Zwolnienia od akcyzy na węgiel budzą wątpliwości

Od dziś węgiel i koks podlegają efektywnemu opodatkowaniu akcyzą. Z uwagi na powszechność stosowania tych surowców w gospodarce Polski ustawodawca przewidział szeroki zakres zwolnień w celu zminimalizowania ciężaru opodatkowania. Ich kształt budzi jednak wątpliwości.

Ponieważ przepisy zawierają zwroty niedookreślone, jednolita interpretacja jest utrudniona.

Uprzywilejowane procesy

Uregulowaniem, które może sprawiać problemy, jest zwolnienie od akcyzy dla wyrobów węglowych wykorzystywanych w procesach elektrolitycznych, metalurgicznych oraz redukcji chemicznej. Jedynie procesy mineralogiczne (w których zużycie wyrobów węglowych również podlega zwolnieniu) zostały dookreślone poprzez odesłanie do przepisów unijnych.

Jednak także i to odesłanie może sprawiać trudności interpretacyjne, ponieważ nie wskazano, czy zużycie węgla jest zwolnione w toku całego procesu produkcji (np. także na ogrzanie hali produkcyjnej), czy  zwolnione jest jedynie zużycie ściśle związane z produkcją m.in. szkła.

Moim zdaniem zużycie we wskazanych procesach powinno być interpretowane szeroko, co oznacza, że również zużycie węgla i koksu przy procesach pomocniczych w stosunku do procesów produkcji może korzystać ze zwolnienia od akcyzy. Wątpliwości mogą budzić natomiast bardziej skomplikowane rodzaje działalności, w ramach których występuje wiele procesów technologicznych.

Co to jest zakład energochłonny

Przykładem braku precyzji ustawodawcy jest też wprowadzenie zwolnienia dla zakładów energochłonnych. Aby określić katalog podmiotów uprawnionych do skorzystania ze zwolnienia, została wprowadzona definicja zakładu energochłonnego.

Zgodnie z nią za zakłady energochłonne uważa się podmioty, u których udział zakupu wyrobów węglowych w wartości produkcji sprzedanej wynosi nie mniej niż 10 proc. w skali roku poprzedzającego rok, w odniesieniu do którego jest ustalany procentowy udział. Nie jest jasne w tej definicji, co należy rozumieć przez wartość produkcji sprzedanej. Pewną wskazówką dla zainteresowanych mogą być przepisy wspólnotowe – art. 17 ust. 1 lit. b dyrektywy Rady 2003/96/WE, który stanowił podstawę do wprowadzenia tego zwolnienia do prawa polskiego.

Zgodnie z nim „wartość produkcji oznacza obrót, włącznie z subwencjami bezpośrednio powiązanymi z ceną produktu, plus lub minus zmiany poziomu zapasów produktów gotowych, niegotowych oraz towarów i usług nabytych w celu odsprzedaży, minus towary i usługi nabyte w celu odsprzedaży”. Jednak i ta definicja może powodować problemy w pewnych przypadkach.

Moim zdaniem praktycznym rozwiązaniem jest porównanie całości przychodów z fakturami zakupu węgla. W sytuacji gdy tak wyliczony wskaźnik nie przekroczy 10 proc., należy rozważyć wystąpienie z wnioskiem o potwierdzenie prawidłowości jego wyliczenia w indywidualnej interpretacji przepisów, powołując się na wskazany przepis dyrektywy.

Ustawodawca przewidział również możliwość zastosowania omawianego zwolnienia dla zorganizowanej części przedsiębiorstwa, gdy podatnik jako całość nie spełnia kryterium wskazanego w przepisie. Należy zwrócić uwagę, że gdy spółka jako całość spełnia warunek udziału kosztów zakupu węgla w wartości produkcji, nie ma konieczności wyodrębniania w jej ramach zorganizowanych części przedsiębiorstwa.

Ochrona środowiska

Kolejne z niedociągnięć ustawodawcy to zwolnienie określone w art. 31a ust. 2 pkt 9 ustawy akcyzowej. Zgodnie z tym przepisem zwolnione jest zużycie wyrobów węglowych przez podmioty gospodarcze, w których wprowadzone zostały w życie systemy prowadzące do osiągania celów dotyczących ochrony środowiska lub do podwyższenia efektywności energetycznej.

Z treści uzasadnienia do ustawy nowelizującej ustawę o akcyzie wynika, że prawodawca miał na pewno na myśli instalacje objęte wspólnotowym systemem handlu emisjami (ETS), jednak nie wiadomo, jakie inne podmioty będą mogły korzystać z tego zwolnienia.

Warto wystąpić o interpretację

Od strony praktycznej ważne jest, że gdy podmiot korzystający ze zwolnienia od akcyzy kupuje wyroby węglowe, których niewielka część zostanie zużyta na cele nieuprawniające do zwolnienia, ma prawo – moim zdaniem – nabyć całość węgla z zastosowaniem zwolnienia, a następnie odprowadzić podatek akcyzowy od części zużytej na cele nieuprawniające do zwolnienia.

Ponieważ pierwsza płatność podatku akcyzowego powinna nastąpić do 25 marca 2012, w sytuacjach budzących wątpliwość warto wystąpić z wnioskiem do ministra finansów o wydanie indywidualnej interpretacji przepisów w  swojej sprawie.

Wyjaśnienia Ministerstwa Finansów dotyczące nowych zasad opodatkowania wyrobów węglowych

Autor jest doradcą podatkowym w Parulski & Wspólnicy Doradcy Podatkowi s.c.

Czytaj również:

Zobacz serwis:

Podatki i księgi » Akcyza » Zmiany w akcyzie w 2012 r.