Tak wynika z orzeczenia NSA z 30 marca 2011 (II FSK 1925/09).

Wyrok jest bardzo korzystny dla podatników, ale należy pamiętać, że zagadnienie to nadal czeka na uchwałę NSA w poszerzonym, siedmioosobowym składzie sędziów.

Będzie uchwala NSA

Pytanie prawne w tej sprawie zadał  inny trzyosobowy skład NSA, w postanowieniu z 7 marca  2011 (II FSK 2025/09).

Nie czuł się bowiem na siłach odpowiedzieć, czy przychód (dochód) spółki kapitałowej będącej akcjonariuszem spółki komandytowo-akcyjnej jest opodatkowany dopiero w dniu otrzymania dywidendy wypłaconej na podstawie uchwały walnego zgromadzenia o podziale zysku, czy też akcjonariusz musi odprowadzać zaliczki na podatek w trakcie roku.

Cztery warianty

Dotychczas pojawiły się bowiem aż cztery możliwe wykładnie przepisów (pisaliśmy o tym 29 marca 2011 w artykule Spółki komandytowo-akcyjne problematyczne podatkowo):

- wprawdzie dywidenda wypłacana przez spółkę komandytowo-akcyjną jest opodatkowana dopiero z chwilą jej faktycznego otrzymania (nie ma więc obowiązku zapłaty zaliczek), ale powinna zostać zakwalifikowana do dochodów z innych źródeł – podatek należy więc liczyć według skali podatkowej (np. WSA w Krakowie w wyroku z 2 lipca 2009, I SA/Kr 219/09),

- akcjonariusze osiągają przychody z działalności gospodarczej (osoby fizyczne mogą więc wybrać stawkę liniową lub PIT liczony według skali) i muszą wpłacać miesięczne zaliczki (np. NSA w wyroku z 19 listopada 2010, II FSK 1297/09), WSA we Wrocławiu w wyroku z 20 grudnia 2010, I SA/Wr 1182/10),

- akcjonariusze osiągają przychody z działalności gospodarczej (osoby fizyczne mogą wybrać 19-proc. stawkę lub skalę podatkową), ale obowiązek podatkowy powstaje dopiero w momencie zatwierdzenia podziału zysku i przeznaczenia jego części na wypłaty dla akcjonariuszy – nie ma więc obowiązku wpłaty miesięcznych zaliczek (NSA w wyroku z 4 grudnia 2009, II FSK 1097/08, WSA we Wrocławiu w wyroku z 22 lipca 2009, I SA/Wr 1063/09),

- akcjonariusz uzyskuje dywidendy (przychody z kapitałów pieniężnych) obciążone zryczałtowanym 19-proc. podatkiem – bez obowiązku wpłaty zaliczek przed faktycznym otrzymaniem pieniędzy (np. NSA w wyroku z 17 grudnia 2010, II FSK 1459/09, WSA w Krakowie w wyroku z 17 grudnia 2010, I SA/Kr 1331/10).

Wątpliwości dotyczące sposobu klasyfikowania przychodu (czy jest z działalności gospodarczej czy z kapitałów pieniężnych) dotyczą tylko osób fizycznych, ale w praktyce, niezależnie od tego czy akcjonariuszem jest osoba fizyczna czy osoba prawna,  sprowadzają się do tego, jak powinny być opodatkowane (w momencie wypłaty czy zaliczkowo). I to właśnie miałby rozstrzygnąć w uchwale siedmioosobowy skład NSA.

Dopiero w momencie wypłaty

W wyroku z 30 marca 2011  NSA opowiedział się za trzecim z poglądów. Jego zdaniem nie ma wątpliwości, że dochody uzyskiwane w spółce komandytowo-akcyjnej są przychodami z pozarolniczej działalności gospodarczej, ale nie można tu stosować przepisów o miesięcznych zaliczkach wpłacanych w trakcie roku podatkowego (art. 44 ust. 1 i 3 ustawy o PIT).

Za przychód z działalności gospodarczej uważa się bowiem kwoty należne, a  zdaniem NSA  nie można mówić o kwocie należnej, jeśli nie było podstawy prawnej skutecznego domagania się świadczenia.

W świetle kodeksu spółek handlowych akcjonariusz nabywa wierzytelność o wypłatę należnej mu części zysku (dywidendy), dopiero  gdy komplementariusze podejmą uchwałę o jego podziale.

Dlatego w tym wypadku – zdaniem  NSA – przychód powstaje dopiero w momencie powstania roszczenia akcjonariusza o wypłatę dywidendy. Dopiero wtedy powstaje obowiązek wpłacenia zaliczki za ten miesiąc, w którym dochód powstał, i wykazania go w zeznaniu rocznym.

Tak samo w CIT

Identycznie wypowiedział się NSA w wyroku z 4 grudnia 2009 (II FSK 1097/08), z tym  że w odniesieniu do akcjonariuszy będących osobami prawnymi.

W orzeczeniu tym czytamy: „przychodem akcjonariusza spółki komandytowo-akcyjnej z tytułu udziału w tego rodzaju spółce są otrzymane pieniądze, a więc przychód, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT. Momentem powstania przychodu jest moment wypłaty tych środków podatnikowi”.

Czytaj też artykuły:

Spółki komandytowo-akcyjne problematyczne podatkowo

Cztery opcje rozliczenia zysku

Jak rozliczyć CIT od dywidendy ze spółki osobowej

Wspólnicy spółki osobowej nie muszą dzielić zysku co miesiąc

Zobacz więcej w serwisie:

» Podatki i księgi » Podatek dochodowy » PIT i CIT » Spółki » Rozliczenia podatkowe wspólników » Spółka komandytowo-akcyjna