Używany pojazd można zaliczyć do kosztów w dwa i pół roku

Jest ona przewidziana dla używanych lub ulepszonych środków trwałych. W praktyce zdecydowanie częściej występuje ta pierwsza sytuacja.

Istotne definicje

Dla środków transportu minimalny okres amortyzacji wynosi wtedy dwa i pół roku. Oznacza to, że przedsiębiorca może przyjąć 40-proc. stawkę umorzeniową. Co istotne, możliwość ta dotyczy także samochodów osobowych.

Środki transportu uważa się za używane, jeżeli podatnik potrafi udowodnić, że przed ich nabyciem były wykorzystywane co najmniej przez sześć miesięcy. W praktyce nie jest to trudne, ponieważ bez problemu można ustalić datę pierwszej rejestracji, którą można uznać za początek używania pojazdu.

O ulepszeniu możemy mówić, gdy przed wprowadzeniem do ewidencji wydatki poniesione przez podatnika w tym celu stanowiły co najmniej 20 proc. wartości początkowej.

Takie zasady wynikają z art. 22j ustawy o PIT i art. 16j ustawy o CIT.

Gdy początkowo jeździmy prywatnie

Podatnicy często mają wątpliwości, czy mogą zastosować indywidualną stawkę amortyzacyjną do samochodu, który kupili jako nowy, następnie użytkowali prywatnie (dłużej niż pół roku), a potem wpisali go do ewidencji środków trwałych. Przepisy wymagają bowiem wykazania przez podatnika, że środki trwałe były przed ich nabyciem wykorzystywane co najmniej przez sześć miesięcy.

Problemem tym zajmował się Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 10 listopada 2006 r. (II FSK 1231/05). Czytamy w nim, że gdy podatnik wprowadza do majątku swego przedsiębiorstwa jako środek trwały samochód osobowy uprzednio nabyty do celów prywatnych i tak wykorzystywany przez okres dłuższy niż sześć miesięcy, dochodzi do swoistego nabycia środka trwałego.

Sąd podkreślił, że wprawdzie nie zmienia się właściciel pojazdu, ale pojazd ten zaczyna z momentem przekazania go na cele związane z prowadzoną działalnością gospodarczą służyć uzyskiwaniu przychodu przez podatnika, podczas gdy w okresie wcześniejszym nie pozostawał z tą działalnością w żadnym związku. Taką wykładnię potwierdza też orzeczenie NSA z 18 grudnia 2007 r. (II FSK 1420/06).

Wyroki te nie zmieniły jednak praktyki organów podatkowych. One nadal uważają, że w takiej sytuacji indywidualnej stawki nie można zastosować. Potwierdzają to interpretacje Izby Skarbowej w Warszawie: z 6 października 2009 r. (IPPB1/415-564/09-4/IF) i z 15 września 2010 r. (IPPB1/415-604/10-3/KS).

W tej drugiej czytamy: „Z przywołanych przepisów art. 22j ust. 2 pkt 1 wynika, że podatnik może zastosować indywidualną stawkę amortyzacji, jeżeli nabył używany samochód, który był wykorzystywany u poprzedniego właściciela (przed nabyciem przez podatnika) przez wymagany okres co najmniej sześciu miesięcy.

To na podatniku spoczywa obowiązek udowodnienia, że przed nabyciem tego pojazdu był on używany przez co najmniej sześć miesięcy przez poprzedniego, a nie obecnego właściciela – wnioskodawcę, przy czym bez znaczenia jest stopień zużycia tego pojazdu oraz na jakie cele był on używany – czy do działalności, czy też do celów prywatnych. Z informacji zawartych we wniosku wynika, iż wnioskodawczyni nabyła nowy samochód osobowy, zatem nie może on zostać uznany za używany środek trwały, o którym mowa w powoływanym wcześniej art. 22j ust. 2 pkt 1 ww. ustawy.

W związku z powyższym nie można ustalić dla tego pojazdu indywidualnej stawki amortyzacyjnej. Stawkę amortyzacyjną należy ustalić zgodnie z art. 22i ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Mając na uwadze powyższe, nie można podzielić poglądu wnioskodawczyni, iż stawka amortyzacyjna środka trwałego może być ustalona indywidualne zgodnie z art. 22j ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych”.

Podatnik, który w takiej sytuacji zdecyduje się na przyjęcie stawki indywidualnej, musi się więc liczyć z koniecznością prowadzenia sporu sądowego (jeśli jego rozliczenia zostaną skontrolowane).

Warto kupić samochód demonstracyjny

Z interpretacji Izby Skarbowej w Warszawie z 5 marca 2008 r. (IPPB1/415-467/07-2/ES) wynika, że warto kupić od dilera używany nieco ponad pół roku samochód demonstracyjny.

Takie auto nie tylko jest bowiem znacznie tańsze od nowego, ale także można je zamortyzować dwukrotnie szybciej. Izba wyjaśniła, że z art. 22j ust. 2 pkt 1 ustawy o PIT „wynika, że podatnik może zastosować indywidualną stawkę amortyzacji, jeżeli nabył używany samochód, który był wykorzystywany u poprzedniego właściciela (przed nabyciem przez podatnika) przez wymagany okres co najmniej sześciu miesięcy.

Jednakże przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie określają rodzaju dokumentów potwierdzających fakt, iż nabyty samochód przed wprowadzeniem go do ewidencji środków trwałych był używany.

Ciężar udowodnienia takiego stanu rzeczy spoczywa na podatniku. Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że: wnioskodawca nabył samochód w dniu 6 marca 2007 r., samochód był zarejestrowany i używany przez pierwszego właściciela przez okres siedmiu miesięcy, do ewidencji środków trwałych podatnika środek trwały wprowadzono po raz pierwszy w lipcu 2007 r.

Mając na uwadze powyższe, zajęte przez wnioskodawcę stanowisko w przedmiotowej sprawie odnośnie do uznania zakupionego samochodu osobowego za używany środek trwały i zastosowania wobec niego 30-miesięcznego okresu amortyzacji, jest prawidłowe”.