą zaliczyć do wyrobów rękodzieła ludowego i artystycznego. Odpowiedzi mogą szukać m.in. w przepisach podatkowych.

Ustawa w załączniku nr 1 zawiera wykaz wyrobów rękodzieła ludowego i artystycznego atestowanych przez komisje artystyczne i etnograficzne. Ustawa odwołuje się jednocześnie do atestacji wyrobów przez komisje artystyczne i etnograficzne, co ma istotne znaczenie ze względów podatkowych.

Atest jest dokumentem przypisanym do danego wyrobu, wykonanego w określony, rękodzielniczy sposób. Zmiana sposobu wytwarzania wyrobu na inny niż zgłoszony do atestowania, skutkuje unieważnieniem atestu. Otrzymany atest jest ważny 12 miesięcy od daty zatwierdzenia. Za wydanie atestu pobierana jest opłata, a jej niezapłacenie powoduje anulowanie wydanego atestu.

We wspomnianym załączniku nr 1 do ustawy wśród wyrobów atestowanych znajduje się pod poz. ex32.13.10.0 PKWiU biżuteria sztuczna i podobne wyroby. Nie mamy tu natomiast sformułowania „biżuteria i jej części", którego użył ustawodawca w poz. ex 32.12.13.0 dotyczącej biżuterii i pozostałych wyrobów jubilerskich ze złota, srebra i platynowanych metalem szlachetnym.

Kwestię atestu podkreślono także w obwieszczeniu ministra finansów z 9 listopada 2012 r. w sprawie stawek karty podatkowej, kwoty, do której można wykonywać świadczenia przy prowadzeniu niektórych usług z wyjątkiem świadczeń dla ludności, oraz kwartalnych stawek ryczałtu od przychodów proboszczów i wikariuszy, obowiązujących w 2013 r. W obwieszczeniu podano, że „wytwórczością ludową i artystyczną jest działalność polegająca na wytwarzaniu wyłącznie w sposób rękodzielniczy, przy zastosowaniu obróbki maszynowej jedynie do wstępnej obróbki surowca, wyrobów zakwalifikowanych przez komisje etnograficzno-artystyczne Stowarzyszenia Twórców Ludowych, Fundacji "Cepelia" - Polska Sztuka i Rękodzieło oraz Fundacji Ochrony i Rozwoju Twórczości Ludowej, których wykaz stanowi załącznik nr 1 do ustawy".

W praktyce brak atestu uniemożliwia stosowanie stawek ryczałtowych podatku dochodowego.

Jak zakwalifikować

Zachodzi zatem obawa, że jeśli nabywamy materiały i półprodukty w celu ich wykorzystania do wykonania towaru, to uzyskujemy przychód już nie z działalności artystycznej, lecz produkcyjnej. Podobnie w przypadku sprzedaży półfabrykatów. Przychód pochodzi nie z działalności artystycznej, lecz produkcji wykonanej w ramach działalności gospodarczej. Granica pozostaje bardzo płynna i często stanowisko organów skarbowych w tej kwestii zależy od oceny okoliczności dotyczących konkretnego przypadku. Istotne jest bowiem precyzyjne określenie, z jakiego źródła pochodzą uzyskiwane przychody.

Organy podatkowe rygorystycznie interpretują prawo podatnika do rozliczania się jako twórca. Stwierdzają np., że własnoręcznie wykonane prace (biżuteria) mają charakter użytkowy, a nie artystyczny. Prawo do korzystania z karty podatkowej uzależniają w tym przypadku od uzyskania atestu, a w przypadku wyrobu półfabrykatów z pewnością go nie będzie.

O zakwalifikowaniu działalności gospodarczej do działalności wytwórczej decyduje m.in. końcowy efekt tej działalności, tj. powstanie nowego wyrobu z zakupionych czy wytworzonych materiałów. W wyniku czynności polegających na odpowiednim składaniu półproduktów dochodzi do powstania (wytworzenia) nowego wyrobu – biżuterii. Przedmiotem działalności gospodarczej w tym zakresie będzie więc działalność wytwórcza, gdyż w wyniku samodzielnego składania półproduktów powstaje nowy produkt, co nie nastąpi w przypadku wytwarzania półfabrykatów.

Najlepiej wystąpić o interpretację

W pytaniu nie mamy informacji, czy podatniczka zamierza wytwarzać te półfabrykaty, czy je nabywać i sprzedawać.

Najlepszym rozwiązaniem wydaje się wystąpienie o interpretację podatkową i przedstawienie w niej dokładnie stanu faktycznego, czyli opisanie, co chcemy wytwarzać, sprzedawać, w jaki sposób, dla jakich odbiorców itp. Organy podatkowe uznają np., że jeśli podatnik zamierza prowadzić działalność w różnym zakresie, to zakres wykonywanej działalności nie może mieścić się w różnych częściach tabel (z dwunastu wymienionych w ustawie), gdyż wyklucza to możliwość opodatkowania w formie karty podatkowej, zgodnie art. 25 ust. 1 pkt 2 ustawy. Tak stwierdziła np. Izba Skarbowa w Poznaniu w interpretacji z 27 listopada 2009 r. (ILPB1/ 415-952/09-2/AK).

Od tego, czy działalność będzie opodatkowana w formie karty, zależy obowiązek prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Zgodnie bowiem z art. 24 ust. 1 ustawy, podatnicy „na karcie" są zwolnieni z obowiązku prowadzenia ksiąg.