Przedsiębiorcy, którzy kupują towary za granicą, mogą mieć problem z uzyskaniem faktury. Przy drobnych transakcjach często jedynym dokumentem, na jaki mogą liczyć, jest paragon z kasy fiskalnej. Zagraniczni sprzedawcy argumentują, że można nim dokumentować sprzedaż dla małych przedsiębiorstw lub sprzedaż o małej wartości. Warto więc pamiętać, że udokumentowanie transakcji paragonem nie zwalnia nabywcy z obowiązku rozliczenia wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów (WNT).
Kiedy wystawiamy fakturę wewnętrzną
WNT podlega opodatkowaniu polskim VAT. Z transakcją taką mamy do czynienia, tylko jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:
• dostawa towarów odbywa się za wynagrodzeniem,
• następuje przeniesienie na nabywcę prawa do rozporządzania towarem jak właściciel,
• towary w wyniku dostawy są wysłane lub transportowane do Polski z innego państwa członkowskiego,
• wysyłka bądź transport towarów odbywa się przez dostawcę, nabywcę lub na ich rzecz.
Dodatkowym warunkiem rozliczenia WNT jest status dostawcy i nabywcy. Dostawca towarów musi być podatnikiem podatku od wartości dodanej. Nabywca zaś musi być podatnikiem polskiego VAT, a nabywane przez niego towary muszą służyć działalności gospodarczej.
Tylko na cele firmy
nie reguluje, w jaki sposób dostawa towarów powinna być dokumentowana przez unijnego sprzedawcę. Do WNT więc dojdzie, nawet jeżeli dostawca nie wystawi żadnego dokumentu sprzedaży. Jeżeli jednak wystawi fakturę dokumentującą sprzedaż towaru, to może ona przesądzać o dacie powstania obowiązku podatkowego w WNT.
Co jednak, gdy unijny sprzedawca udokumentuje transakcję paragonem fiskalnym? Wtedy też trzeba rozliczyć WNT. Oczywiście pod warunkiem, że kontrahenci są podatnikami VAT, a towar w wyniku sprzedaży został przywieziony z innego państwa członkowskiego do Polski.
Warunkiem opodatkowania transakcji jest przywiezienie towaru do Polski dla celów prowadzonej przez polskiego nabywcę działalności gospodarczej. WNT nie wystąpi więc, jeżeli przedsiębiorca w trakcie wakacji kupi za granicą dla swoich prywatnych potrzeb np. aparat fotograficzny, który po zakończonym urlopie przywiezie do kraju.
Od wyższej podstawy
Podstawą opodatkowania w WNT jest kwota, jaką nabywca jest obowiązany zapłacić dostawcy za sprzedany towar. Tak wynika z art. 31 ust. 1 ustawy o VAT. Posiadanie paragonu jako dowodu WNT oznacza konieczność rozliczenia VAT od wyższej podstawy opodatkowania.
To dlatego, że jeśli sprzedawca dokumentuje dostawę paragonem, to do ceny doliczy podatek od wartości dodanej obowiązujący w jego kraju. Dostawa taka nie będzie więc opodatkowana zerową stawką (bądź nie będzie stosowane zwolnienie z prawem do odliczenia).
Paragon potwierdzający zakup zawiera: kwotę brutto transakcji, stawkę oraz kwotę podatku od wartości dodanej. Określając podstawę opodatkowania WNT, polski podatnik nie będzie mógł przyjąć wartości netto. Musi rozliczyć VAT od kwoty brutto wynikającej z paragonu. Kwotą, jaką nabywca jest zobowiązany zapłacić sprzedawcy, jest bowiem cena z wliczonym zagranicznym VAT.
W praktyce nie ma to znaczenia, gdy podatnik ma pełne prawo do odliczenia (VAT należny równy jest naliczonemu). Jeśli jednak mu ono nie przysługuje, udokumentowanie transakcji paragonem zamiast fakturą oznacza dodatkowe obciążenia fiskalne.
Obowiązek podatkowy
Obowiązek podatkowy w WNT powstaje15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru. Jeżeli jednak przed tym terminem dostawca wystawi fakturę, to obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia tej faktury.
Brak faktury oznacza dla nabywcy konieczność wykazania obowiązku podatkowego 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonał zakupu towaru. Data wystawienia paragonu fiskalnego jest w takiej sytuacji bez znaczenia.
Przykład
Polski przedsiębiorca 23 stycznia podczas służbowej podróży do Niemiec kupił artykuły biurowe.
Sprzedaż została udokumentowana paragonem wystawionym w tym samym dniu. Towary te trafiły do Polski 25 stycznia
Nabywca powinien wykazać obowiązek podatkowy w WNT 15 lutego
Gdyby sprzedaż była dokumentowana fakturą, to obowiązek podatkowy powstałby 23 stycznia.
To nie jest faktura
W myśl polskich przepisów paragon otrzymany od unijnego kontrahenta nie jest fakturą. O tym, które dokumenty uznawane są za nią, mówi rozporządzenie ministra finansów z 28 marca 2011 r. (DzU nr 68, poz. 360).
Zgodnie z jego § 17 za fakturę uznaje się: rachunki wystawione na podstawie ordynacji podatkowej, dowody opłat za przejazdy autostradami płatnymi, dokumenty dotyczące usług pośrednictwa finansowego oraz bilety jednorazowe za przejazdy na odległość nie mniejszą niż 50 km.
Katalog dokumentów uznawanych za faktury jest zamknięty. Wszelkie dokumenty, które nie są w nim wymienione, nie mogą być traktowane na równi z fakturą. Dotyczy to także zagranicznych paragonów.
W jaki sposób wypełnić deklaracje
WNT dokumentuje się fakturą wewnętrzną. Na jej podstawie rozlicza się podatek należny, a także odlicza podatek naliczony. Transakcję należy wykazać w deklaracji VAT. Wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów i wartość podatku należnego wpisujemy w pozycjach 33 i 34 deklaracji VAT-7.
Jeśli podatnik ma pełne prawo do odliczenia, to rozliczenie VAT będzie neutralne finansowo. Kwota podatku należnego z tytułu WNT równa jest bowiem kwocie podatku naliczonego.
Podatek naliczony wraz z wartością netto nabycia należy ująć w pozycjach 51 i 52 deklaracji VAT-7.Problematyczne może jednak okazać się sporządzenie informacji podsumowującej VAT-UE. Wynika to przede wszystkim z tego, że paragon, co do zasady, nie zawiera numeru NIP UE zagranicznego dostawcy. Tymczasem w informacji podsumowującej należy podać kod kraju dostawcy towaru wraz z poprawnym numerem identyfikacyjnym kontrahenta.
Brak numeru NIP UE dostawcy nie zwalnia polskiego podatnika z obowiązku wykazania transakcji na druku VAT-UE. Obowiązek złożenia informacji nakłada art. 100 ust. 1 ustawy o VAT. Wynika z niego, że informację muszą składać przedsiębiorcy zarejestrowani jako podatnicy VAT UE.
Przedsiębiorca, który nie dysponuje numerem NIP UE kontrahenta, powinien podać jedynie łączną wartość nabyć dokonanych w okresie, za który składana jest informacja. Wskazane jest, aby do tak sporządzonego, niekompletnego druku podatnik załączył pisemne wyjaśnienie, w którym wskaże przyczynę braku danych kontrahenta.
