Tak orzekł WSA w Szczecinie 25 października 2012 r. (I SA/Sz 603/12).
Podatnik prowadzi wiele rodzajów działalności gospodarczych m.in. w zakresie obrotu nieruchomościami. Jak stwierdził, kupił działkę budowlaną na własne potrzeby, aby wybudować na niej dom. Jednak ze względu na zdarzenia, które nastąpiły po zakupie (m.in. stwierdzenie, że na działce znajdują się stare maszyny rolnicze i inne niepotrzebne urządzenia), zrezygnował z budowy domu i sprzedał działkę spółce deweloperskiej.
Zdaniem podatnika, zarówno nabycie, jak i zbycie nieruchomości nie nastąpiło w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, gdyż jego zamiarem było wybudowanie na zakupionej działce domu. Organy podatkowe uznały jednak, że podatnik dokonał nabycia i sprzedaży działki w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Takie stanowisko organów doprowadziło do wniesienia przez podatnika skargi do sądu administracyjnego.
Sąd skargę oddalił wskazując, że definicja działalności gospodarczej zawarta w art. 5a pkt 6 ustawy o PIT jest definicja samodzielną, niezależną od definicji zawartych w innych ustawach. Zdaniem sądu, skoro w tej definicji nie jest brany pod uwagę zamiar podatnika przy nabywaniu nieruchomości oraz przy jej sprzedaży, to należy stwierdzić, że nie bada się zamiaru podatnika. Sąd wskazał, że chronologia zdarzeń następujących przed zakupem działki oraz inne okoliczności wskazują, że był to zakup w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.
—Wojciech Saciuk współpracownik Zespołu Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte
Magdalena Dzikowska starsza konsultantka w Deloitte Doradztwo Podatkowe (biuro we Wrocławiu)
Komentuje Magdalena Dzikowska starsza konsultantka w Deloitte Doradztwo Podatkowe (biuro we Wrocławiu)
Komentowany wyrok jest potwierdzeniem ugruntowanego stanowiska organów podatkowych, dotyczącego interpretacji definicji działalności gospodarczej zawartej w ustawie o PIT.
Zdaniem sądu, definicja działalności gospodarczej zawarta w art. 5a pkt 6 ustawy o PIT jest definicją samodzielną i ma znaczenie tylko na gruncie podatku dochodowego.
Nie jest więc prawidłowe utożsamianie pojęcia pozarolniczej działalności gospodarczej określonej w ustawie o PIT z pojęciem działalności gospodarczej określonym w ustawie o VAT, czy w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej. Może bowiem zaistnieć sytuacja, w której podatnik będzie prowadził działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów o VAT, natomiast nie będzie prowadził pozarolniczej działalności gospodarczej na gruncie ustawy o PIT.
Takie stanowisko zostało potwierdzone w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 16 grudnia 2008 r. (II FSK 1339/07) oraz w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu z 21 marca 2012 r. (I SA/Op 23/12).
Biorąc pod uwagę powyższe, zgodnie z art. 5a ust 6 ustawy o PIT, dla rozstrzygnięcia sprawy nie ma znaczenia, jaki zamiar podatnika towarzyszy transakcji, skoro faktycznie nie został on zrealizowany, a działanie podatnika obiektywnie oceniane posiadało cechy działalności gospodarczej.
W przedmiotowej sprawie podatnik powoływał się na to, że w momencie nabycia nieruchomości jego zamiarem było przeznaczenie jej na własne potrzeby mieszkaniowe. Sąd jednak uznał, że skoro podatnik prowadzi działalność w zakresie obrotu nieruchomościami, istnieją przesłanki, aby uznać, że nabycie i sprzedaż działki były czynnościami dokonanymi w ramach tej działalności.
Zgodnie z zaprezentowanym stanowiskiem sądu, w momencie ustalania czy dany przychód jest przychodem z działalności gospodarczej albo pozarolniczej działalności gospodarczej, powinien być brany pod uwagę, określony
w art. 5a ust 6 ustawy o PIT, charakter danej czynności. Jeżeli więc sprzedaż jest dokonywana w warunkach właściwych dla działalności gospodarczej, tj. w sposób zorganizowany i ciągły, nakierowany na uzyskiwanie dochodu, to taki przychód podlega opodatkowaniu na zasadach przewidzianych dla opodatkowania przychodu z działalności gospodarczej.
Należy zgodzić się ze składem orzekającym, że literalne brzmienie art. 5a pkt 6 ustawy o PIT i zasada ścisłej wykładni prawa podatkowego wyklucza możliwość oceny woli podatnika przy jego działaniach zarówno w odniesieniu do pozytywnych, jak i negatywnych konsekwencji takiej oceny.
Można sobie bowiem wyobrazić sytuację odwrotną, gdzie kupno nieruchomości zostało dokonane w ramach działalności gospodarczej, a nieruchomość została użyta na własne cele mieszkaniowe. Również i w takim przypadku nieuprawnione byłoby stanowisko organów podatkowych, że decydująca dla ustalenia zasad opodatkowania była wola przy zakupie.
