Regulacje obowiązujące od 1 stycznia 2013 r. mogą skutecznie zniechęcić podatników do zawierania umów leasingu finansowego. Od tej daty obowiązują bowiem przepisy ustawy z 16 listopada 2012 r. o redukcji niektórych obciążeń administracyjnych w gospodarce (DzU z 2012 r., poz. 1342).

Co mówią nowe przepisy

Zgodnie z nowymi przepisami, w przypadku zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kwoty wynikającej z faktury czy rachunku (a jeżeli nie istniał obowiązek wystawienia faktury czy rachunku, to kwoty wynikającej z umowy albo innego dokumentu) i nieuregulowania tej kwoty w terminie 30 dni od daty upływu terminu płatności, podatnik jest zobowiązany do zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów o kwotę wynikającą z tych dokumentów.

Ponadto, zgodnie z nowymi regulacjami, gdy termin płatności będzie dłuższy niż 60 dni, to wówczas podatnik musi dokonać zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów z upływem 90 dni od daty zaliczenia tej kwoty do kosztów uzyskania przychodów, jeśli nie została ona uregulowana w tym terminie. W tym przypadku zmniejszenia należy dokonać w miesiącu, w którym upłynie określony przez ustawodawcę 90-dniowy termin.

Poprzez odpisy

Może się zdarzyć, że w przypadku nabycia lub wytworzenia środków trwałych albo nabycia wartości niematerialnych i prawnych, wspomniany termin 30-dniowy albo 90-dniowy będzie upływał nie później niż w miesiącu następującym po miesiącu wprowadzenia danego składnika do ewidencji.

Wówczas do kosztów uzyskania przychodów można zaliczyć odpisy amortyzacyjne od tych środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych w części, w jakiej ich cena nabycia lub koszt wytworzenia wynikające z odpowiednich dokumentów zostały uregulowane w terminie 30-dniowym od terminu płatności albo 90-dniowym od dnia zaliczenia w koszty uzyskania przychodów.

Jeżeli zobowiązanie zostanie uregulowane w terminie późniejszym, to podatnik w miesiącu uregulowania tego zobowiązania ma prawo zwiększyć koszty uzyskania przychodów o kwotę odpisów amortyzacyjnych, które nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.

Przykład

Firma A w styczniu 2013 r. nabyła maszynę stanowiącą środek trwały. Termin płatności faktury za nabycie środka trwałego ustalono na 35 dni od dnia otrzymania faktury, a więc na 3 marca 2013 r.

Termin 30-dniowy liczony od terminu płatności upływa więc 2 kwietnia 2013 r. Podatnik opłacił tę fakturę dopiero 9 lipca 2013 r. Wspomniany środek trwały firma A wprowadziła do ewidencji środków trwałych w styczniu 2013 r. W omawianym przypadku podatnik:

a) odpisy amortyzacyjne dokonane za luty i marzec 2013 r. może w całości zaliczyć w koszty uzyskania przychodów,

b) w kwietniu 2013 r., w związku z upływem 30-dniowego terminu płatności, będzie musiał zmniejszyć koszty uzyskania przychodów o zaliczone wcześniej w koszty odpisy amortyzacyjne za luty i marzec 2013 r.

c) w lipcu 2013 r. może podwyższyć koszty uzyskania przychodów o odpisy amortyzacyjne za okres luty-czerwiec 2013 r.

Gdyby firma A uregulowała np. 50 proc. należności za środek trwały, to jedynie połowa odpisów amortyzacyjnych stanowiłaby koszt uzyskania przychodów. Pozostałą część odpisów amortyzacyjnych można byłoby zaliczyć w koszty uzyskania przychodów dopiero po uregulowaniu pozostałej części należności.

Jeżeli firma A będzie regulowała należność za środek trwały w ratach miesięcznych, to co miesiąc będzie musiała dokonywać odpowiednich przeliczeń, jaka część odpisu amortyzacyjnego jest kosztem uzyskania przychodów. Pozostała ich część będzie kosztem podatkowym dopiero po jej uregulowaniu.

Skomplikowane przeliczenia

W przypadku leasingu finansowego należy pamiętać o tym, że odpisów amortyzacyjnych dokonuje korzystający. Jednocześnie z samej istoty umowy leasingu wynika, że należność za środek trwały (przedmiot leasingu) nie jest przez korzystającego uregulowana od razu w całości, ale jest ona uiszczana co miesiąc w ramach poszczególnych rat leasingowych.

Zestawienie zasad uiszczenia rat leasingowych i nowych regulacji prowadzi do prostego wniosku, że korzystający w leasingu finansowym nie będzie mógł zaliczać na bieżąco całej amortyzacji w koszty uzyskania przychodów. Będzie musiał co miesiąc obliczać jaka część amortyzacji przypada na uregulowaną już część należności za środek trwały (przedmiot leasingu), a jaka na część pozostałą.

W koszty uzyskania przychodów będzie można zaliczyć tylko część amortyzacji przypadającą na zapłaconą wartość środka trwałego. W efekcie takiej regulacji zdecydowanie korzystniejsze podatkowo będzie dla podatnika zaciągnięcie kredytu w banku (w tym bowiem przypadku całe raty amortyzacyjne byłyby na bieżąco kosztem uzyskania przychodów) niż leasing finansowy (tu bowiem pojawi się obowiązek dokonywania comiesięcznych skomplikowanych obliczeń).

Nowe regulacje oznaczają dla podatników nie tylko ograniczenie wysokości kosztów uzyskania przychodów na początku trwania umowy leasingu finansowego, ale również konieczność dokonywania comiesięcznych skomplikowanych przeliczeń. Jeżeli bowiem podatnik będzie regulował należności z tych faktur przez kilkanaście kolejnych miesięcy, to praktycznie co miesiąc, do momentu całkowitej zapłaty wszystkich faktur, będzie dokonywał wielu dodatkowych obliczeń w celu odpowiedniego zmniejszenia lub zwiększenia kosztów uzyskania przychodów.

—Dorota Kosacka doradca podatkowy w DK Doradztwo sp. z o.o. w Białymstoku