Ujdzie nam to na sucho, gdy o swoim przewinieniu poinformujemy fiskusa. Ale uwaga: musimy zrobić to w odpowiednim czasie.

[srodtytul]Najpierw donos...[/srodtytul]

W myśl art. 16 [link=http://akty-prawne.rp.pl/Dokumenty/Ustawy/2007/DU2007Nr111poz%20765.asp]kodeksu karnego skarbowego[/link] nie podlega karze za przestępstwo lub wykroczenie skarbowe ten, kto po popełnieniu czynu zabronionego (czyli np. niezłożeniu na czas deklaracji VAT-7 albo rocznego zeznania podatkowego) zawiadomił o tym organ ścigania. Jest to tzw. czynny żal.

Takie zawiadomienie powinno – poza informacją o niezłożeniu na czas deklaracji – dodatkowo wyjaśniać przyczyny i okoliczności niezłożenia jej w terminie. Powinno być przygotowane na piśmie albo przekazane ustnie do protokołu.

[ramka][b]Przykład[/b]

Pan Janusz powinien do 31 stycznia złożyć PIT-28 (roczne zeznanie o wysokości ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych).

Pod koniec stycznia wybierał się jednak na targi. Ponieważ miał dużo pracy, nie wypełnił PIT i nie przesłał go do urzędu przed wyjazdem. Postanowił, że zrobi to po powrocie.

27 stycznia poleciał do Moskwy. Do Warszawy miał wrócić w niedzielę 30 stycznia. Niestety, z powodu złej pogody wszystkie loty tego dnia z Moskwy zostały odwołane. Do kraju pan Janusz wrócił dopiero wieczorem 31 stycznia. Nie zdążył już przesłać PIT-28. Składając czynny żal, powinien podać w nim powód swojego spóźnienia.[/ramka]

[srodtytul]...a dopiero potem formularz... [/srodtytul]

W przypadku przekroczenia przez podatników terminu złożenia deklaracji dochodzi często do nieporozumień. Biorą się one stąd, że zdaniem fiskusa czynny żal nie jest skuteczny, jeśli przed jego złożeniem organ ścigania miał udokumentowaną wiadomość o popełnieniu przestępstwa lub wykroczenia skarbowego.

Ponieważ termin złożenia deklaracji wynika bezpośrednio z przepisów, zdaniem organów podatkowych, dysponują one informacją o tym, że deklaracja nie została złożona (jest to odnotowywane w systemie Poltax). Wydaje się jednak, że brak notyfikacji w systemie o wpłynięciu deklaracji nie może być traktowany jako udokumentowana wiedza o tym, że podatnik spóźnił się ze złożeniem formularza.

Sam zatem fakt niezłożenia deklaracji w terminie nie oznacza jeszcze, że przedsiębiorca nie może skorzystać z czynnego żalu. Ale uwaga: aby było to skuteczne, prześlijmy do urzędu skarbowego najpierw zawiadomienie o spóźnieniu, a dopiero potem złóżmy deklarację. Możemy też złożyć je jednocześnie.

Nie postępujmy jednak odwrotnie, czyli nie wysyłajmy najpierw deklaracji, a dopiero potem czynnego żalu, bo wtedy będzie nieskuteczny. To dlatego że organ podatkowy otrzymując naszą deklarację, dostanie informację o popełnieniu przewinienia i złożony choćby dzień później czynny żal nie będzie skuteczny, bo organ podatkowy będzie miał udokumentowaną wiedzę o tym, że się spóźniliśmy.

[srodtytul]...i zapłata podatku[/srodtytul]

Aby czynny żal był skuteczny, konieczne jest dopełnienie kolejnych warunków. Podatnik musi zapłacić w całości uszczuploną należność (lub narażoną na uszczuplenie popełnionym czynem zabronionym). Nie musi jednak robić tego jednocześnie ze złożeniem zawiadomienia. Może zapłacić później w terminie wyznaczonym przez organ podatkowy. 

Jeżeli czyn zabroniony nie polega na uszczupleniu lub narażeniu na uszczuplenie tej należności natomiast orzeczenie przepadku przedmiotów jest obowiązkowe, sprawca powinien złożyć te przedmioty, a w razie niemożności ich złożenia uiścić ich równowartość pieniężną.

[srodtytul]Nie zawsze i nie wszyscy[/srodtytul]

Z dobrodziejstw czynnego żalu nie skorzystają jednak wszyscy podatnicy. Kodeks karny skarbowy mówi, że nie stosuje się go wobec sprawcy, który nakłonił inną osobę do popełnienia przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego w celu skierowania przeciwko niej postępowania o ten czyn zabroniony, a także wobec osoby, która zorganizowała grupę albo związek mający na celu popełnienie przestępstwa skarbowego lub wykroczeń skarbowych albo taką grupą lub związkiem kierowała.

W tym ostatnim wypadku czynny żal będzie jednak wyjątkowo możliwy, jeśli osoba ta złoży zawiadomienie o popełnieniu czynu i ujawni istotne jego okoliczności ze wszystkimi członkami grupy lub związku.

[ramka][b]Zanim urząd się dowie[/b]

Przepisy mówią, że złożenie czynnego żalu jest bezskuteczne, jeśli zostało złożone:

- w czasie, kiedy organ ścigania miał już wyraźnie udokumentowaną wiadomość o popełnieniu przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego,

- po rozpoczęciu przez organ ścigania czynności służbowej, w szczególności przeszukania, czynności sprawdzającej lub kontroli zmierzającej do ujawnienia przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego, chyba że czynność ta nie dostarczyła podstaw do wszczęcia postępowania o ten czyn zabroniony. [/ramka]

[ramka]Zobacz jak wygląda [link=http://www.rzeczpospolita.pl/pliki/prawo/pdf/czynny_zal_2011.pdf][b]Zawiadomienie o popełnieniu wykroczenia skarbowego (czynny żal)[/b][/link][/ramka]

[ramka]Czytaj więcej[link=http://www.rp.pl/temat/91521.html] [b]o czynnym żalu[/b][/link][/ramka]