Jest ono kwalifikowane jako przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 i 20 ust. 1 ustawy o PIT.
Tak orzekł WSA w Warszawie 14 lutego 2012 r. (III SA/Wa 1503/11).
Spór dotyczył skargi podatnika na interpretację. Otrzymał on od akcjonariuszy ofertę dotyczącą opcji kupna akcji spółki za cenę niższą od rynkowej. Twierdził, że opcja kupna akcji nie jest pochodnym instrumentem finansowym oraz wskazywał, że oferta jest nieodwołalna i nie może być przedmiotem obrotu. W związku z tym pytał, czy wykonanie umowy opcji kupna akcji po preferencyjnej cenie generuje u niego przychód.
Podatnik uważał, że nie, ponieważ nie doszło do realnego przysporzenia majątkowego. Akcje generują przychód dopiero przy wypłacie dywidendy, bądź w razie ich odpłatnego zbycia w przypadku, gdy kwota uzyskana ze sprzedaży jest wyższa od kosztów nabycia. Dlatego różnica między ceną nabycia akcji a ceną rynkową jest jedynie potencjalnym przysporzeniem.
Podatnik przytoczył również art. 24 ust. 11 ustawy o PIT, zgodnie z którym dochód z akcji objętych po preferencyjnej cenie przez osoby uprawnione na podstawie uchwały walnego zgromadzenia, nie podlega opodatkowaniu w momencie ich objęcia. Przyznał, że choć nie wystąpiły okoliczności umożliwiające zastosowanie tej regulacji, to biorąc pod uwagę zasady równości i powszechności opodatkowania brak jest podstaw do różnicowania sytuacji podatników.
Organ nie zgodził się z tym stanowiskiem. Stwierdził, że w momencie kupna akcji na preferencyjnych warunkach powstaje przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 i 20 ust. 1 ustawy o PIT. Jego zdaniem art. 24 ust. 11 ustawy o PIT nie ma zastosowania w sprawie, ponieważ dotyczy dochodu osób uprawnionych na podstawie uchwały walnego zgromadzenia spółki.
Sąd przyznał rację fiskusowi, stwierdzając, że kupno akcji po preferencyjnej cenie jest przychodem podatkowym.
—Mateusz Macios współpracownik Zespołu Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte
Komentuje Katarzyna Kurzawska-Puchała, menedżer w Dziale Doradztwa Podatkowego firmy Deloitte (biuro w Poznaniu)
Komentowany wyrok dotyczy transakcji nabycia akcji po preferencyjnej cenie, realizowanej pomiędzy osobami fizycznymi. Podatnik otrzymał od akcjonariuszy opcję kupna akcji spółki za cenę niższą od rynkowej. Opcja ta nie była pochodnym instrumentem finansowym, a oferta była nieodwołalna i nie mogła być przedmiotem obrotu. Prowadzi to do wniosku, że zasadniczo przy otrzymaniu takiej opcji nie powinno być opodatkowania.
Problemem jest jednak nabycie akcji po cenie niższej niż rynkowa.Niewątpliwie posiadacz akcji uzyskuje realne przysporzenie majątkowe w momencie ich sprzedaży lub otrzymania dywidendy. Jest to przychód klasyfikowany jako przychód z kapitałów pieniężnych. A co się dzieje w momencie otrzymania akcji nieodpłatnie lub za częściową odpłatnością?
Zgodnie z aktualnym stanowiskiem większości władz skarbowych, wtedy również powstaje przychód podlegający PIT. W zależności od tego, jakie relacje łączą osoby biorące udział w transakcji, tak uzyskany przychód należy zaklasyfikować do właściwego źródła przychodów, które będzie determinować zasady jego opodatkowania.Pomijając analizę art. 24 ust. 11 ustawy o PIT, który nie ma tu zastosowania ze względu na brak spełnienia odpowiednich przesłanek, zdaniem sądu, transakcja pomiędzy osobami fizycznymi spowodowała powstanie przychodu w wysokości różnicy pomiędzy ceną rynkową a ceną wynikającą z zawartej umowy (niższą od rynkowej).
Zakładając, że nie zachodzą tu relacje pracownicze, relacje zleceniobiorca-zleceniodawca lub inne, przychód ten należy zakwalifikować do tzw. innych źródeł i opodatkować PIT według skali (stawki 18 i 32 proc.).Niemniej jednak czy stanowisko, że przychód powstaje już w momencie otrzymania akcji (nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie) jest słuszne?
Jeszcze nie tak dawno WSA w Poznaniu orzekł, że przychód powstanie jedynie w momencie sprzedaży akcji (wyrok z 7 grudnia 2011 r., I SA/Po 756/11).
To niewątpliwie korzystne dla podatników rozstrzygnięcie jest jednak raczej odosobnione, biorąc pod uwagę aktualną praktykę organów podatkowych, potwierdzoną przez WSA w Warszawie w komentowanym wyroku.
