Pośredniczący podmiot węglowy prowadzi działalność polegającą na obrocie wyrobami węglowymi objętymi zwolnieniem z akcyzy. Przepisy ustawy z 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym nakładają na ten podmiot obowiązki, których spełnienie wymagane jest dla zastosowania zwolnienia. Firmy, które uzyskały status pośredniczącego podmiotu węglowego, mogą korzystać ze zwolnienia w przypadku:

1. sprzedaży wyrobów węglowych na terytorium kraju na rzecz innych pośredniczących podmiotów węglowych bądź podmiotów nabywających wyroby węglowe na cele objęte zwolnieniem od akcyzy z art. 31a ust. 2 ustawy,

2. dostawy i nabycia wewnątrzwspólnotowego wyrobów węglowych,

3. eksportu i importu wyrobów węglowych.

Z przepisów

Z literalnego brzmienia definicji pośredniczącego podmiotu węglowego >patrz ramka wynika, że niezbędnym warunkiem uzyskania statusu pośredniczącego podmiotu jest posiadanie siedziby lub miejsca zamieszkania na terytorium kraju. W związku z tym powstaje pytanie, czy podmiot posiadający jedynie stałe miejsce prowadzenia działalności, a w szczególności oddział firmy zagranicznej, może uzyskać status pośredniczącego podmiotu węglowego.

Odpowiadając na to pytanie można posłużyć się interpretacją Izby Skarbowej w Warszawie z 23 lipca 2012 r. (IPPP3/443-450/ 12-2/JK).

Czytamy w niej, że „w świetle kolejnych przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, określających status prawny tworzonych w Polsce oddziałów przedsiębiorców zagranicznych, można przyjąć, że oddział przedsiębiorcy zagranicznego jest odrębną od tego przedsiębiorcy jednostką organizacyjną, o czym świadczy m.in. wynikający z art. 88 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej obowiązek wpisu nowo tworzonego oddziału do Rejestru Przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego.

Taki oddział będzie funkcjonował w Polsce pod nazwą przedsiębiorcy zagranicznego wraz z przetłumaczoną na język polski nazwą formy prawnej przedsiębiorcy z dodaniem wyrazów „oddział w Polsce". Zatem oddział przedsiębiorcy zagranicznego nie posiada odrębnej osobowości (podmiotowości) prawnej w rozumieniu przepisów kodeksu cywilnego, a podstawą jego aktywności jest osobowość prawna przedsiębiorcy zagranicznego.Jest on jednak wyodrębnioną i samodzielną organizacyjnie częścią działalności gospodarczej.

W związku z powyższym, wnioskodawca będący Oddziałem A SE z siedzibą w Czechach, który ma siedzibę w Polsce, może prowadzić działalność gospodarczą jako pośredniczący podmiot węglowy, o którym mowa w art. 1 ust. 1 pkt 23a ustawy, jeśli stosownie do 16 ust. 3a ustawy, przed dniem rozpoczęcia tej działalności powiadomi pisemnie o tym właściwego naczelnika urzędu celnego."

Organy podatkowe dopuszczają więc możliwość uzyskania statusu pośredniczącego podmiotu węglowego przez podmiot nieposiadający w Polsce siedziby ani miejsca zamieszkania, który ma w Polsce jedynie stałe miejsce działalności, pomimo że możliwość taka nie wynika wprost z brzmienia art. 2 ust. 1 pkt 23a ustawy.

Wydaje się jednak, że dla zabezpieczenia interesów firm zagranicznych, mających w Polsce jedynie stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, zasadne byłoby dokonanie zmiany definicji pośredniczącego podmiotu węglowego. Powinno się w niej określić, że dla uzyskania tego statusu wystarczające jest również posiadanie w Polsce stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej.

Obowiązek powiadomienia

Na podstawie art. 16 ust. 3a ustawy o podatku akcyzowym, podmiot zamierzający prowadzić działalność gospodarczą jako pośredniczący podmiot węglowy jest obowiązany przed dniem rozpoczęcia tej działalności powiadomić o tym pisemnie właściwego naczelnika urzędu celnego.

Powiadomienie to powinno zawierać dane dotyczące tego podmiotu i prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, w szczególności imię i nazwisko lub nazwę podmiotu, adres jego siedziby lub zamieszkania, NIP lub REGON oraz określenie rodzaju prowadzonej działalności gospodarczej.

Nie opracowano wzoru

Przepisy nie narzucają wzoru powiadomienia. Wystarczające jest więc złożenie właściwemu naczelnikowi urzędu celnego pisma, w którym zostanie wskazany zamiar rozpoczęcia określonej wyżej działalności oraz umieszczone zostaną wymagane informacje.

Właściwy naczelnik urzędu celnego obowiązany jest bez zbędnej zwłoki pisemnie potwierdzić przyjęcie powiadomienia o zamiarze rozpoczęcia działalności gospodarczej jako pośredniczący podmiot węglowy (przepisy nie określają wzoru potwierdzenia przyjęcia powiadomienia). Trzeba pamiętać, że korzystanie ze statusu pośredniczącego podmiotu węglowego możliwe jest dopiero po uzyskaniu od właściwego naczelnika urzędu celnego pisemnego potwierdzenia przyjęcia powiadomienia o zamiarze rozpoczęcia działalności gospodarczej jako taki podmiot.

Aby możliwe było zastosowanie zwolnienia od akcyzy, pośredniczący podmiot węglowy musi wystawić dokument dostawy, który powinien być potwierdzony przez nabywcę. W pewnych przypadkach możliwe jest zastąpienie dokumentu dostawy fakturą, spełniającą określone wymogi, lub dokumentem dostawy w formie uproszczonej.

Przepisy ustawy o podatku akcyzowym nie określają wprost czy firmy korzystające ze zwolnienia od akcyzy na podstawie art. 31a ust. 2 ustawy o podatku akcyzowym są zobowiązane do rejestracji jako podatnik podatku akcyzowego. W szczególności przepisy nie uzależniają możliwości korzystania ze zwolnienia na podstawie art. 31a ust. 2 ustawy od rejestracji jako podatnik podatku akcyzowego.

Moim zdaniem, podmioty gospodarcze korzystające ze zwolnienia od akcyzy na podstawie art. 31a ust. 2 ustawy powinny dopełnić obowiązku formalnego i zarejestrować się jako podatnicy podatku akcyzowego, składając zgłoszenia na formularzu AKC-R, stanowiącym załącznik nr 1 do rozporządzenia ministra finansów z 28 grudnia 2012 r. w sprawie wzorów dokumentów związanych z rejestracją w zakresie podatku akcyzowego (DzU z 2012 r., poz. 1532).

Artykuł 16 ust. 1 ustawy o podatku akcyzowym nakazuje bowiem dokonać zgłoszenia rejestracyjnego przez podmioty korzystające ze zwolnienia od akcyzy ze względu na przeznaczenie, a łatwo wykazać, że do tej grupy należą zwolnienia z art. 31a ust. 2 ustawy.

Kto jest pośredniczącym podmiotem węglowym

Zgodnie z art. 31a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku akcyzowym, zwalnia się od akcyzy sprzedaż wyrobów węglowych na terytorium kraju przez pośredniczący podmiot węglowy pośredniczącemu podmiotowi węglowemu lub podmiotowi korzystającemu ze zwolnienia, o którym mowa w ust. 2 tego artykułu.

Pod pojęciem pośredniczącego podmiotu węglowego należy, na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 23a ustawy, rozumieć podmiot mający siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium kraju (Polski), dokonujący sprzedaży, dostawy wewnątrzwspólnotowej, nabycia wewnątrzwspólnotowego, importu lub eksportu wyrobów węglowych, podlegających zwolnieniu z akcyzy. ?>Trzeba weryfikować status nabywcy

Pośredniczący podmiot węglowy zamierzający dokonać dostawy wyrobów węglowych na terytorium Polski, objętych zwolnieniem z akcyzy, powinien zweryfikować status nabywcy tych wyrobów. Jeżeli nabywca tych wyrobów wskazuje, że posiada status pośredniczącego podmiotu węglowego, to wówczas na podstawie art. 31a ust. 8 ustawy o podatku akcyzowym sprzedawca może zażądać przedstawienia mu pisemnego potwierdzenia przyjęcia powiadomienia o zamiarze rozpoczęcia działalności gospodarczej jako pośredniczący podmiot węglowy.

Nabywca wyrobów węglowych obowiązany jest okazać ten dokument. W praktyce, sprzedawca powinien w każdym przypadku nawiązywania współpracy w zakresie sprzedaży wyrobów węglowych do pośredniczącego podmiotu węglowego żądać przedstawienia przez nabywcę potwierdzenia przyjęcia powiadomienia o zamiarze rozpoczęcia działalności jako pośredniczący podmiot węglowy.

Przedsiębiorcy mogą również weryfikować status nabywców wyrobów węglowych na podstawie informacji zawartych na liście takich podmiotów, do której publikowania zobowiązany jest minister finansów w Biuletynie Informacji Publicznej. Firmy działające jako pośredniczące podmioty węglowe powinny możliwie często sprawdzać swoich kontrahentów, tak aby mogły szybko zareagować na utratę przez nich statusu pośredniczącego podmiotu węglowego i w odpowiednim momencie zaprzestać dokonywania im sprzedaży wyrobów węglowych w ramach zwolnienia z akcyzy.

Warto pamiętać, że w przypadku sprzedaży wyrobów węglowych do podmiotów korzystających ze zwolnienia od akcyzy, na podstawie art. 31a ust. 2 ustawy o podatku akcyzowym (np. gospodarstw domowych, elektrowni), pośredniczący podmiot węglowy nie jest uprawniony do żądania od nabywcy wyrobów węglowych, objętych zwolnieniem, dokumentów potwierdzających prawo do tego zwolnienia.

W takim przypadku potwierdzenie prawa do zwolnienia od akcyzy może wynikać z samego faktu podpisania przez nabywcę dokumentu, dostawy zawierającego podstawę zwolnienia.