To stanowisko Izby Skarbowej w Katowicach (IBPBI/1/415-862/10/AB).
Podatniczka wykonuje działalność gospodarczą polegającą na organizowaniu oraz prowadzeniu kursów doradztwa psychologicznego dla dorosłych. Program szkolenia obejmuje kilka miesięcy. W zależności od daty rozpoczęcia danego kursu może być tak, że początek oraz zakończenie zamyka się w tym samym roku kalendarzowym. Kurs rozpoczęty w danym roku kalendarzowym może się też jednak zakończyć w roku następnym.
Uczestnicy przed rozpoczęciem zajęć, a także już w trakcie kursu, zgodnie z podpisaną umową zobowiązani są dokonywać zaliczkowych wpłat na poczet uczestnictwa w szkoleniu. Najpóźniej trzy miesiące przed jego zakończeniem zaliczkowe wpłaty muszą się równać 100 proc. ceny za kurs. W razie rezygnacji w trakcie kursu organizatorka nie zwraca pobranych zaliczek.
Jak rozliczyć otrzymane wpłaty? Zdaniem organizatorki szkoleń otrzymanie zaliczki nie powoduje obowiązku wykazania przychodu z działalności. Powstaje on dopiero w dniu zakończenia szkolenia, czyli z chwilą wykonania usługi.
Fiskus miał jednak inne zdanie w tej kwestii. Podkreślił, że zgodnie z art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy o PIT do przychodów nie zalicza się pobranych wpłat lub zarachowanych należności na poczet dostaw towarów i usług, które zostaną wykonane w następnych okresach sprawozdawczych. Jest to odstępstwo od reguł ustalania przychodu z działalności gospodarczej, a warunkiem jego zastosowania jest uznanie, że otrzymane lub należne kwoty mają charakter zaliczek.
Nie zawsze jednak wcześniejsze otrzymanie należności oznacza zaliczkę lub przedpłatę. O kwalifikacji otrzymanej zapłaty jako przychodu lub jako przedpłaty decyduje jej charakter. Przysporzenie uważane za przychód musi mieć charakter definitywny, podczas gdy przedpłata, zaliczka nie mają takiego charakteru ze względu na każdorazową możliwość ich zwrotu przed terminem wykonania usług, na poczet których zostały wpłacone.
Fakt, że dana wpłata stanowi zaliczkę na poczet konkretnej usługi, która zostanie wykonana w następnym okresie sprawozdawczym, musi wynikać z postanowień zawartej umowy i powinien znaleźć odzwierciedlenie w treści dokumentacji.
Zdaniem izby skarbowej w przedstawionej sytuacji nie będzie miał zastosowania art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy o PIT. W umowie między stronami nie ma bowiem regulacji, która pozwalałaby na dokonanie rozliczenia na koniec kursu i ewentualny zwrot dokonanych wpłat. Uregulowana przed wykonaniem usługi należność, mająca ostateczny i definitywny charakter, nie jest zaliczką otrzymaną na poczet usług, które zostaną wykonane w następnych okresach sprawozdawczych.
Reasumując, kwoty wpłacone przed całkowitym wykonaniem usług szkoleniowych lub w trakcie ich wykonywania stanowią przychód podatkowy w momencie otrzymania.
Czytaj więcej: