Gdy sprzedaż nie doszła do skutku, można anulować fakturę

[b]Tak wynika z interpretacji Izby Skarbowej w Warszawie z 19 sierpnia 2010 r. (IPPP2/ 443-397/10-4/KOM).[/b]

Spółka prowadzi działalność gospodarczą polegającą m.in. na wysyłkowej sprzedaży towarów. Klienci telefonicznie zamawiają produkty, które następnie dostarczane są do nich przesyłką pocztową lub kurierską. Zdarza się jednak, że zamówione towary nie są odbierane lub są zwracane.

Spółka powzięła wątpliwość, czy może wówczas anulować faktury dokumentujące nieskuteczną dostawę. Jej zdaniem gdy przesyłka wraca w całości wraz z fakturą, można uznać, że do transakcji w ogóle nie doszło i z tej przyczyny anulować związaną z nią fakturę.

Izba zgodziła się z tym. Stwierdziła, że podatnik może anulować niesłusznie wystawioną fakturę, jeżeli nie doszło do faktycznego wykonania określonych w niej czynności i nie została ona wprowadzona do obrotu prawnego. Organ podkreślił przy tym, że w dokumentacji podatnika powinien znajdować się oryginał i kopia faktury, a jej anulowanie należy traktować jako wyjątek i korzystać z tej możliwości tylko w razie konieczności.

[i]Autorka jest konsultantką w Zespole Zarządzania Wiedzą PricewaterhouseCoopers[/i]

[ramka][b]Komentuje Dagmara Turyk, starsza konsultantka w Dziale Prawnopodatkowym PricewaterhouseCoopers[/b]

Stanowisko izby jest prawidłowe, choć jego uzasadnienie niewystarczające. Interpretacja dotyczy problemu, z którym boryka się wielu przedsiębiorców. Często zdarza się, że planowana transakcja nie dochodzi do skutku, a faktura została już wystawiona. Częste są także sytuacje, kiedy w wyniku pomyłki w systemie księgowym zostanie wystawiona faktura, na której wykazano podatek VAT.

Ustawa o VAT i rozporządzenie wykonawcze do niej przewidują jedynie jeden sposób postępowania: wystawienie faktury korygującej. Biorąc pod uwagę,

że dla obniżenia obrotu wymagane jest posiadanie potwierdzenia otrzymania faktury korygującej przez nabywcę, który zazwyczaj nie ma pojęcia o błędnie wystawionej fakturze, konieczne było znalezienie praktycznego rozwiązania tego problemu. Istotną rolę odegrały tu sądy administracyjne. Ich zdaniem anulowanie już wystawionej faktury jest możliwe tak długo, jak długo nie została ona wprowadzona do obiegu prawnego.

Przykładowo [b]Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 19 grudnia 2000 r. (III SA 1715/99)[/b] stwierdził, że możliwość anulowania faktur należy zaaprobować jako praktyczną i realną drogę wycofania się podatnika z błędnego wystawienia dokumentu, który nie został wprowadzony przez niego do obrotu np. przez doręczenie go kontrahentowi; podobnie orzekły [b]wojewódzkie sądy administracyjne, m.in. w Lublinie w wyroku z 28 kwietnia 2009 r. (I SA/Lu 752/08) i w Warszawie w wyroku z 7 czerwca 2004 r. (III SA 238/03)[/b].

W praktyce oznacza to, że aby było możliwe anulowanie danej faktury, wystawca powinien mieć obydwa jej egzemplarze, zarówno oryginał, który normalnie powinien trafić do nabywcy, jak i kopię.

Jednocześnie sądy zgodnie podkreślają, że po wprowadzeniu faktur VAT do obrotu prawnego, tj. po przekazaniu kontrahentom, możliwe jest ich „anulowanie” jedynie przez korektę na zasadach określonych przepisami ustawy o VAT i rozporządzenia dotyczącego wystawiania faktur.

Należy także pamiętać, że podczas kontroli podatkowej urząd skarbowy może prosić podatnika o przedstawienie odpowiedniej dokumentacji, z której jasno będzie wynikać, że dana faktura nigdy nie trafiła do jej odbiorcy i została anulowana (np. przedstawienie dwóch egzemplarzy faktury, tj. oryginału i kopii, na których umieszczono napis „anulowano”). Ponadto może zadecydować o przeprowadzeniu tzw. kontroli krzyżowej u nabywcy.[/ramka]