[link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=F3D8DC4B8461A7BCED3A4F6FC20CB492?id=296270]Ustawa o podatku akcyzowym[/link] (dalej upa) nie wymienia w sposób wyczerpujący listy wyrobów akcyzowych, dla których możliwe jest zastosowanie stawki zero zł. W art. 89 ust. 2 wskazuje się, że stawka w tej wysokości dotyczy wyrobów energetycznych innych niż określone w ust. 1 pkt 1 – 13. Jest to więc określenie negatywne.

Innymi słowy każdy wyrób energetyczny niewymieniony w art. 89 ust. 1 pkt 1 – 13 ma stawkę akcyzy w wysokości zero zł, pod warunkiem że jest przeznaczony do celów innych niż opałowe, jako dodatki lub domieszki do paliw opałowych, do napędu silników spalinowych albo jako dodatki lub domieszki do paliw silnikowych.

W praktyce dotyczyć to może wielu surowców i półproduktów chemicznych stosowanych w różnych gałęziach przemysłu, np. spożywczym, farmaceutycznym, tekstylnym, metalowym, chemii gospodarczej, farbach i lakierach, poligrafii i wielu innych.

Ważne, że gdy nie ma wątpliwości, że wyroby akcyzowe nie mają przeznaczenia opałowego czy napędowego, przysługuje podatnikowi prawo do stawki zero zł. W przeciwnym razie ich zbycie w celach opałowych lub paliwowych wykluczałoby je z tej preferencji.

[srodtytul]Bez wymagań dowodowych[/srodtytul]

Przepisy nie określają przy tym, w jaki sposób przedsiębiorca ma udowodnić, że zbywane przez niego wyroby akcyzowe faktycznie nie służą celom innym niż dające prawo do preferencyjnej stawki. Zbywca nie jest zobowiązany do żądania od nabywcy oświadczeń czy innych dowodów świadczących o wykorzystaniu nabytych wyrobów do celów uznanych przez ustawodawcę za uprawniające do ulgi. Tym samym organy podatkowe nie mogą żądać takich dowodów.

Co więcej, nawet ustalenie, że nabywca zużył nabyte wyroby akcyzowe do celów opałowych lub paliwowych, nie będzie okolicznością powodującą u dostawcy (zarejestrowanego odbiorcy) obowiązek naliczenia akcyzy.

Organ podatkowy mógłby to ewentualnie zrobić, gdyby udowodnił, że dostawca świadomie i celowo sprzedawał dany wyrób akcyzowy na cele opałowe lub paliwowe, a mimo to zastosował stawkę zero zł. Nie ma jednak możliwości domniemywania takiego zamiaru.

[srodtytul]Zapłaci nabywca[/srodtytul]

Jeżeli więc organ podatkowy zdoła ustalić, że sprzedane wyroby akcyzowe ze stawką 0 zł były przez ich nabywcę zużyte do celów opałowych lub paliwowych, zobowiązanym do zapłaty akcyzy będzie nabywca.

Potwierdza to [b]interpretacja Izby Skarbowej w Warszawie z 29 września 2009 r. (IPPP3/443-574/09-2/SMo)[/b]:

„w przypadku sprzedaży przez spółkę wyrobów, którym nada ona określone przeznaczenie i zastosuje odpowiednią stawkę podatku akcyzowego związaną z tym przeznaczeniem (w wysokości zero zł), a nabywca tych wyrobów dokona zmiany tego przeznaczenia (z czym wiązać się będzie opodatkowanie tego wyrobu wyższą stawką), to ten nabywca (a nie spółka) będzie zobowiązany do zapłaty należnego podatku akcyzowego”.

[srodtytul]Warto wziąć oświadczenie[/srodtytul]

W praktyce powszechne jest, że nabywca na żądanie zbywcy składa oświadczenie o przeznaczeniu nabywanych wyrobów. Organy podatkowe w wydawanych interpretacjach same utrwalają u podatników przekonanie o konieczności posiadania dowodów o przeznaczeniu sprzedawanych wyrobów akcyzowych.

Jak czytamy w [b]piśmie Izby Skarbowej w Poznaniu z 30 listopada 2009 r. (ILPP3/443-143/09-2/TK):[/b]

„przepisy nie nakładają obowiązku składania oświadczeń o przeznaczeniu nabywanych wyrobów do celów innych niż opałowe, jako dodatki lub domieszki do paliw opałowych, do napędu silników spalinowych albo jako dodatki lub domieszki do paliw silnikowych.

Niemniej jednak w interesie nabywcy tych wyrobów jest wykazanie, np. w toku kontroli lub prowadzonego postępowania, iż wyroby akcyzowe, od których akcyza nie została zapłacona, zostały faktycznie wykorzystane lub mają być wykorzystane do celów innych niż napędowe lub opałowe.

W takim przypadku pomocne w ustaleniu, do jakich celów wyroby te zostały lub zostaną wykorzystane, może być składanie dostawcy i odbieranie od odbiorcy stosownego oświadczenie bądź też umieszczanie tych informacji (oświadczeń) na fakturach podpisywanych przez odbiorców w przypadku sprzedaży wyrobów”.

W rezultacie organy podatkowe wydają się proponować rozwiązanie, które próbuje pogodzić interesy zarówno podatników, jak i fiskusa. Wprawdzie przepisy nie nakładają obowiązku składania oświadczeń czy zbierania innych dowodów określających przeznaczenie nabywanych wyrobów, jednak organ podatkowy ma prawo kontrolować, czy zastosowanie preferencyjnej stawki podatku było zasadne.

Oświadczenie lub wpisanie odpowiedniej adnotacji w treści faktury VAT lub w treści umowy cywilnoprawnej pomiędzy kontrahentami może być pomocne w ustaleniu tego zarówno dla podatników, jak i dla organów podatkowych.