Zwrot wkładu to nie przychód

Tak wynika z bogatego w tej sprawie orzecznictwa sądowego.

Fiskus ma jednak inne zdanie. Uważa, że zwolniona jest tylko ta część zwrotu, która odpowiada wysokości wniesionego do spółki wkładu. Nadwyżka jest zaś opodatkowana (tak np. [b]Izba Skarbowa w Warszawie w interpretacji z 21 listopada 2008 r., IPPB1/415-1089/08-3/AG[/b]).

Organy podatkowe z reguły kwalifikują ją do przychodów z praw majątkowych. Choć zdarzają się też wyjątki. Na przykład[b] Izba Skarbowa w Kielcach w interpretacji z 5 lipca 2006 r. (PD2-4151-76/06)[/b] uznała, że zwrócona wspólnikowi nadwyżka to przychód z działalności gospodarczej.

[srodtytul]Wyjście ze spółki cywilnej [/srodtytul]

Czy fiskusa przekona w końcu sądowe orzecznictwo? Spójrzmy na [b]wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z 14 lipca 2009 r. (I SA/Bd 257/09) [/b]dotyczący opodatkowania należności przysługujących występującemu ze spółki cywilnej wspólnikowi. Wniósł do niej wkład w wysokości 500 zł, a jego udział w zyskach i stratach wynosił 50 proc. Na dzień wystąpienia ze spółki wspólnicy ustalili wartość jej majątku. Składały się na niego: pieniądze na rachunku bankowym, należności pomniejszone o zobowiązania, towary do dalszej sprzedaży, wyposażenie oraz środki trwałe. Wspólnicy wycenili majątek na 160 000 zł. Przedsiębiorca występujący ze spółki otrzymał 80 000 zł.

Czy ta kwota otrzymana tytułem spłaty udziału we wspólnym majątku wspólników spółki cywilnej ponad wartość wniesionego do niej wkładu jest opodatkowana? – o to zapytał fiskusa we wniosku o interpretację. Tak – przeczytał w odpowiedzi. Art. 21 ust.1 pkt 50 ustawy o PIT zwalnia bowiem z podatku zwrot wkładów w spółce osobowej, ale tylko do wysokości, w jakiej zostały wniesione. Natomiast nadwyżka ponad wysokość wniesionych wkładów wypłacona wspólnikowi występującemu ze spółki jest przychodem z praw majątkowych.

W skardze do sądu przedsiębiorca argumentował, że majątek spółki był już opodatkowany w trakcie działalności. Jeśli uznamy, że część zwróconej mu kwoty jest przychodem, dojdzie do podwójnego opodatkowania. [b]Jego zdaniem przychody osiągnięte i wypracowane przez spółkę, opodatkowane przez wspólników, nie mogą być ponownie obciążone przez fiskusa w momencie odejścia jednego z nich.[/b]

Sąd uwzględnił jego racje. Jak czytamy w wyroku: „gdy wypłacana kwota stanowiąca część wartości majątku pozostałego po odliczeniu wartości wkładów wszystkich wspólników, w stosunku, w którym występujący wspólnik uczestniczył w zyskach spółki, odpowiada przyrostowi wartości majątku spółki powstałego już z raz opodatkowanego dochodu pozostawionego przez wspólników w spółce, to występujący wspólnik nie uzyskuje przysporzenia majątkowego, a w konsekwencji nie uzyskuje przychodu”. Nie można bowiem ponownie opodatkować tych samych kwot.

[srodtytul]Podwójne opodatkowanie[/srodtytul]

Podobną sprawą zajmował się[b] Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 7 października 2004 r. (FSK 594/04)[/b]. Organy podatkowe uznały, że kwota stanowiąca spłatę udziału w majątku spółki przekraczająca wniesiony wkład jest przychodem byłego wspólnika. Nie przekonał ich argument, że już była opodatkowana jako dochód z działalności. Przekonał natomiast sąd. Jak czytamy w wyroku: „wystąpienie wspólnika ze spółki i wiążący się z tym faktem zwrot przypadającego temu wspólnikowi majątku spółki nie skutkuje powstaniem u niego przychodu podlegającego opodatkowaniu, ponieważ dochody uzyskane dla spółki w czasie jej trwania podlegały opodatkowaniu w każdym roku podatkowym”.

Zdaniem sądu zobowiązanie wspólnika do uiszczenia podatku od spłaty udziału w majątku spółki oznaczałoby obciążenie już wcześniej opodatkowanego majątku. Tak też było w sprawie rozpatrywanej przez[b] WSA w Kielcach (wyrok z 22 marca 2007 r., I SA/Ke 72/07)[/b].

[srodtytul]Podział zysku neutralny [/srodtytul]

Podatku od zwróconego wkładu nie powinien też płacić rezygnujący z działalności wspólnik spółki jawnej.[b] Tak wynika z wyroku WSA w Gdańsku z 19 lutego 2009 r. (I SA/Gd 785/08)[/b]. Uchylił on interpretację, w której stwierdzono, że należności wypłacone wspólnikowi spółki jawnej ponad wartość wniesionego wkładu są przychodem z praw majątkowych.

Podkreślił, że[b] podstawową zasadą wykładni systemowej powinno być założenie, że ta sama wartość nie może być dwukrotnie opodatkowana. [/b]

Tymczasem dochód poszczególnych wspólników spółki był już obciążony w czasie działalności. Późniejszy podział zysku między wspólników jest podatkowo neutralny. Natomiast podział majątku pozostałego po likwidowanej spółce nie jest niczym innym jak realizacją zysków już raz opodatkowanych.

Jak czytamy w wyroku: „zasada jednokrotności opodatkowania spółek osobowych w podatku dochodowym od osób fizycznych i traktowania dochodów spółek bezpośrednio jako dochodów wspólników (w proporcji odpowiadającej posiadanym udziałom) skutkuje brakiem powstawania obowiązku podatkowego przy wnoszeniu wkładów do spółek osobowych, ale także brakiem powstania obowiązku podatkowego przy wycofywaniu wkładów i podziale zysków na skutek likwidacji całej spółki”.

W ocenie sądu jedynym zdarzeniem, które może powodować powstanie obowiązku podatkowego, jest otrzymanie przez wspólnika w wyniku podziału majątku likwidowanej spółki dodatkowej korzyści przekraczającej posiadany przez niego udział.

masz pytanie, wyślij e-mail do autora

[mail=p.wojtasikl@rp.pl]p.wojtasikl@rp.pl[/mail]