Zdarza się, że przedsiębiorcy korzystający ze zwolnienia z VAT ze względu na stosunkowo niewielkie obroty przegapiają moment, w którym wielkość sprzedaży przekracza limit uprawniający do zwolnienia. Dokumentując dostawy towarów i usług, dalej wystawiają rachunki bez podatku należnego (na zasadach określonych w art. 87 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=71D1463B8A8843E6D3BC1C7A0FD7E1C9?id=176376]ordynacji podatkowej[/link]).

[srodtytul]Najpierw był rachunek...[/srodtytul]

Po wykryciu błędu, z reguły przy pomocy kontrolerów z urzędu skarbowego, pojawia się pytanie, czy można udokumentować fakturami VAT transakcje pierwotnie rozliczone rachunkami. I czy faktury takie są dla kontrahentów podstawą do odliczenia podatku w nich wykazanego w rozliczeniu za okres ich otrzymania (bądź w jednym z dwóch następnych okresów rozliczeniowych – zgodnie z art. 86 ust. 10 i 11 ustawy o VAT).

W sytuacjach jak rozpatrywana istotą sprawy jest możliwość nieterminowego wystawienia przez podatników faktury z wykazaną kwotą podatku, który mógłby być odliczony w normalnym, bieżącym trybie przez kontrahentów. Wtórnym zagadnieniem jest natomiast wymóg uprzedniej rejestracji dla celów wystawienia faktury VAT, która mogłaby być skutecznie rozliczona u kontrahenta (obowiązek na dziś wynikający z art. 88 ust. 3a pkt 1 lit. a ustawy o VAT, dopóki Europejski Trybunał Sprawiedliwości nie rozstrzygnie inaczej w odpowiedzi na pytanie prejudycjalne NSA z 14 lipca 2009 r.).

[srodtytul]...potem można wystawić fakturę...[/srodtytul]

Zgodnie z § 4 rozporządzenia ministra finansów z 28 listopada 2008 r. regulującego zasady wystawiania faktur podatnicy zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, mający numer identyfikacji podatkowej, wystawiają faktury oznaczone „Faktura VAT”, zawierające według § 5 m.in. kwotę należnego podatku. Zasadniczo fakturę wystawia się nie później niż siódmego dnia od dnia wydania towaru lub wykonania usługi (§ 9 rozporządzenia) bądź nie później niż z chwilą powstania obowiązku podatkowego w przypadku usług i dostaw, dla których ustawodawca przewidział w odrębnych ustępach art. 19 ustawy szczególny moment powstania tego obowiązku (§ 11).

[b]W piśmie z 19 grudnia 2008 r. (ILPP1/443-919/08-2/Hz)[/b] Izba Skarbowa w Poznaniu nie zakwestionowała możliwości wystawienia faktur VAT po przewidzianym prawem terminie. O interpretację zwróciła się spółka nabywająca usługi serwisowe od wykonawcy korzystającego ze zwolnienia z VAT. Otrzymywała od niego rachunki, na podstawie których dokonywane były płatności. Wykonane usługi były rozliczane w systemie miesięcznym. We wrześniu 2008 r. wykonawca dostarczył spółce korekty rachunków i udokumentował usługi fakturami VAT. Okazało się bowiem, że od sierpnia 2007 r. przekroczył limit uprawniający go do korzystania ze zwolnienia podmiotowego od VAT. Po rejestracji skorygował wszystkie rachunki od momentu utraty zwolnienia i wystawił faktury VAT z datą wrzesień 2008 r. i wykazanymi kwotami podatku należnego.

[srodtytul]...i odliczyć podatek naliczony[/srodtytul]

Izba potwierdziła też, że spółce przysługuje prawo do odliczenia VAT zawartego w tych fakturach, dokumentujących świadczone na jej rzecz usługi, o ile wiązały się z czynnościami opodatkowanymi (art. 86 ust. 1). Uzasadniła, że faktury te zostały wystawione przez zarejestrowanego podatnika, stąd nie ma do nich zastosowania art. 88 ust. 3a pkt 1 lit. a ustawy o VAT, zakazujący odliczania podatku z faktur wystawionych m.in. przez podatników nieuprawnionych do wystawiania faktur. Zatem w miesiącu otrzymania faktur (bądź w kolejnym okresie według art. 86 ust. 11) spółka uprawniona była do odliczenia VAT w nich wykazanego.

[srodtytul]Tryb korekty[/srodtytul]

[b]W innym piśmie z 2 lipca 2008 r., również wydanym przez Izbę Skarbową w Poznaniu (ILPP1/443-364/08-4/AT[/b]), rozpatrywany był przypadek spółdzielni, której kontrahent utracił zwolnienie podmiotowe już od 2002 r., ale zarejestrował się jako czynny podatnik VAT dopiero w styczniu 2007 r. Ponieważ zamierzał wystawić faktury korygujące za lata 2003 – 2006 (licząc każdą kwotę VAT metodą w stu), spółdzielnia zapytała o możliwość ich rozliczenia.

Izba uznała, że zaproponowany tryb poprawienia dokumentacji, polegający na wystawieniu faktur VAT korygujących do pierwotnych rachunków, nie ma oparcia w przepisach. Stwierdziła, że w myśl przepisów ustawy o VAT niedopuszczalne jest wystawianie faktur korygujących do rachunków.

Wyjaśniła, że „właściwe jest wystawianie korekt rachunków do rachunków uproszczonych dokumentujących świadczenie usług sprzed rejestracji w podatku VAT (…) Zatem konsekwentnie prawidłowym będzie skorygowanie rachunku (drugim rachunkiem) do kwoty zero i wystawienie w jego miejsce faktury VAT z uwzględnieniem podatku należnego”.

Ostatecznie skonstatowała, że tak wystawione faktury będą podstawą do odliczenia podatku z nich wynikającego.

[b][link=http://blog.rp.pl/goracytemat/2009/08/24/mozna-odliczyc-podatek-z-faktur-po-terminie/]Skomentuj artykuł[/link][/b]