Cash pooling to dość popularna umowa o wspólnym zarządzaniu płynnością finansową, zawierana najczęściej przez spółki tworzące grupę kapitałową. Kilka spółek gromadzi środki pieniężne na jednym koncie bankowym zarządzanym przez pool leadera.
Tym samym nadwyżki gotówkowe generowane przez jedną spółkę mogą być wykorzystane przez inną spółkę z grupy, która w danym czasie ma zapotrzebowanie na środki finansowe.
Niejasności może być wiele
Cash pooling powoduje jednak liczne implikacje podatkowe. Jeżeli uczestnikami systemu są spółki z różnych krajów, to trzeba przenalizować umowy międzynarodowe dotyczące podatku u źródła od odsetek.
Ponadto, jeżeli w cash poolingu uczestniczą podmioty powiązane, to warto sprawdzić, czy dana umowa cash poolingu nie podlega przepisom o cenach transferowych. Do tego dochodzi podatkowe rozpoznanie odsetek (otrzymanych i zapłaconych) oraz kwestia przychodu z tytułu otrzymania nieodpłatnego świadczenia w związku z uzyskaniem poręczenia w ramach umowy cash poolingu.
Pytanie o przychód
Ewentualne powstanie przychodu z tytułu otrzymania nieodpłatnego świadczenia lub częściowo odpłatnego świadczenia w związku z uzyskaniem poręczenia w ramach umowy cash poolingu było przedmiotem interpretacji wydanej 31 grudnia 2012 roku przez Izbę Skarbową w Łodzi (IPTB3/423-358/12-2/MF).
W analizowanej sprawie spółki z grupy zawarły umowę cash poolingu z bankiem, który nie jest powiązany z grupą. Stosownie do tej umowy jej uczestnicy udzielają bankowi poręczenia za wszelkie zobowiązania wynikające z umowy cash poolingu, jak również za zadłużenie powstałe na skutek wykorzystania kredytu na każdym z rachunków z osobna, jak i na wszystkich rachunkach bieżących uczestników razem. Poręczenia te (umowy cywilne) są warunkiem koniecznym do zawarcia umowy cash poolingu z bankiem.
Uczestnicy opisywanego cash poolingu mieli wątpliwości, czy na gruncie podatku dochodowego udzielenie wzajemnych poręczeń przez każdego z uczestników nie generuje po stronie tych uczestników przychodu z tytułu nieodpłatnego świadczenia.
Świadczenie odpłatne czy nie
Zdaniem uczestników cash poolingu z nieodpłatnym świadczeniem mamy do czynienia w przypadku, gdy jeden podmiot dokonuje określonego świadczenia, natomiast drugi otrzymuje to świadczenie nieodpłatnie. Wnioskujący twierdzili, że „podstawą do stwierdzenia nieodpłatności danego świadczenia jest to, aby podmiot otrzymujący nie był zobowiązany do wykonania jakiegokolwiek świadczenia wzajemnego".
Natomiast w analizowanej umowie poręczenia są udzielane przez każdego z uczestników umowy, a zatem poręczenie jest wzajemne. Każdy z uczestników poręcza bowiem spłatę zadłużenia pozostałych uczestników oraz otrzymuje takie poręczenie w razie swoich problemów. Poszczególni uczestnicy nie pobierają więc wynagrodzenia z tytułu udzielonego poręczenia, ale uzyskują w zamian takie samo zabezpieczenie od pozostałych uczestników. I jest to zabezpieczenie nieodpłatne.
Łódzka Izba Skarbowa zgodziła się z prezentowanym stanowiskiem. Stwierdziła, że art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie znajduje zastosowania w transakcji udzielania nieodpłatnych poręczeń w systemie cash poolingu.