Ulga na dzieci: mąż skorzysta z ulgi w Czechach, a żona w Polsce

- Mój mąż w 2011 r. pracował w Czechach u miejscowego pracodawcy i tam rozliczył się z podatku dochodowego, składając w czeskim urzędzie skarbowym zeznanie roczne. Skorzystał w nim z przewidzianej przez czeskie przepisy podatkowe ulgi na dzieci. Dochody z pracy w Czechach były jego jedynymi dochodami. Ja zamierzam rozliczyć się indywidualnie ze swoich dochodów z działalności gospodarczej na PIT-36. Czy mogę skorzystać z ulgi prorodzinnej, pomimo że mąż skorzystał w Czechach z ulgi na dzieci?

– pyta czytelniczka.

Tak. Skorzystanie przez męża z ulgi na dzieci przewidzianej przez czeskie przepisy podatkowe w zeznaniu rocznym złożonym do czeskiego urzędu skarbowego nie pozbawia czytelniczki prawa do skorzystania z ulgi prorodzinnej w zeznaniu rocznym składanym przez nią do polskiego urzędu skarbowego.

Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT) nie przewidują takiego wyłączenia w odniesieniu do ulgi prorodzinnej, jak chociażby w odniesieniu do odliczonych za granicą składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne (celem tego ostatniego jest zapobieżenie dwukrotnemu odliczeniu tych samych kwot – raz w rozliczeniu za granicą, a drugi raz – w Polsce).

Natomiast w przypadku ulgi na dzieci przewidzianej w przepisach czeskiego i polskiego prawa podatkowego nie można mówić o tej samej kwocie – każde z tych ustawodawstw reguluje ją bowiem według odrębnych, tylko sobie właściwych zasad.

Metoda wyłączenia z progresją

Ponadto, godnie z regulacjami polsko-czeskiej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania dochody z pracy najemnej osiągnięte w Czechach z tytułu zatrudnienia u czeskiego pracodawcy są w Polsce zwolnione z opodatkowania. Oznacza to, że jeśli są jedynym dochodem podatnika, to nie ma on obowiązku rozliczania się z nich w Polsce i składania zeznania rocznego do polskiego urzędu skarbowego.

Uwzględnienie tych dochodów w zeznaniu rocznym byłoby konieczne tylko w przypadku, gdyby małżonkowie zdecydowali się na wspólne rozliczenie. A wówczas i tak posłużyłyby one tylko do wyliczenia stopy procentowej podatku mającej zastosowanie do dochodów podlegających PIT w Polsce, zgodnie z przewidzianą polsko-czeską umową metodą wyłączenia z progresją.

Takie rozliczenie w sytuacji czytelniczki mogłoby jednak okazać się niekorzystne, gdyż ustalona indywidualnie stopa procentowa podatku mogłaby być wyższa, niż ta wynikająca ze skali, co zwiększyłoby obciążenia podatkowe małżonków – poprzez konieczność zapłaty wyższego podatku bądź odzyskanie nadpłaty w niższej wysokości niż przy rozliczeniu indywidualnym.

Z pytania wynika jednak, że czytelniczka zamierza się rozliczyć indywidualnie, składając odrębne zeznanie roczne do polskiego urzędu skarbowego.

Na dzieci małoletnie...

Podatnikom rozliczającym się z dochodów opodatkowanych według skali podatkowej przysługuje prawo do skorzystania z tzw. ulgi prorodzinnej na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym podatnik:

- wykonywał władzę rodzicielską,

- pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało,

- sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.

...i pełnoletnie

Ulga przysługuje także na dzieci pełnoletnie:

1) bez względu na ich wiek, jeśli zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,

2) jeśli uczą się bądź studiują – do ukończenia przez nie 25. roku życia, o ile w roku podatkowym nie uzyskały dochodów:

- podlegających opodatkowaniu na zasadach ogólnych (według skali),

- podlegających 19-proc. podatkowi zryczałtowanemu: z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych i z realizacji praw z nich wynikających bądź z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz z tytułu objęcia udziałów (akcji) w spółkach mających osobowość prawną albo wkładów w spółdzielniach w zamian za wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część,

– w łącznej wysokości przekraczającej 3089 zł, z wyjątkiem renty rodzinnej.

W jakiej kwocie

Z ulgi nie mogą skorzystać przedsiębiorcy opłacający podatek liniowy (rozliczający się na formularzu PIT-36L) ani opłacający ryczałt od przychodów ewidencjonowanych lub kartę podatkową.

Odliczeniu podlega kwota 92,67 zł za każdy miesiąc, w którym w stosunku do dzieci podatnik wykonywał władzę rodzicielską, pełnił funkcję opiekuna prawnego albo sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej. Roczny limit ulgi (odliczenie za całe 12 miesięcy) wynosi 1112,04 zł.

Ponieważ w przypadku rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim odliczenie dotyczy łącznie obojga z nich, to małżonkowie kwotę tę mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej.

Spełniając ustawowe warunki i rozliczając się indywidualnie, czytelniczka będzie mogła zatem skorzystać z ulgi w maksymalnym przysługującym jej wymiarze, gdyż mąż z tej ulgi nie będzie korzystał. Takie rozwiązanie jest jak najbardziej dopuszczalne, gdyż to wyłącznie małżonkowie decydują o wysokości odpisu, z którego będzie korzystał każdy z nich. Mogą zatem również zdecydować, że całą ulgę odpisze tylko jeden z nich. -

Autorka jest radcą prawnym, doradcą podatkowym w Kancelarii welsyng.pl