Podpisany 22 marca 2012 r. protokół wejdzie w życie po ratyfikowaniu go przez Polskę i po wymianie not dyplomatycznych, co prawdopodobnie nastąpi jeszcze w tym roku. Tym samym już od 1 stycznia 2013 r. może zniknąć wiele korzyści, jakie dawało polskiemu przedsiębiorcy założenie spółki z siedzibą na Cyprze .
Optymalne warunki podatkowe
W świetle aktualnej treści umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania między Polską a Cyprem podstawowym sposobem efektywnego podatkowo przekazania środków ze spółki cypryjskiej do polskiego udziałowca jest wypłata dywidendy (opodatkowana w Polsce efektywną stawką podatku 9 proc.). Aby jednak móc wypłacić taką dywidendę, w spółce musi zostać rozpoznany zysk.
Umowa z Cyprem daje jednak również inną możliwość korzystnych wypłat środków ze spółki cypryjskiej, tj. poprzez wypłatę wynagrodzeń na rzecz dyrektorów takiej spółki (odpowiedników członków zarządu spółki polskiej). Możliwość wypłaty wynagrodzenia nie jest uzależniona od wystąpienia zysków w spółce. Dyrektorem spółki cypryjskiej może zostać np. jej udziałowiec, ale również inna osoba, nieposiadająca udziałów w tej spółce.
Stan obecny
Zgodnie z obecnie obowiązującym art. 16 umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania między Polską a Cyprem wynagrodzenie, które osoba mająca miejsce zamieszkania w Polsce otrzymuje z tytułu członkostwa w organach spółki mającej siedzibę na Cyprze, może być opodatkowane na Cyprze. Jednocześnie, zgodnie z art. 24 ust. 1 lit. a umowy – jeżeli polski rezydent podatkowy osiąga dochód, który zgodnie z postanowieniami umowy może być opodatkowany na Cyprze (z wyjątkiem dochodów biernych takich jak np. odsetki czy dywidendy), to Polska ten dochód zwolni z opodatkowania.
Należy przy tym zwrócić uwagę, że treść tego przepisu powoduje, że zwolnienie z opodatkowania w Polsce dotyczy dochodu osiągniętego na Cyprze niezależnie od tego, czy dochód ten faktycznie podlega opodatkowaniu na Cyprze, czy też nie.
Powyższe przepisy pozwalają na korzystanie z wynagrodzenia dyrektorskiego jako elementu planowania podatkowego. Cypr bowiem, zgodnie ze swoim prawem wewnętrznym, nie pobiera podatku od wynagrodzenia płaconego dyrektorowi spółki, niebędącemu cypryjskim rezydentem podatkowym.
Jednocześnie wynagrodzenie takie podlega zwolnieniu z opodatkowania w Polsce, przy czym kwota tego wynagrodzenia jest brana pod uwagę przy ustaleniu stawki podatkowej wobec pozostałych dochodów. Tym samym wynagrodzenie z tytułu pełnienia funkcji dyrektora spółki cypryjskiej przez Polaka nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym.
Jak ma być
Protokół zmienia treść art. 16 umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania między Polską a Cyprem, nadając mu następującą treść: „wynagrodzenia dyrektorów i inne podobne należności, które osoba mająca miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie osiąga z tytułu członkostwa w radzie nadzorczej lub jakimkolwiek innym podobnym organie spółki mającej siedzibę w drugim Umawiającym się Państwie podlegają opodatkowaniu tylko w pierwszym wymienionym Państwie”.
Nowa treść przepisu powoduje, że dotychczasowe zasady opodatkowania wynagrodzeń polskich dyrektorów spółek z siedzibą na Cyprze, którzy są polskimi rezydentami podatkowymi, przestaną funkcjonować. Po wejściu w życie protokołu wynagrodzenie, które osoba fizyczna będąca polskim rezydentem podatkowym uzyska z tytułu pełnienia funkcji dyrektora spółki cypryjskiej, będą mogły podlegać opodatkowaniu wyłącznie w Polsce, a nie na Cyprze.
W polskich ustawach podatkowych nie wskazano szczególnych zasad opodatkowania wynagrodzeń z tytułu pełnienia funkcji menedżerskich w zagranicznych spółkach. Co za tym idzie, należy wobec nich stosować przepisy dotyczące opodatkowania tego typu wynagrodzeń uzyskiwanych ze spółek polskich, tj. art. 13 ustawy o PIT, na podstawie którego opodatkowuje się działalność wykonywaną osobiście.
Przy czym, zależnie od okoliczności faktycznych, działalność dyrektora może być kwalifikowana bądź jako działalność osób, niezależnie od sposobu ich powoływania, należących do składu zarządów, rad nadzorczych, komisji lub innych organów stanowiących osób prawnych (art. 13 pkt 7), bądź jako działalność wykonywana na podstawie umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich lub umów o podobnym charakterze (art. 13 pkt 9). W obu tych przypadkach wynagrodzenie takie zostanie opodatkowane w Polsce według skali podatkowej (18 proc., 32 proc.).
Doprecyzowanie treści – krok w dobrą stronę
Mimo wskazanych wyżej, negatywnych konsekwencji zmian wprowadzanych przez protokół w zakresie opodatkowania wynagrodzeń dyrektorów spółek cypryjskich, warto zwrócić uwagę na jeszcze jeden aspekt zmiany art. 16 umowy z Cyprem.
W dotychczasowej treści polskiej wersji językowej tego przepisu mowa jest o wynagrodzeniach z tytułu członkostwa w radach nadzorczych spółek. Jest to błędne przetłumaczenie angielskiej wersji językowej umowy, która jest wersją rozstrzygającą w przypadku rozbieżności. Mówi ona bowiem o: „fees (…) in his capacity as a member of the board of directors of a company”.
Ten błąd językowy zauważał również minister finansów, przyznając rację podatnikom w licznych interpretacjach indywidualnych. Minister akceptował w nich, że art. 16 umowy, mimo swojej treści w języku polskim, dotyczy wynagrodzeń z tytułu członkostwa w organach spółek cypryjskich, w szczególności w tzw. radzie dyrektorów będącej odpowiednikiem zarządu w spółkach polskich.
Zmieniając treść art. 16, protokół precyzuje dotychczasowe błędne brzmienie tego przepisu i wskazuje, że odnosi się on do wynagrodzeń „z tytułu członkostwa w radzie nadzorczej lub jakimkolwiek innym podobnym organie spółki”, co powinno rozwiać dotychczasowe wątpliwości w tym zakresie. Takie działanie należy uznać za krok w dobrym kierunku.
Piotr Majewski doradca podatkowy w Kancelarii Ożóg i Wspólnicy
Komentuje Piotr Majewski, doradca podatkowy w Kancelarii Ożóg i Wspólnicy
Zmiana zasad opodatkowania wynagrodzeń osiąganych przez polskich rezydentów podatkowych z tytułu pełnienia funkcji dyrektora spółki z siedzibą na Cyprze była przewidywana od dłuższego czasu. Niemniej sposób dokonania tej zmiany powinien budzić zastanowienie.
Protokół zmienia bowiem treść art. 16 umowy w ten sposób, że wynagrodzenia dyrektorów będą mogły być opodatkowane wyłączenie w państwie ich rezydencji podatkowej. Nowa treść tego przepisu stanowi wyjątek na tle innych umów o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartych przez Polskę (a wzorowanych na konwencji modelowej OECD), w których dopuszczone jest opodatkowanie takich wynagrodzeń w państwie siedziby spółki.
Wydaje się, że polskie władze, negocjując treść protokołu, mogły dokonać zmiany zasad opodatkowania wynagrodzeń dyrektorskich, nie odchodząc od standardów, które same wyznaczyły. Mogły tego dokonać np. poprzez objęcie wynagrodzeń z art. 16 metodą unikania podwójnego opodatkowania w postaci tzw. kredytu podatkowego.
