Tak orzekł WSA w Warszawie 26 lipca 2012 r. (III SA/Wa 1785/12).

Spółka jest członkiem podatkowej grupy kapitałowej (PGK). Zaciąga pożyczkę u innego podmiotu z tej grupy i w związku z tym wypłaca temu podmiotowi odestki.

Spółka zadała pytanie, czy w odniesieniu do odsetek wypłacanych przez nią na rzecz innych podmiotów z grupy, a więc wewnątrz PGK, znajdą zastosowanie ograniczenia w dopuszczalności zaliczenia tych odsetek do kosztów uzyskania przychodów spółki, przewidziane w przepisach o tzw. niedostatecznej kapitalizacji, tj. w art. 16 ust. 1 pkt 60–61 ustawy o CIT. Zdaniem spółki ograniczenia te nie znajdują zastosowania w odniesieniu do odsetek wypłacanych wewnątrz PGK.

Odpowiadając na pytanie minister finansów, w wydanej interpretacji stwierdził, że takie wyłączenie w stosunku do członków PGK nie istnieje. Sąd podzielił ten pogląd i oddalił skargę spółki. Stwierdził, że art. 16 ust. 1 pkt 60–61 ustawy o CIT dotyczy odsetek, które nie mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodu.

Przepisy te mają zastosowanie nawet, gdy pożyczki udziela spółka, która należy do tej samej PGK. Artykuł 11 ust. 8 ustawy o CIT, który mówi, że przepisy o cenach transferowych nie mają zastosowania do świadczeń między członkami PGK, nie jest wystarczającą podstawą, aby wyłączyć stosowanie art. 16 ust. 1 pkt 60–61 ustawy o CIT, ponieważ zakresy tych przepisów są różne.

—Patrycja Treder, współpracowniczka Zespołu Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte

Piotr Zawacki doradca podatkowy, starszy konsultant w Dziale Doradztwa Podatkowego firmy Deloitte (biuro w Warszawie)

Komentowany wyrok potwierdza stanowisko organów podatkowych, że pożyczki pomiędzy spółkami tworzącymi PGK podlegają restrykcjom wynikającym z tzw. niedostatecznej kapitalizacji. Orzeczenie to jest o tyle istotne dla funkcjonowania PGK, że w przypadku gdyby restrykcje takie nie miały zastosowania, odsetki od pożyczki udzielonej w ramach PGK byłyby całkowicie neutralne dla celów CIT.

Zgodnie bowiem z założeniami PGK opodatkowaniu CIT podlega skonsolidowany dochód grupy, na który składają się wyniki podatkowe (dochody/straty) poszczególnych spółek wchodzących w jej skład. Tym samym przychód uzyskany przez pożyczkodawcę z tytułu otrzymania odsetek skompensowałby się z kosztami uzyskania przychodów pożyczkobiorcy z tytułu zapłaty tych odsetek.

W przypadku natomiast zastosowania zasad tzw. niedostatecznej kapitalizacji jedynie określona część wypłaconych odsetek może zostać zaliczona do kosztów uzyskania przychodów pożyczkobiorcy, podczas gdy dla pożyczkodawcy cała kwota odsetek jest przychodem podatkowym. Tym samym operacja spłaty odsetek od pożyczki nie jest już neutralna dla dochodu PGK jako całości i powiększa jej dochód.

Warto jednak zwrócić uwagę, że same przepisy regulujące zasady funkcjonowania PGK zawierają rozwiązania, które umożliwiają ograniczenie skutków komentowanego wyroku i pozwalają na uniknięcie powstania dodatkowego dochodu. Ustawa o CIT przewiduje bowiem możliwość stosowania dla celów CIT cen odbiegających od cen rynkowych w transakcjach pomiędzy członkami PGK (art. 11 ust. 8 ustawy o CIT).

Tym samym spółki tworzące PGK mogłyby ustalić wysokość odsetek na warunkach nierynkowych i zmniejszyć w ten sposób wysokość dodatkowego dochodu do opodatkowania na wypadek zastosowania restrykcji wynikających z tzw. niedostatecznej kapitalizacji. Co więcej, również darowizny pomiędzy spółkami z PGK są neutralne podatkowo, tj. wartość darowizny stanowi koszt uzyskania przychodów dla darczyńcy i jednocześnie przychód podatkowy dla obdarowanego. Pożyczkodawca mógłby darować odsetki pożyczkobiorcy, a PGK nie rozpoznałaby z tego tytułu dodatkowego dochodu.

Dlatego nie należy się spodziewać, aby omawiany wyrok wpłynął negatywnie na atrakcyjność PGK, która niesie ze sobą wiele korzyści dla tworzących ją spółek. Poza wspomnianą możliwością stosowania cen odbiegających od cen rynkowych (również dla celów VAT) należy wskazać na związany z tym brak konieczności sporządzania dokumentacji cen transferowych oraz możliwość zawieszania okresu rozliczenia strat podatkowych poszczególnych spółek z PGK, nierozliczonych do dnia powołania PGK, na czas jej trwania.