Wszystko przez nieprecyzyjne przepisy.
Chodzi o rozporządzenie ministra finansów z 28 grudnia 2009 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od niektórych dochodów (przychodów) podatników [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?n=1&id=346580]podatku dochodowego od osób fizycznych (DzU nr 226, poz. 1819)[/link] oraz [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=360172]ustawę z 24 czerwca 2010 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi z maja i czerwca 2010 r. (DzU nr 123, poz. 835)[/link], dalej ustawa antypowodziowa.
[srodtytul]Z limitem albo bez[/srodtytul]
Z rozporządzenia wynika, że pomoc materialna:
- otrzymana od zakładu pracy w okresie od 1 stycznia 2009 r. do 31 grudnia 2010 r. i
- wypłacona w związku z katastrofą naturalną w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 2 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=164861]ustawy z 18 kwietnia 2002 r. o stanie klęski żywiołowej (DzU nr 62, poz. 558, ze zm.)[/link]
jest wolna od podatku do wysokości nieprzekraczającej 6 tys. zł w roku podatkowym. Tymczasem ustawa antypowodziowa idzie o krok dalej. Całkowicie zwalnia od podatku dochodowego m.in. dochody poszkodowanego otrzymane na usuwanie skutków powodzi z tytułu:
- nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń,
- darowizn, do których nie ma zastosowania [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=314797]ustawa z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (DzU z 2009 r. nr 93, poz. 768)[/link],
- darowizn regulowanych tą ustawą, jeśli do 31 grudnia 2012 r. zostaną przeznaczone na usunięcie skutków powodzi.
Tyle teoria. W praktyce są wątpliwości, kogo i która dyspensa dotyczy.
[ramka][b]Co ze zleceniobiorcami[/b]
– My 3000 zł zapomogi na usuwanie skutków powodzi wypłaciliśmy zleceniobiorcy i teraz nie wiemy, czy i jak ją opodatkować, bo podobno zwolnienie podatkowe dla pomocy materialnej do 6 tys. zł obejmuje tylko pracowników.
Z kolei ustawa antypowodziowa mówi o darowiznach i nieodpłatnych świadczeniach, nie wyjaśniając, co pod tymi pojęciami się kryje – tłumaczy czytelnik .[/ramka]
Rozporządzenie mówi o pomocy wypłacanej przez zakład pracy i rzeczywiście wszystko wskazuje na to, że chodzi tylko o pracodawcę, co znacznie zawęża grono osób korzystających z tej podatkowej ulgi. To mogłoby oznaczać, że korzystający z pomocy i zatrudnieni na innej podstawie niż umowa o pracę (np. mający umowę-zlecenie) powinni odprowadzić podatek od kwoty, którą firma wykaże w informacji PIT-8C.
Byłaby to nadwyżka przekraczająca kwotę 2280 zł w roku podatkowym, bo zapomogi otrzymane w razie indywidualnych zdarzeń losowych, klęsk żywiołowych, długotrwałej choroby lub śmierci są zwolnione z podatku właśnie do tej kwoty.
Tak mówi art. 21 ust. 1 pkt 26 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Czy zatem w opisywanej sytuacji czytelnik musiałby wystawić deklarację PIT-8C na kwotę 720 zł (3000 zł zapomogi – 2280 zł podatkowego limitu)?
[srodtytul]Pomoc pomocy nierówna[/srodtytul]
Otóż nie, pod warunkiem że można uznać tę pomoc za udzielaną na podstawie przepisów ustawy antypowodziowej, np. w formie nieodpłatnego świadczenia. Oczywiście wolno też ją przekazać w postaci darowizny, ale to wiąże się już z określonymi wymogami prawnymi. Przede wszystkim darczyńca i obdarowany musieliby zawrzeć umowę. Wracając do nieodpłatnych świadczeń, żadne przepisy, ani kodeks cywilny, ani ustawa o PIT, nie definiują tego pojęcia.
Jeśli chodzi natomiast o orzecznictwo, to w jednym z wyroków Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że przez nieodpłatne świadczenie należy rozumieć te wszystkie zdarzenia prawne i gospodarcze w działalności osób prawnych, których skutkiem jest nieodpłatne, tj. niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osoby, mające konkretny wymiar finansowy [b](wyrok z 28 stycznia 2000 r., I SA/Gd 2285/98)[/b].
Wydaje się więc, że akurat ten rodzaj pomocy, o który pyta czytelnik (tzn. zapomoga), można uznać za nieodpłatne świadczenie, o którym mowa w ustawie antypowodziowej.
[ramka][b]Komentuje Danuta Denkiewicz, doradca podatkowy:[/b]
Zwolnienie podatkowe do kwoty 6 tys. zł dotyczy tylko pracowników, bo mówiąc o pomocy materialnej od zakładu pracy ustawodawca miał na myśli osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, które jako płatnicy obowiązani są obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy (art. 31 ustawy o PIT).
Według mnie pomoc materialna otrzymana od zakładu pracy nie jest darowizną, bo wynika ze stosunku prawnego, jaki łączy poszkodowanego i zakład pracy. Darowizna to umowa, w której darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku (art. 888 § [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=6F31ED53066EA5DFE222B6399C7E9CCD?id=70928]kodeksu cywilnego[/link]).
Jedynym celem, jaki leży u podstaw darowizny, jest chęć przysporzenia majątkowego na rzecz drugiej strony bez żadnego ekwiwalentu i bez wymogu istnienia jakiegokolwiek stosunku prawnego między darczyńcą i obdarowanym. Jeśli chodzi natomiast o nieodpłatne świadczenie, to sprawa jest dyskusyjna, bo jego definicja budzi kontrowersje od dawna. Trudno przesądzić, że zapomoga ma taki charakter. Nie można jednak tego wykluczyć.[/ramka]
[ramka][b]Komentuje Anna Misiak, doradca podatkowy w firmie MDDP:[/b]
W przeciwieństwie do rozporządzenia ministra finansów ustawa antypowodziowa zawiera szeroki katalog podmiotów, które nie muszą zapłacić podatku dochodowego od pomocy, jaką otrzymali na usuwanie skutków powodzi.
Nie wprowadza też ograniczeń co do podmiotów, które mogą przekazywać świadczenia na rzecz poszkodowanych.
Ulga podatkowa ma zastosowanie zarówno wtedy, gdy pomocy udziela pracodawca, jak i zleceniodawca czy firma firmie. Najważniejsze jest jednak to, że w przepisach antypowodziowych nie przewidziano w tym zakresie limitów dla dochodu czy darowizny.
Zatem każda darowizna lub nieodpłatne czy częściowo odpłatne świadczenie otrzymane przez poszkodowanego i przeznaczone na usuwanie skutków powodzi będą korzystać ze zwolnienia podatkowego. Jedyne ograniczenie jest takie, że zwolnienie obowiązuje od 1 maja 2010 do końca 2012 roku.[/ramka]