Nie wystarczy, że z uwagi na pewną samodzielność pod względem technicznym, czy nawet organizacyjnym, zespół składników majątkowych mógłby potencjalnie stanowić odrębne przedsiębiorstwo bądź zorganizowaną część przedsiębiorstwa. Tak wynika z interpretacji Izby Skarbowej w Łodzi z 17 stycznia 2012 r. (IPTPP3/443-115/11-4/KK).
Wnioskodawca jest właścicielem gruntu, na którym zlokalizowany jest budynek, w którym prowadzi on działalność gospodarczą – sprzedaż detaliczną artykułów spożywczych i przemysłowych oraz najem.
Ze względu na planowane zakończenie działalności podjął decyzję o sprzedaży gruntu i budynku. Nowy nabywca przejmie także wszystkie umowy z najemcami i odkupi od wnioskodawcy także część środków trwałych i wyposażenia.
Najprawdopodobniej po sprzedaży tych składników wnioskodawca w wynajętej od nabywcy części pomieszczeń sprzedanego budynku będzie przez pewien czas prowadził wyprzedaż towarów, wyposażenia i środków trwałych, niezakupionych przez nabywcę nieruchomości. Pytał, czy przedmiotem planowanej transakcji sprzedaży będzie zorganizowana część przedsiębiorstwa, a w konsekwencji nie podlega ona VAT? Jego zdaniem będzie miał tu zastosowanie art. 6 pkt 1 ustawy o VAT, w konsekwencji transakcja nie podlega VAT.
Izba skarbowa nie zgodziła się z tym stanowiskiem.
Rafał Szczotka menedżer w dziale prawnopodatkowym PwC
Komentuje Rafał Szczotka menedżer w dziale prawnopodatkowym PwC
W zależności od klasyfikacji przedmiotu transakcji opisanej w interpretacji, różne będą jej skutki podatkowe. Zbycie zorganizowanej części przedsiębiorstwa (dalej zcp) nie podlega VAT (zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy o VAT), natomiast zbycie poszczególnych składników majątkowych podlega temu podatkowi.
Ma to istotny wpływ na rozliczenie VAT zarówno dla zbywcy (ryzyko powstania zaległości podatkowej w VAT w sytuacji, gdy transakcja pierwotnie zaklasyfikowana przez strony jako zbycie zcp zostanie przeklasyfikowana przez organy podatkowe na zbycie poszczególnych składników majątkowych), jak i dla nabywcy (ryzyko zakwestionowania prawa do odliczenia VAT naliczonego w przypadku, gdy transakcja pierwotnie zaklasyfikowana przez strony jako zbycie poszczególnych składników majątkowych zostanie przeklasyfikowana przez organy podatkowe na zbycie zcp).
Zgodnie z art. 2 pkt 27e ustawy o VAT, zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.
Organy podatkowe niejednolicie rozumieją tę definicję. W wielu przypadkach jest ona interpretowana bardzo restrykcyjnie. Organy podatkowe twierdzą często, że przedmiotem zbycia powinny być bezwzględnie wszystkie elementy zcp, a jakiekolwiek wyłączenie składników majątkowych z przedmiotu transakcji (nawet nie mające wpływu na aspekt funkcjonalny, tj. możliwość funkcjonowania jako niezależne przedsiębiorstwo) powoduje, że nie można go uznać za zcp.
Podobne stanowisko zaprezentowała Izba Skarbowa w komentowanej interpretacji. Mając na uwadze brak jednolitej praktyki, często prezentowane przez organy podatkowe restrykcyjne stanowisko i zasadniczy wpływ omawianej kwestii na rozliczenia podatkowe zbywcy i nabywcy, prawidłowe przeprowadzenie transakcji pod kątem podatkowym jest kluczowe z perspektywy zarządzania ryzykiem podatkowym.
Wymaga to efektywnej kooperacji pomiędzy zbywcą a nabywcą oraz w wielu przypadkach uzyskania przed transakcją interpretacji prawa podatkowego potwierdzającej klasyfikację przedmiotu planowanej transakcji.
