Wielu przedsiębiorców zagranicznych, szczególnie firm budowlanych pochodzących z krajów Unii Europejskiej, występując w roli wyspecjalizowanych podwykonawców, wykonuje swój zakres zlecenia bezpośrednio, bez posługiwania się utworzoną specjalnie w tym celu jednostką polską (oddziałem bądź spółką córką), natomiast z wykorzystaniem polskiego personelu.
Pojawia się w takiej sytuacji problem regulowania należności podatkowych związanych z zatrudnieniem pracowników. W typowym układzie pracodawca pełniłby funkcję płatnika PIT.
Zgodnie z art. 8 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=779DF1F6C5365C012AF164D37DF704B9?id=176376]ordynacji podatkowej[/link] (dalej op) płatnikiem jest osoba fizyczna, prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.
Natomiast według art. 31 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=DDFDEE56A511527BD87C2CC076508E5D?id=346580]ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych[/link] (PIT) płatnikiem zaliczek na podatek dochodowy jest zakład pracy, przez który rozumie się osoby fizyczne, osoby prawne i jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, które zatrudniają pracowników i na podstawie zawartych umów wypłacają im odpowiednie świadczenia.
W związku z wyeliminowaniem z kodeksu pracy definicji „zakładu pracy” obecnie należy funkcję płatnika przypisać pracodawcy, o którym mowa w art. 3 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=BE4C0562041015083B47B3A988C28D83?id=76037]kodeksu pracy[/link], którego zakres podmiotowy pokrywa się z art. 31 ustawy o PIT. Jednak według polskich przepisów płatnikiem nie może być osoba zagraniczna.
Nie ma problemu, jeśli pracodawcą jest oddział przedsiębiorcy zagranicznego w Polsce, pod warunkiem że – jak stwierdził [b]Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 26 czerwca 2008 r. (III SA/Wa 266/08)[/b] – to jemu przypisać możemy przymiot pracodawcy.
Inaczej jest, gdy wynagrodzenie pracownikowi świadczącemu pracę w Polsce wypłaca bezpośrednio pracodawca zagraniczny. Należy wówczas odwołać się do art. 44 ust. 1a pkt 1 ustawy o PIT. Nakłada on obowiązek rozliczania podatku dochodowego od osób fizycznych bezpośrednio na osoby fizyczne uzyskujące przychody ze stosunku pracy z zagranicy bez pośrednictwa płatnika. Oznacza to obowiązek obliczania i wpłacania zaliczek na PIT według zasad określonych w ustawie w ciągu roku podatkowego, a następnie rozliczenia rocznego tego podatku.
Aby skutecznie doprowadzić do wygaśnięcia zobowiązania podatkowego, podatnik powinien zapłacić podatek osobiście. Nie ma możliwości spełnienia świadczenia podatkowego przez osobę trzecią. W praktyce powoduje to wiele trudności technicznych, bowiem z reguły to pracodawca dysponuje zarówno narzędziami, jak i pełnymi danymi umożliwiającymi prawidłowe obliczenie podatku.
Rozwiązaniem może być zlecenie obsługi w tym zakresie profesjonalnej firmie księgowej, która może w tym wypadku działać niejako na podwójne zlecenie: pracodawcy i pracownika. Z ramienia pracodawcy będzie prowadziła rozliczenia wynagrodzeń i związanych z tym należności podatkowych, a także pośredniczyła w wypłacie wynagrodzeń pracownikom.
Na podstawie polecenia pracownika (umowy przekazu) będzie natomiast uprawniona do regulowania w jego imieniu i z jego środków pieniężnych płatności podatkowych, w tym wypadku miesięcznych zaliczek, do których odprowadzania jest zobowiązany.
Wówczas jednak albo pracownik sam powinien ponosić koszty dotyczącej go obsługi księgowej, albo też do jego wynagrodzenia, będącego podstawą naliczania podatku, należy doliczyć kwotę przypadającego na jego obsługę wynagrodzenia firmy księgowej, ponoszone przez pracodawcę.
[i]Autor jest radcą prawnym, partnerem zarządzającym kancelarii BSO Prawo&Podatki[/i]
[b]Czytaj też "[link=http://www.rp.pl/artykul/512122.html]Obywatel polski zatrudniony przez szwajcarską firmę[/link]"[/b]