W przypadku zastosowania metody degresywnej odpisy amortyzacyjne są dokonywane od corocznie malejącej podstawy, jednak z zastosowaniem podwyższonych stawek amortyzacyjnych.

Odpisy amortyzacyjne metodą degresywną można stosować do maszyn i urządzeń zaliczonych do grupy 3–6 i 8 KŚT oraz środków transportu, z wyłączeniem samochodów osobowych. Metodzie tej podlegają maszyny i urządzenia zaliczone do:

Zatem metodą degresywną nie mogą być zamortyzowane budynki, budowle i samo- chody osobowe.

Decydując się na korzystanie z tej metody, podatnik w pierwszym podatkowym roku używania środka trwałego powinien zastosować stawki podane w wykazie stawek amortyzacyjnych, podwyższone o współczynnik nie wyższy niż 2,0.

Do momentu zrównania

W pierwszym roku używania środka trwałego, podstawą odpisu jest jego wartość początkowa. Z kolei w następnych latach okresu amortyzacji zmianie ulega ich podstawa. W każdym kolejnym roku podatkowym podstawą naliczania odpisów amortyzacyjnych jest wartość początkowa pomniejszona o odpisy już dokonane w poprzednich latach.

Podstawę ustala się w taki sposób do momentu, w którym nastąpi zrównanie rocznej kwoty amortyzacji z tą wartością obliczoną według odpisu podstawowego (z zastosowaniem metody liniowej). Począwszy od roku, w którym odpisy się zrównają, dalsza amortyzacja przebiega z zastosowaniem metody liniowej, aż do miesiąca, w którym środek trwały zostanie całkowicie umorzony.

Amortyzacja środka trwałego metodą degresywną następuje w równych ratach w roku podatkowym. Roczna kwota odpisu amortyzacyjnego może być zaliczana do kosztów w ratach co miesiąc, co kwartał, albo jednorazowo na koniec roku podatkowego.

Przy zastosowaniu współczynnika

Przepisy dopuszczają możliwość skorzystania z metody degresywnej przy zastosowaniu współczynnika stawki amortyzacji wyższego niż wspomniany 2,0. Jednak nie może on przekraczać wysokości 3,0. Dotyczy to sytuacji, kiedy środki trwałe są użytkowane w zakładzie podatnika, znajdującym się na terenie gminy o szczególnym zagrożeniu wysokim bezrobociem strukturalnym albo w gminie zagrożonej recesją i degradacją społeczną.

Uwaga!

Wykaz tych gmin ustala Rada Ministrów.

Gdy w trakcie roku podatkowego:

to może on stosować podwyższone stawki amortyzacyjne do końca tego roku.

Problemem jest obecnie brak takiego wykazu gmin. Ostatnie rozporządzenie RM zawierające taką listę wygasło bowiem 31 grudnia 2005 r.

W przypadku, gdy podatnik amortyzuje środek trwały metodą degresywną i ulepszy go bądź zmodernizuje, wówczas skutki ulepszenia wpłyną na wysokość odpisu w następnym roku podatkowym, gdyż podstawę opodatkowania obliczy na koniec roku (tak: pismo Izby Skarbowej w Poznaniu z 30 czerwca 2008 r., ILPB3/423-206/08-5/KS).

Dlaczego warto

Zastosowanie metody degresywnej daje przedsiębiorcom możliwość zwiększenia kosztów podatkowych, a w konsekwencji skrócenie całkowitego okresu amortyzacji środka trwałego. W pierwszych latach użytkowania środka trwałego kwoty amortyzacji są wysokie. Zatem metoda ta jest korzystna dla firm osiągających duże przychody z prowadzonej działalności, które potrzebują szybko wygenerować wysokie koszty podatkowe.

Metody degresywnej nie powinni stosować podatnicy, którzy planują kredyt, gdyż osłabi to ich wynik finansowy.

Jak liczyć amortyzację degresywną

Firma zakupiła maszynę do przeróbki mechanicznej rud i węgla (5 grupa KŚT). Jej wartość początkowa wynosi 100 000 zł. Stawka amortyzacji właściwa dla maszyny według wykazu stawek wynosi 10 proc.

W pierwszym roku amortyzacji firma powinna stosować właściwą stawkę amortyzacyjną, podwyższoną o współczynnik 2,0, co daje 20 proc. Amortyzację w kolejnych latach przedstawia tabela:

rok

odpis

1

roczny odpis amortyzacyjny wynosi 20 000 zł (100 000 zł x 20% = 20 000 zł)

2

roczny odpis obliczany jest od podstawy 80 000 zł
(100 000 zł – 20 000 zł = 80 000 zł)
wysokość rocznego odpisu amortyzacyjnego wynosi 16 000 zł
(80 000 zł x 20% = 16 000 zł)

3

roczny odpis obliczany jest od podstawy 64 000 zł
(100 000 zł – 20 000 zł – 16 000 zł = 64 000 zł)
wysokość rocznego odpisu amortyzacyjnego wynosi 12 800 zł
(64 000 zł x 20% = 12 800 zł)

4

roczny odpis obliczany jest od podstawy 51 200 zł
(100 000 zł – 20 000 zł – 16 000 zł – 12 800 zł = 51 200 zł)
wysokość rocznego odpisu amortyzacyjnego wynosi 10 240 zł
(51 200 zł x 20% = 10 240 zł)

5

roczny odpis obliczany jest od podstawy 40 960 zł
(100 000 zł – 20 000 zł – 16 000 zł – 12 800 zł – 10 240 zł = 40 960 zł)
w związku z tym, że wysokość rocznego odpisu amortyzacyjnego wynosi 8192zł (40 960 zł x 20% = 8192 zł), a więc jest niższa od odpisu liczonego
z zastosowaniem amortyzacji liniowej za pomocą stawki podstawowej wynoszącego 10 000 zł zatem należy stosować odpis w kwocie 10 000 zł
odpis w piątym roku wynosi zatem 10 000 zł
pozostało do odliczenia: 40 960 zł – 10.000 zł = 30 960 zł

6

roczny odpis wynosi 10 000 zł
do odliczenia pozostało 20 960 zł (30 960 zł – 10 000 zł = 20 960 zł)

7

roczny odpis wynosi 10 000 zł
do odliczenia pozostało 10 960 zł (20 960 zł – 10 000 zł = 10 960 zł)

8

roczny odpis wynosi 10 000 zł
do odliczenia pozostało 960 zł (10 960 zł – 10 000 zł = 960 zł)

9

odpisem o wartości 960 zł zakończono dokonywanie amortyzacji.

Autorka jest doktorem nauk prawnych