Taką opinię wyraził dzisiaj rzecznik generalny Cruz Villalón odpowiadając na pytanie szwedzkiego sądu, który zwrócił się do Trybunału Sprawiedliwości o wyjaśnienie, czy zasada ne bis in idem, przewidziana w Karcie Praw Podstawowych, stoi na przeszkodzie temu, by w związku z naruszeniem przepisów w dziedzinie podatku VAT dane państwo nakładało podwójną sankcję – administracyjną i karną – w odniesieniu do tego samego stanu faktycznego (sygn. C-617/10).
... dwie kary za ten sam czyn
Sprawa dotyczyła obywatela szwedzkiego Hansa Franssona, który w latach podatkowych 2004 i 2005 uchybił w Szwecji swym obowiązkom w zakresie zeznań podatkowych.
24 maja 2007 r. szwedzkie organy celne nałożyły na H. Franssona sankcję w związku z naruszeniami podatkowymi VAT popełnionymi w roku podatkowym 2004. W zakresie dotyczącym roku podatkowego 2005 organy szwedzkie nałożyły kolejną sankcję, również związaną z podatkiem VAT. Ponieważ sankcje te nie zostały zaskarżone, stały się prawomocne.
Następnie, w czerwcu 2009 r. przeciwko H. Fransssonowi wszczęte zostało postępowanie karne. Prokurator oskarżył H. Franssona o popełnienie przestępstwa karno-skarbowego w latach podatkowych 2004 i 2005, zagrożonego karą pozbawienia wolności do 6 lat.
Stan faktyczny leżący u podstaw aktu oskarżenia wniesionego przez prokuratora był tym samym stanem faktycznym, który stanowił podstawę sankcji administracyjnej nałożonej w 2007 r.
... rzecznik zaproponował
Wydając opinie w powyższej sprawie rzecznik generalny przypomniał, iż Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, stoi na przeszkodzie środkom ustanawiającym podwójną sankcję – administracyjną i karną – nakładaną w związku z tym samym stanem faktycznym. Jednak z uwagi na fakt, iż zasada ne bis in dem zawarta w EKPC, nie została jednomyślnie przyjęta przez państwa sygnatariuszy EKPC, wśród których znajduje się wiele państw członkowskich Unii, stanowi ona jedynie inspirację dla prawa UE, zaś zobowiązania jej nie mają jednakowej skuteczności.
W konsekwencji, Cruz Villalón doszedł do wniosku, że Karta Praw Podstawowych nie stoi na przeszkodzie wszczęciu przez państwa członkowskie postępowania przed sądem karnym w związku ze stanem faktycznym, w stosunku do którego uprzednio orzeczono prawomocne sankcje administracyjne dotyczące tych samych czynów, pod warunkiem, że sąd karny ma zapewnioną możliwość uwzględnienia wcześniejszej sankcji administracyjnej dla celów złagodzenia kary.
Ostatecznie jednak, do szwedzkiego sądu należeć będzie dokonanie oceny, czy krajowy porządek prawny umożliwia tego rodzaju uwzględnianie kar.
W związku z powyższym rzecznik generalny uznał, iż omawiana sprawa nie stanowi przypadku stosowania prawa Unii i zaproponował Trybunałowi, aby stwierdził brak swej właściwości w zakresie udzielenia odpowiedzi na pytanie przedstawione przez sąd szwedzki.
