Środek trwały - jak rozliczyć jego sprzedaż

Zasady ustalania podstawy opodatkowania przez przedsiębiorców rozliczających się na podstawie księgi przychodów i rozchodów uregulowane są w art. 24 ust. 2 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?n=1&id=346580]ustawy o PIT[/link].

Przepis ten dotyczy dochodów z odpłatnego zbycia składników majątku trwałego, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 1 ustawy o PIT. Chodzi o wykorzystywane na potrzeby związane z działalnością gospodarczą oraz przy prowadzeniu działów specjalnych produkcji rolnej:

- składniki majątku niezaliczane do środków trwałych ze względu na fakt, że ich wartość nie przekracza 3500 zł, które na podstawie art. 22d ust. 1 ustawy o PIT zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów w miesiącu oddania ich do używania (z wyłączeniem składników, których wartość początkowa ustalona nie przekracza 1500 zł),

- środki trwałe,

- wartości niematerialne i prawne

– ujęte w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.

W pierwszym ze wskazanych punktów dochodem jest przychód z odpłatnego zbycia składnika majątku.

W pozostałych sytuacjach [b]dochodem lub stratą jest różnica między przychodem z odpłatnego zbycia a wartością początkową wykazaną w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych[/b] powiększona o sumę odpisów amortyzacyjnych.

[srodtytul]Zbycie drogiego samochodu[/srodtytul]

Wątpliwości mogą się pojawić m.in. przy sprzedaży drogiego samochodu osobowego. To dlatego, że zgodnie z art. 23 ust. 1 ustawy o PIT nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odpisów z tytułu zużycia samochodu osobowego w części ustalonej od wartości samochodu, przewyższającej równowartość 20 tys. euro, przeliczonej na złote według kursu średniego euro ogłaszanego przez NBP z dnia przekazania pojazdu do używania.

Problemem tym zajmował się [b]Urząd Skarbowy w Płocku w interpretacji z 7 września 2007 r. (1419/udd-415/81/07/GS). [/b]

Z pytaniem zwrócił się podatnik, który kupił samochód osobowy o wartości przekraczającej równowartość 20 tys. euro. Ujął go w ewidencji środków trwałych i dokonywał odpisów amortyzacyjnych. Następnie sprzedał auto. W związku z tym musiał ustalić dochód na podstawie art. 24 ust. 2 ustawy o PIT.

Urząd skarbowy zgodził się ze stanowiskiem podatnika, że w takiej sytuacji dochodem będzie różnica między przychodem z odpłatnego zbycia a wartością początkową wykazaną w ewidencji, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych wymienionych w art. 22h ust. 1 pkt 1 ustawy o PIT, w tym odpisy nieuznawane za koszty uzyskania przychodów.

[srodtytul]Majątek zlikwidowanego zakładu[/srodtytul]

Zdarza się, że przedsiębiorca najpierw likwiduje działalność, a dopiero później sprzedaje środki trwałe. Możliwe są też sytuacje, że środek trwały wycofywany jest z majątku firmy i używany do celów prywatnych (najczęściej dotyczy to samochodów).

Wtedy warto pamiętać o art. 10 ustawy o PIT. Z ust. 1 pkt 8 tego przepisu wynika, że odrębnym źródłem przychodów jest m.in. odpłatne zbycie rzeczy ruchomych, jeżeli nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie.

Z ustępu 2 tego przepisu wynika, że zasady tej nie stosuje się do odpłatnego zbycia:

- na podstawie umowy przewłaszczenia w celu zabezpieczenia wierzytelności, w tym pożyczki lub kredytu, do czasu ostatecznego przeniesienia własności przedmiotu umowy,

- w formie wniesienia wkładu niepieniężnego do spółki lub spółdzielni środków obrotowych, środków trwałych albo wartości niematerialnych i prawnych,

- składników majątku, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 1 ustawy o PIT, nawet jeżeli przed zbyciem zostały wycofane z działalności gospodarczej, a między pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym składniki majątku zostały wycofane z działalności, i dniem ich odpłatnego zbycia nie upłynęło sześć lat.

[ramka][b]Przykład[/b]

W marcu 2009 r. firma kupiła samochód dostawczy. Zapłaciła za niego 146 400 zł (w tym 26 400 zł VAT, który w całości podlegał odliczeniu).

Całą wartość pojazdu (120 000 zł) zaliczyła do kosztów uzyskania przychodów w ramach jednorazowej amortyzacji. We wrześniu 2010 r. samochód został sprzedany za 70 000 zł (+ VAT).

W takiej sytuacji kwota 70 000 zł zwiększy przychód firmy. Zgodnie z ogólną zasadą od przychodów trzeba bowiem odjąć wartość początkową i powiększyć je o sumę odpisów amortyzacyjnych.[/ramka]

[ramka][b]Przykład[/b]

W styczniu 2005 r. przedsiębiorca kupił obrabiarkę za 48 800 zł (w tym 8800 zł podlegające odliczeniu VAT). Zastosował do niej 14-proc. stawkę amortyzacyjną. W październiku 2010 r. sprzedał urządzenie za 11 000 zł (+ VAT). W takiej sytuacji, aby obliczyć dochód ze sprzedaży środka trwałego, należy ustalić sumę odpisów amortyzacyjnych.

Zgodnie z art. 22h ust. 1 pkt 1 ustawy o PIT dokonuje się ich, począwszy od pierwszego miesiąca następującego po miesiącu, w którym ten środek trwały wprowadzono do ewidencji, do końca miesiąca, w którym następuje zrównanie sumy odpisów amortyzacyjnych z ich wartością początkową lub w którym postawiono środek trwały w stan likwidacji, zbyto go albo stwierdzono niedobór.

Przedsiębiorca mógł więc naliczać amortyzację od lutego 2005 do października 2010 r., czyli za 69 miesięcy.

Miesięczna stawka amortyzacyjna wynosi:

(40 000 zł x 14 proc.) : 12 = 466,66 zł

Suma odpisów to

466,66 zł x 69 miesięcy = 32 199,54 zł

Dochód ze sprzedaży środka trwałego wynosi:

11 000 zł - 40 000 zł + 32 199,54 zł = 3199,54 zł[/ramka]