- Spółka z o.o. zakupiła licencje na programy komputerowe. Na fakturze zakupu wykazano również roczny abonament serwisowy, w ramach którego udzielana jest pomoc w korzystaniu z programów. Ponadto przed ich instalacją spółka poniosła koszty szkolenia pracowników w zakresie ich obsługi.

Jedna z licencji ma wartość netto 2000 zł, a druga 4000 zł. Razem 6000 zł netto. Oba programy działają niezależnie od siebie. Jak ustalić wartość początkową? Czy licencje należy traktować jako jedną czy dwie wartości niematerialne i prawne i czy możliwe jest proporcjonalne określenie kosztów abonamentu i szkolenia przypadających na te licencje?

– pyta czytelnik.

Na podstawie art. 16b ust. 1 pkt 5 ustawy o CIT amortyzacji jako wartości niematerialne i prawne podlegają również nabyte, nadające się do gospodarczego wykorzystania w dniu przyjęcia do używania licencje.

O ile przewidywany okres ich używania jest dłuższy niż rok i są one wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane przez niego do używania na podstawie umowy licencyjnej (sublicencji).

Jak ustalić wartość

Według art. 16g ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT za wartość początkową środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych uważa się w razie nabycia w drodze kupna cenę ich nabycia.

Na tę ostatnią składa się nie tylko kwota należna z tytułu zakupu licencji, ale także koszty związane z tym zakupem >patrz ramka, w tym m.in. koszty instalacji i uruchomienia programu.

Jak wskazuje interpretacja Izby Skarbowej w Poznaniu z 19 grudnia 2008 r. (ILPB3/423-613/08-2/ŁM), „obliczając wartość początkową nabytej wartości niematerialnej i prawnej, tj. licencji, należy uwzględnić cenę jej nabycia, którą jest kwota należna zbywcy, powiększoną o koszty związane z zaprojektowaniem, budową i wdrożeniem oprogramowania, dostarczeniem i udzieleniem przez wykonawcę licencji na korzystanie z oprogramowania czy wykonanie migracji danych z wcześniejszego systemu do dostarczonego oprogramowania, poniesione do dnia przyjęcia do użytkowania i wprowadzenia do ewidencji wartości środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych”.

Koszty abonamentu i szkolenia

Jednak wydatki na abonament serwisowy, w ramach którego udzielana jest pomoc w korzystaniu z programów, nie są związane z zakupem, lecz z eksploatacją programu po jego przekazaniu od używania.

W związku z tym nie powinny być zaliczane do wartości początkowej licencji. I to nawet gdyby były poniesione przed przekazaniem programu do używania. To samo dotyczy kosztu szkoleń pracowników w zakresie korzystania z programu.

Wydatek ten nie jest bowiem związany z uruchomieniem programu, lecz z jego wykorzystaniem po przekazaniu do używania w firmie. Takie stanowisko zajęła również Izba Skarbowa w Poznaniu w interpretacji z 13 stycznia 2011 r. (IL-B4/423-266/10-3/MC).

Stwierdziła ona, że „wydatki poniesione na usługi szkoleniowe nie mają wpływu na cenę nabycia środka trwałego/wartości niematerialnej i prawnej, a więc nie będą zwiększać ich wartości początkowej.

Wydatki na szkolenia mają bowiem na celu podnoszenie kwalifikacji pracowników użytkujących przedmiotowe składniki. Dotyczy to również wydatków z tego tytułu poniesionych przed przyjęciem ich do użytkowania tych składników majątku”.

Ponadto na podstawie art. 16g ust. 14 ustawy o CIT, jeżeli wynagrodzenie (opłaty) wynikające z umowy licencyjnej albo z umowy o przeniesienie innych praw majątkowych jest uzależnione od wysokości przychodów z licencji lub praw uzyskanych przez licencjobiorcę albo nabywcę, przy ustalaniu wartości początkowej praw majątkowych, w tym licencji, nie uwzględnia się tej części wynagrodzenia.

Różne składniki majątku

Zgodnie z objaśnieniami zawartymi w rozporządzeniu Rady Ministrów z 10 grudnia 2010 r. w sprawie Klasyfikacji Środków Trwałych (DzU z 2010 r. nr 242, poz. 1622) w KŚT za podstawową jednostkę ewidencji przyjmuje się pojedynczy element majątku trwałego, spełniający określone funkcje w procesie wytwarzania wyrobów i świadczenia usług. Mogą być nim budynek, maszyna, pojazd mechaniczny itp.

Jedynie w nielicznych przypadkach dopuszcza się w ewidencji przyjęcie za pojedynczy obiekt obiektu zbiorczego, którym może być np. zespół przewodów rurociągowych lub zespół latarni jednego typu użytkowanych na terenie zakładu, ulicy, osiedla, zespoły komputerowe itp.

To oznacza, że zasadniczo należy wprowadzić do ewidencji każdy składnik odrębnie. Te same zasady należałoby zastosować do wartości niematerialnych i prawnych. Dlatego trzeba je traktować odrębnie. W takim przypadku od licencji o wartości nieprzekraczającej 3500 zł można naliczyć jednorazowy odpis na podstawie art. 16f ust. 3 ustawy o CIT bądź zaliczyć ją bezpośrednio w ciężar kosztów na podstawie art. 16d ust. 1 tej ustawy.

Można jednak również amortyzować tę licencję według zasad amortyzacji przewidzianych dla licencji o wartości przekraczającej 3500 zł. Na podstawie art. 16m ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT okres dokonywania odpisów amortyzacyjnych od wartości niematerialnych i prawnych w postaci licencji (sublicencji) na programy komputerowe oraz od praw autorskich nie może być krótszy niż 24 miesiące.

Co to jest cena nabycia

Zgodnie z art. 16g ust. 3 ustawy o CIT za cenę nabycia uważa się kwotę należną zbywcy:

• powiększoną o koszty związane z zakupem naliczone do dnia przekazania środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej do używania, a w szczególności o koszty transportu, załadunku i wyładunku, ubezpieczenia w drodze, montażu, instalacji i uruchomienia programów oraz systemów komputerowych, opłat notarialnych, skarbowych i innych, odsetek, prowizji

• oraz pomniejszoną o podatek od towarów i usług, z wyjątkiem przypadków, gdy zgodnie z odrębnymi przepisami podatek ten nie stanowi podatku naliczonego albo podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty należnego podatku o podatek naliczony albo zwrot różnicy podatku w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług.

W przypadku importu cena nabycia obejmuje cło i podatek akcyzowy od importu składników majątku.