[b]Odpowiada Anna Sadowska, główny kontroler w dziale usług kadrowo-płacowych w firmie Mazars[/b]
Istotną kwestią w oskładkowaniu bonów towarowych jest źródło ich finansowania. Jeśli są kupione ze środków obrotowych firmy, to wartość bonów stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne.
Jeśli natomiast bony są opłacane ze środków funduszu socjalnego, związkowego lub funduszu stworzonego na cele socjalno-bytowe, wówczas ich wartość jest wyłączona z podstawy składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne.
W przypadku finansowania bonów towarowych ze środków funduszu socjalnego warunkiem zwolnienia ze składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne jest to, aby bony stanowiły formę pomocy socjalnej (zgodnie z regulaminem funduszu socjalnego) i przy przyznawaniu ich pracownikom pracodawca brał pod uwagę ich sytuację życiową, rodzinną i materialną. Sprzeczne z przepisami ustawy o zakładowym funduszu socjalnym jest przyznanie wszystkim pracownikom bonów o jednakowej wysokości, dlatego ich wartość należy różnicować dla każdego pracownika.
[b]Bony towarowe mogą również być finansowane ze środków funduszu stworzonego na cele socjalno-bytowe. Co to oznacza?[/b]
Fundusz na cele socjalno-bytowe tworzą pracodawcy na podstawie układu zbiorowego pracy, u których nie funkcjonuje zakładowy fundusz świadczeń socjalnych. Jeśli bony towarowe są finansowane z takiego funduszu, to zwolnienie obejmuje jedynie świadczenia do wysokości odpisu podstawowego na fundusz socjalny. Od świadczeń przewyższających ten limit należy naliczyć składki na ubezpieczenia społeczne oraz w konsekwencji ubezpieczenie zdrowotne.
[b]A jak wygląda kwestia opodatkowania bonów towarowych?[/b]
Bony, talony lub znaki uprawniające do wymiany na towar lub usługę niezależnie od wartości i źródła ich finansowania zawsze są opodatkowane. Zgodnie z art. 21 §1 pkt 67 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolna od podatku dochodowego jest wartość rzeczowych świadczeń otrzymywanych przez pracownika, sfinansowanych w całości ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych lub funduszy związków zawodowych – do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 380 zł. Rzeczowymi świadczeniami nie są bony, talony i inne znaki uprawniające do ich wymiany na towary lub usługi.
Ustawodawca uznał bowiem bony towarowe za świadczenia pieniężne, a nie świadczenia rzeczowe. Należy tutaj zasygnalizować, że na dzień dzisiejszy trwają konsultacje społeczne na temat m.in. powrotu do zwolnienia z opodatkowania bonów towarowych o wartości nieprzekraczającej w roku podatkowym wysokości 380 zł. Zmiany miałyby nastąpić w ramach pakietu antykryzysowego.
[b]Pracownicy otrzymują także bony żywieniowe. Czy trzeba je oskładkować?[/b]
Zgodnie z § 1 pkt 11 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z 18 grudnia 1998 r. podstawy wymiaru składek nie stanowi wartość finansowanych przez pracodawcę posiłków udostępnianych pracownikom do spożycia bez prawa do ekwiwalentu z tego tytułu - do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie kwoty 190 zł.
Od nadwyżki wartości bonów (czyli powyższej 190 zł) należy odprowadzić składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne.
Kupony żywieniowe niezależnie od wartości i źródła ich finansowania zawsze są opodatkowane.
[b]A co z bonami żywieniowymi, które wręczamy pracownikom zatrudnionym w szczególnie uciążliwych warunkach – czy nie ma tu żadnych ulg?[/b]
Tak, istnieje pewien wyjątek dotyczący oskładkowania i opodatkowania bonów żywieniowych. Zgodnie z art. 232 kodeksu pracy pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom zatrudnionym w warunkach szczególnie uciążliwych, nieodpłatnie, odpowiednie posiłki i napoje, jeżeli jest to niezbędne ze względów profilaktycznych.
Art. 21 ust. 1 pkt 11b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że wolna od podatku dochodowego jest wartość otrzymanych przez pracownika od pracodawcy bonów, talonów, kuponów lub innych dowodów uprawniających do uzyskania na ich podstawie posiłków, artykułów spożywczych lub napojów bezalkoholowych, w przypadku gdy pracodawca mimo ciążącego na nim obowiązku wynikającego z przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy nie ma możliwości wydania pracownikom posiłków, artykułów spożywczych lub napojów bezalkoholowych.
Zwolnienie to można zastosować tylko wówczas, gdy do wydawania świadczeń w postaci posiłków profilaktycznych oraz regeneracyjnych pracodawcę zobowiązują szczegółowe przepisy prawa pracy.
[b]Czy możemy wyjaśnić to na przykładzie?[/b]
Tak. Firma zajmująca się pracami oczyszczania miasta przekazuje wszystkim pracownikom bony żywieniowe w wysokości 200 zł miesięcznie. Pracownikom, którzy są zatrudnieni w warunkach szczególnie uciążliwych, gdzie zgodnie z przepisami o bezpieczeństwie i higienie pracy pracodawca jest zobowiązany zapewnić posiłki regeneracyjne i napoje.
Takim osobom nie doliczy do przychodu wartości przekazanych bonów żywieniowych.
Natomiast w przypadku innych pracowników, np. biurowych, administracji, księgowości itp., których praca nie ma charakteru pracy w warunkach szkodliwych, wartość bonu będzie stanowiła w całości podstawę podatku dochodowego, natomiast podstawą składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne będzie kwota 10 zł (200 zł – 190 zł).
