Wynika tak z art. 26a ordynacji podatkowej. Przepis ten mówi, że podatnik nie ponosi odpowiedzialności w związku z zaniżeniem lub nieujawnieniem jego dochodu przez płatnika. Składając roczny PIT, nie musi zastanawiać się zatem, czy płatnik prawidłowo zakwalifikował dochody i potrącił zaliczki na PIT.
Z czyjej winy
Podatnik nie poniesie odpowiedzialności za pomyłki płatnika nawet wtedy, gdy ten popełnił błąd w rozliczeniach z jego winy.
Dotyczy to jednak tylko dochodów, o których mowa w art. 12, 13 i 18 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W tych wypadkach – na mocy art. 26a § 2 op – nie stosuje się art. 30 § 5 op (wyłącza on odpowiedzialność płatnika, gdy nie pobrał podatku z winy podatnika).
Kiedy podatnik nie odpowiada
Podatnik nie będzie odpowiadał wobec urzędu skarbowego, gdy płatnik nie pobierze zaliczek od dochodów:
- z umowy o pracę, stosunku służbowego, z pracy nakładczej, ze spółdzielczego stosunku pracy,
- z działalności wykonywanej osobiście, np. umów-zleceń i o dzieło, z wykonywanej osobiście działalności artystycznej, literackiej, naukowej, oświatowej, uprawiania sportu, dziennikarstwa itd., z wykonywania czynności związanych z pełnieniem obowiązków obywatelskich i społecznych,
- z zasiadania w zarządach, radach nadzorczych, komisjach spółek z o.o., akcyjnych, fundacji, a także z umów menedżerskich, z kontraktów o zarządzanie przedsiębiorstwem itp.,
- z honorariów autorskich, z praw do projektów wynalazczych, znaków towarowych i innych praw majątkowych.
Jeśli zatem np. pracodawca (jako płatnik) nie potrąci zaliczki na PIT od wypłacanego pracownikowi wynagrodzenia za pracę nawet z winy pracownika, poniesie odpowiedzialność.
Inaczej jednak będzie, gdy płatnik nie potrąci zaliczki na podatek z winy podatnika, wypłacając mu inne należności niż wskazane w art. 12,13 i 18 ustawy o PIT. Wtedy bowiem przed fiskusem odpowiadał będzie już podatnik.
Potwierdzają to interpretacje podatkowe, przykładowo Izby Skarbowej w Warszawie z 14 kwietnia 2011 (IPPB4/415-72/11-2/SP).
Bank wypłacał świadczenia emerytalno-rentowe z zagranicy. Identyfikacja danego świadczenia następowała na podstawie danych wskazanych na otrzymywanych przez bank dokumentach (pisemne oświadczenie podatnika dotyczące rezydencji podatkowej).
Zdaniem izby skarbowej realizacja przez bank wypłaty świadczeń emerytalno-rentowych nie mieści się wśród wskazanych w art. 26a op dochodów (wymienionych w art. 12,13 i 18 ustawy o PIT).
Tym samym art. 26a nie znajdzie zastosowania. Jeśli zatem bank – jako płatnik podatku dochodowego – wykona obowiązki wynikające z ustawy o PIT (czyli obliczy, pobierze i odprowadzi należny podatek we właściwym terminie), to „nie musi przejąć odpowiedzialności za niedopełnienie obowiązków przez podatnika w zakresie przekazania płatnikowi informacji o danych osobowych, mających wpływ na sposób i wysokość opodatkowania, ewentualnie zwolnienie z opodatkowania”.
Innymi słowy bank nie będzie jako płatnik ponosił odpowiedzialności wynikającej z przepisów op, jeśli oświadczenie podatnika zawierało nieprawdę (bądź stan faktyczny zawarty w oświadczeniu się zmienił, ale bank nie został o tym poinformowany) i w związku z tym np. nieprawidłowo zastosował zwolnienie z opodatkowania i nie pobrał ani nie odprowadził należnej zaliczki od wypłacanych świadczeń.
Ważne źródło dochodów
Kiedy jednak nie ma mowy o odpowiedzialności podatnika? Izba Skarbowa w Warszawie we wspomnianej interpretacji stwierdziła, że „podatnik nie ponosi odpowiedzialności za podatek w takim zakresie, w jakim nie został on zapłacony w wyniku wadliwie wykonanych czynności płatnika czy też niewykonania ich w ogóle.
Tym samym art. 26a op uwalnia podatnika od odpowiedzialności na gruncie ordynacji podatkowej do wysokości zaliczki, do której pobrania zobowiązany był płatnik.
Sytuacja taka może wystąpić wówczas, gdy płatnik i osoba, której wypłacane jest świadczenie, pozostają ze sobą w takim stosunku prawnym, że płatnik ma wpływ na charakter wypłaconego świadczenia i jego wysokość, co determinuje skutki podatkowe związane z wypłatą tego świadczenia”.
Zobacz serwisy:
» Dobra Firma » Podatki i księgi » Podatek dochodowy » PIT i CIT » Obowiązki płatnika
» Podatek dochodowy » Dochody pracownika i zleceniobiorcy » Zaliczka na podatek
