Można amortyzować i zaliczać do kosztów

Będzie to możliwe tylko wtedy, gdy pojazd jest ciężarowy, a na dodatek firma ma prawo do jednorazowej amortyzacji. Zasadniczo jednak wydatek na auto wrzucamy w koszty stopniowo, poprzez odpisy amortyzacyjne.

Prawo do amortyzacji przysługuje tylko podatnikom, którzy pomniejszają przychód o koszty jego uzyskania. Nie amortyzują zatem składników majątku ryczałtowcy ani ci, którzy rozliczają się z urzędem skarbowym według karty podatkowej.

[srodtytul]Po wprowadzeniu do ewidencji[/srodtytul]

Amortyzujemy tylko samochody wprowadzone do ewidencji środków trwałych. To oznacza, że auto musi być:

- własnością podatnika lub stanowić jego współwłasność (wyjątkiem jest auto w leasingu finansowym),

- kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania,

- wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy leasingu.

Jest jeszcze jeden warunek: przewidywany okres używania samochodu musi być dłuższy niż rok. Jeżeli podatnik przewiduje, że będzie używał auta krócej niż rok, wówczas traktuje je jako składnik majątkowy krótkotrwałego użytkowania i wydatek na jego zakup zalicza w całości do kosztów uzyskania przychodu. Gdyby jednak te plany się zmieniły i podatnik używał auta dłużej, wówczas musi oddać fiskusowi podatek (ten, którego nie zapłacił z racji jednorazowego odliczenia wydatku na samochód) i to w dodatku z odsetkami.

[srodtytul]Jak wyceniać[/srodtytul]

Zanim zaczniemy samochód amortyzować, musimy ustalić jego wartość początkową. Robimy to zgodnie z art. 22g [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=80474]ustawy o PIT[/link] i art. 16g [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=3EC0892953EAF58605FEE453B6E7CBF6?id=115893v]ustawy o CIT[/link].

Jeśli auto jest nowe, wówczas jego wartością początkową jest cena nabycia, czyli kwota należna zbywcy:

- powiększona o koszty związane z zakupem naliczone do dnia przekazania samochodu do używania, a w szczególności o koszty transportu, załadunku i wyładunku, ubezpieczenia w drodze, montażu, instalacji i uruchomienia programów oraz systemów komputerowych, opłat notarialnych, skarbowych i innych, odsetek, prowizji oraz

- pomniejszona o VAT z wyjątkiem przypadków, gdy VAT nie stanowi podatku naliczonego lub podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty należnego podatku o podatek naliczony albo zwrot różnicy podatku w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług.

Gdy auto jest importowane, cena nabycia obejmuje cło i akcyzę.

[srodtytul]Gdy jest używane[/srodtytul]

Cena nabycia jest podstawą do amortyzacji również wtedy, gdy wprowadzamy do firmy auto używane wcześniej dla celów prywatnych. Nawet jeśli od jego zakupu upłynęło kilka czy kilkanaście lat, możemy amortyzować je tak samo jak nowy samochód, tzn. od ceny, jaka wynika z faktury. Potwierdzają to liczne interpretacje organów podatkowych.( zobacz artykuł [link=http://www.rp.pl/artykul/387954.html]"Jak amortyzować stary pojazd"[/link])

[wyimek]Jeżeli podatnik przewiduje, że będzie używał auta krócej niż rok, wówczas traktuje go jako składnik majątkowy krótkotrwałego użytkowania i wydatek na jego zakup zalicza w całości do kosztów uzyskania przychodu [/wyimek]

Należy jednak pamiętać, że zasada ta obowiązuje tylko wtedy, gdy samochód jest wnoszony do działalności gospodarczej prowadzonej przez osobę fizyczną. Jeżeli działalność jest prowadzona w formie spółki, to wnoszony składnik majątku wyceniamy według wartości rynkowej z dnia wniesienia wkładu (art. 22g ust. 1 pkt 4 ustawy o PIT).

[b]Gdy należy do kilku osób[/b]

Z kolei gdy do firmy jest wnoszony samochód stanowiący współwłasność podatnika, wówczas jego wartość początkową ustala się w takiej proporcji, w jakiej pozostaje udział podatnika we własności tego składnika majątku (zgodnie z art. 22g ust. 11 ustawy o PIT).

Zasada ta odnosi się również do składników majątku stanowiących wspólność majątkową małżonków, jeżeli tylko małżonkowie wykorzystują dany składnik w działalności gospodarczej prowadzonej odrębnie. Wprawdzie w tym wypadku nie da się ustalić udziałów (współwłasność małżeńska jest bezudziałowa), ale w praktyce przyjmuje się, że małżonkowie amortyzują auto po połowie (choć dopuszczalna byłaby również inna proporcja).

Jeżeli natomiast żona uruchomi firmę po mężu, to trzeba pamiętać o art. 22g ust. 13 pkt 5 i art. 22h ust. 3 ustawy o PIT. Przepisy te nakazują kontynuować metodę amortyzacji przyjętą przez małżonka i uwzględnić wysokość odpisów dotychczas przez niego dokonanych. To oznaczałoby, że żona mogłaby amortyzować auto od wartości początkowej przyjętej przez męża, pomniejszonej o odpisy naliczone już przez męża.

Niezależnie od tego, czy małżonkowie będą amortyzować auto równolegle w prowadzonej przez siebie odrębnie działalności, czy żona będzie kontynuować działalność po mężu, w żadnym razie nie będą mogli zamortyzować auta dwukrotnie: raz mąż i drugi raz żona.

[srodtytul]W spadku lub w darze[/srodtytul]

Samochód otrzymany w spadku, darowiźnie lub w inny nieodpłatny sposób amortyzujemy od wartości rynkowej z dnia nabycia, chyba że umowa darowizny albo umowa o nieodpłatnym przekazaniu określa tę wartość w niższej wysokości (art. 22g ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT).

[srodtytul]O niskiej wartości początkowej[/srodtytul]

Gdy wartość początkowa auta jest równa lub niższa niż 3500 zł, możemy je zamortyzować jednorazowo. Całość wydatków na nabycie samochodu zaliczamy wówczas do kosztów uzyskania przychodu w miesiącu oddania auta do używania albo w miesiącu następnym (art. 22f ust. 3 ustawy o PIT i art. 16f ust. 3 ustawy o CIT), a sam pojazd wpisujemy do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.

Możemy również przyjąć inne rozwiązanie: nie zaliczać samochodu do środków trwałych (nie ujmować go w ewidencji), a wydatki na jego nabycie po prostu wrzucić w koszty w miesiącu oddania go do używania (art. 22d ust. 1 ustawy o PIT i art. 16d ust. 1 ustawy o CIT). Jeżeli wartość auta przekracza 1500 zł, podatnicy PIT wpisują je do ewidencji wyposażenia.

[srodtytul]W celach handlowych, a nie do transportu[/srodtytul]

Jeżeli podatnik nie zamierza wykorzystywać samochodu na potrzeby związane z prowadzoną przez siebie działalnością gospodarczą, tylko kupuje go w celach handlowych, wówczas traktuje go jako towar, a nie środek trwały. To oznacza, że go nie amortyzuje.

[b]Co miesiąc, kwartał lub raz w roku[/b]

Po ustaleniu wartości samochodu wprowadzamy go do ewidencji środków trwałych (najpóźniej w miesiącu przekazania do używania) i w następnym miesiącu zaczynamy amortyzować.

Odpisów amortyzacyjnych możemy dokonywać:

- w równych ratach co miesiąc albo

- w równych ratach co kwartał bądź

- jednorazowo na koniec roku podatkowego.

[ramka][b]Okres użytkowania ma wpływ na rozliczenia podatkowe[/b]

Gdy podatnik przewiduje, że będzie używał samochodu krócej niż rok, wówczas go nie amortyzuje, tylko od razu zalicza wydatek na jego zakup do kosztów uzyskania przychodu. Jeżeli jednak po roku nadal wykorzystuje auto w firmie, wówczas powinien w pierwszym miesiącu następującym po miesiącu, w którym ten rok upłynął:

- zaliczyć samochód do środków trwałych,

- przyjąć go do ewidencji w cenie nabycia,

- zmniejszyć koszty uzyskania przychodów o różnicę między ceną nabycia a kwotą odpisów amortyzacyjnych przypadającą na okres dotychczasowego używania auta, obliczonych przy zastosowaniu stawki określonej w wykazie rocznych stawek amortyzacyjnych (tj. 20 proc.),

- stosować tę stawkę przez cały okres amortyzacji,

- wpłacić, do 20 tego miesiąca, do urzędu skarbowego kwotę odsetek naliczonych od dnia zaliczenia wydatków na zakup auta do kosztów uzyskania przychodów do dnia, w którym okres jego używania przekroczył rok, a naliczoną kwotę odsetek wykazać w zeznaniu. Odsetki te są naliczane według stawki odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych obowiązującej w dniu zaliczenia auta do środków trwałych.[/ramka]