[b]– Prowadzę działalność gospodarczą indywidualnie. Rozliczam się z urzędem skarbowym za pomocą księgi przychodów i rozchodów. Czy mogę zaliczyć w koszty wydatki na opłacenie usług marketingowych i przedstawicielskich, wykonywanych na rzecz mojej firmy na terenie Ukrainy przez spółkę ukraińską na podstawie umowy zawartej w lutym 2009 r.? [/b]
[b]Tak, jeśli spełnione są warunki, by zaliczyć te wydatki do kosztów uzyskania przychodu[/b]. Definicja takich kosztów zawarta w art. 22 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=329E5BF534AE6D000D1BCE2AF0616F1A?id=80474]ustawy o PIT[/link] jest bardzo ogólna, a więc i pojemna.
Jeśli jednak urząd skarbowy zakwestionuje dany wydatek, to na przedsiębiorcy ciąży obowiązek wykazania jego związku z uzyskaniem przychodu, zabezpieczeniem lub zachowaniem źródła przychodów. Nie wystarczy przy tym samo przedstawienie umowy o świadczenie usług marketingowych i dowodów, że na jego konto przesłane zostały konkretne kwoty wynikające z tej umowy.
W orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego i wojewódzkich sądów administracyjnych wielokrotnie podkreślano, że do zaliczenia danego wydatku do kosztów uzyskania przychodów dla celów podatkowych podatnik musi wykazać bezpośredni, jednoznaczny związek (przyczynowo-skutkowy) wydatku z prowadzoną działalnością. Na nim też spoczywa udowodnienie, że jego poniesienie miało lub mogło mieć bezpośredni wpływ ma wysokość osiągniętego przychodu lub zachowanie źródła przychodów (np. związane z samym funkcjonowaniem firmy) albo jego zabezpieczenie.
[b]W praktyce, gdy chodzi o wydatki na opłacenie tzw. usług niematerialnych świadczonych na rzecz podatnika, takich jak doradztwo, badanie rynku czy marketing, wykazanie tego związku może nie być łatwe. [/b]
Przedstawiciele fiskusa i sądy podchodzą do tych kwestii dość rygorystycznie, ponieważ takie wydatki mogą być pozorne i służyć tylko do zawyżenia kosztów i w konsekwencji obniżenia podatku, nawet do transferu zysku między firmami powiązanymi, a w spółkach z o.o. i akcyjnych dokonywania wypłat dla udziałowców z zysku przed opodatkowaniem. Dla zaliczenia wydatków na usługi marketingowe w ciężar kosztów firmy trzeba wykazać, że przyniosły one jakiś efekt, choćby w postaci stworzenia możliwości osiągnięcia albo zwiększenia przychodów.
Można tu przytoczyć na przykład [b]wyrok NSA z 13 listopada 1998 r. (SA/Bk 832/97)[/b]. Sąd stwierdził w nim m.in., że pojęcie „w celu osiągnięcia przychodu”, zawarte w art. 22 ustawy o PIT, oznacza bezpośredni związek między kosztem i przychodem, tj. konieczność wykazania, że bez tego kosztu nie byłoby danego przychodu.
W sprawie, której dotyczy ten wyrok, chodziło o prawo przedsiębiorcy do zaliczenia w ciężar kosztów kwot wypłaconych białoruskiej firmie za usługi marketingowe i przedstawicielskie, wykonywane na podstawie zawartej z nią umowy. Przedsiębiorstwo białoruskie miało zbierać dla polskiego kontrahenta informacje komercyjne, poddawać je opracowaniu i analizie, określać celowość zawieranych transakcji oraz pomagać w zawieraniu kontraktów. Warunkiem zapłaty za usługi miało być uzyskanie przez polskiego przedsiębiorcę zapłaty za towar sprzedany według umów zawartych za pośrednictwem białoruskiej firmy.
Powodem zakwestionowania przez urząd tych wydatków jako kosztów uzyskania był brak kontraktów, umów lub innych dokumentów, które by świadczyły, że polski przedsiębiorca wyeksportował towary przy pomocy białoruskiej firmy. Urząd skarbowy ani NSA nie przyjęły jego wyjaśnień, że pomoc uzyskana od firmy białoruskiej, za którą jej zapłacił, polegała m.in. na zwolnieniu tego przedsiębiorcy z obowiązku zapłacenia kar umownych przedsiębiorstwu z Zakaukazia.
Polski przedsiębiorca przegrał ten spór także przed NSA.
