Tak wynika z wyroku WSA w Bydgoszczy z 20 września 2011 (I SA/Bd 561/11).
Sąd oddalił skargę strony na decyzję organu w sprawie określenia wysokości straty podatkowej z działalności gospodarczej i orzekł, że wydatki związane z emisją akcji w celu podwyższenia kapitału zakładowego nie mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.
Przychód z emisji akcji nie jest bowiem zaliczany do przychodów na podstawie art. 12 ust. 4 pkt 4 ustawy o CIT.
Sąd stwierdził ponadto, że wydatki związane z emisją, które nie mają koniecznego charakteru (np. na doradztwo prawne czy finansowe, pomoc w sporządzeniu prospektu, usługi poligraficzne itp.), również nie mogą być
zaliczone do kosztów. W wyniku wniesienia skargi kasacyjnej NSA w wyroku z 4 kwietnia 2011 (II FSK 251/11) uchylił zaskarżony wyrok w całości, powołując się na uchwałę w składzie siedmiu sędziów z 24 stycznia 2011 (II FPS 6/10).
Postawiono w niej tezę, że tylko wydatki związane z emisją nowych akcji, bez których nie jest możliwe utworzenie bądź podwyższenie przez spółkę akcyjną kapitału zakładowego, nie są kosztami uzyskania przychodów. Natomiast pozostałe wydatki należy uznać za koszty w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o CIT. W uchwale wskazano, że katalog przychodów podlegających wyłączeniu jest zamknięty i nie może podlegać wykładni rozszerzającej.
Sąd, będąc związany wyrokiem NSA, uchylił decyzję organu. W uzasadnieniu orzeczenia, powołując się na uchwałę NSA, wskazał, że tylko te wydatki, bez których nie jest możliwe podwyższenie kapitału zakładowego, powinny być wyłączone z kosztów uzyskania przychodów.
- Ewa Lewicka współpracowniczka Zespołu Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte
Komentuje Katarzyna Wieczorek-Puławska, starsza konsultantka w dziale Doradztwa Podatkowego firmy Deloitte (biuro w Szczecinie)
Komentowany wyrok jest przykładem pozytywnej dla podatnika zmiany rozstrzygnięcia WSA w związku z wyrokiem zapadłym przed NSA. Istotną rolę w tej zmianie odegrała uchwała siedmiu sędziów z 24 stycznia 2011 (II FPS 6/10), na którą powołał się zarówno NSA, jak i sąd I instancji przy ponownym rozpatrzeniu sprawy.
W uchwale tej NSA wskazał wprost, że tylko te wydatki związane z podwyższeniem kapitału zakładowego, bez których nie jest możliwe dokonanie takiego podwyższenia, powinny być wyłączone z kosztów uzyskania przychodów, z uwagi na ich bezpośredni związek z przychodem, o którym mowa w art. 12 ust. 4 pkt 4 ustawy o CIT.
Natomiast pozostałe koszty, pośrednio związane z podwyższeniem kapitału zakładowego, w tym m.in. koszty doradztwa prawnego i finansowego, pomocy prawnej, usług audytorskich czy marketingowych, jako związane z ogólnym funkcjonowaniem osób prawnych powinny być zaliczone do pośrednich kosztów uzyskania przychodów i jako takie zostać potrącone w momencie ich poniesienia.
Stanowisko to ma potwierdzenie także w innych wyrokach sądowych (m.in. II FSK 370/10, II FSK 1536/09, I SA/Gl 291/11, III SA/Wa 1077/11). Wynika z tego, że dla ustalenia, czy wydatek poniesiony w celu podwyższenia kapitału zakładowego może być kosztem uzyskania przychodów, kluczowe jest rozstrzygnięcie, czy jego poniesienie jest konieczne dla osiągnięcia tego celu (bezpośredni związek), czy nie (związek pośredni).
W konsekwencji sam fakt istnienia związku między poniesionym wydatkiem i podwyższeniem kapitału zakładowego nie uniemożliwia zaliczenia tego wydatku do kosztów podatkowych, jako że związek ten może mieć charakter wyłącznie pośredni. Niestety, nie wszystkie sądy interpretują przywołaną uchwałę NSA w taki sposób jak WSA w Bydgoszczy w omówionym wyroku.
Odmienne stanowisko zajął dla przykładu WSA w Szczecinie w orzeczeniu z 21 września 2011 (I SA/Sz 641/11), uznając, że skoro spółka we wniosku wskazała, że poniesione przez nią wydatki związane były z podwyższeniem kapitału zakładowego, to oznacza to, że były one w sposób bezpośredni związane z podwyższeniem kapitału zakładowego i nie mogą być zaliczone do kosztów podatkowych.
