Za dowóz pracowników do firmy trzeba odprowadzić podatek

[b]Odpowiada Grzegorz Grochowina, specjalista z KPMG doradztwo podatkowe[/b]

[b]Nasz czytelnik zawarł z profesjonalnym przewoźnikiem umowę na usługi transportowe, na podstawie której pracownicy oraz osoby współpracujące z firmą są przewożeni do firmy z miejsc ich zamieszkania. Przewoźnikowi płaci w sposób ryczałtowy, za jeden dzień świadczenia usługi, bez względu na liczbę osób korzystających z przewozu. Ten z kolei co miesiąc wystawia na rzecz firmy fakturę VAT opiewającą na kwotę wynikającą z przemnożenia wartości ryczałtowej i liczby dni pracy w danym miesiącu. Jednocześnie pracownicy i osoby współpracujące z firmą czytelnika, w zależności od tego, jak daleko jadą, ponoszą częściowe koszty tej usługi. Jednak ani pracodawca, ani przewoźnik nie są w stanie ustalić dokładnej wartości świadczenia przypadającego na poszczególne osoby, ponieważ nie wiedzą, kto w danym dniu rzeczywiście korzystał z przewozu. Usługa ta nie wynika ani z przepisów płacowych firmy, ani z umów o pracę czy cywilnoprawnych. Czy w związku z tym firma jest zobowiązana doliczyć do przychodu pracownikom i zleceniobiorcom kwotę z faktury wystawionej przez przewoźnika?[/b]

W świetle ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych finansowanie przez pracodawcę dojazdów do pracy stanowi nieodpłatne świadczenie na rzecz pracownika. Zgodnie z art. 12 ustawy o PIT za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na ich źródło finansowania, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, za nadgodziny, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i inne kwoty – niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona. Są to także świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika oraz wartość innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń.

Warto też pamiętać, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem wymienionych w art. 21 ustawy o PIT i zwolnionych od podatku na podstawie odrębnych przepisów.

Z kolei zgodnie z art. 11 ust. 1 tej ustawy do przychodów podatnika zaliczone są otrzymane lub postawione do jego dyspozycji w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W związku z tym wartość otrzymanego od pracodawcy świadczenia w postaci sfinansowania – całkowitego lub częściowego – przewozu do pracy stanowi przychód pracownika ze stosunku pracy, o którym mowa w art. 12 ust. 1 wspomnianej ustawy. Jest on opodatkowany podatkiem dochodowym.

[b]Jak się mają te przepisy do interpretacji wydawanych przez organy podatkowe?[/b]

Kwestia finansowania przez pracodawców przewozów pracowników była niejednokrotnie przedmiotem interpretacji wydawanych przez organy podatkowe oraz przedmiotem sporów rozstrzyganych przez sądy.

Zdaniem organów skarbowych finansowanie przez pracodawcę przewozu pracowników to świadczenie, które polega na samym zakupieniu możliwości korzystania przez pracowników z przewozu, i to wartość owej możliwości powinna stanowić przychód dla poszczególnych pracowników. Takie stanowisko zaprezentował m.in. [b]dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z 15 kwietnia 2009 r. (ILPB1/415-107/09-2/TW). [/b]Czytamy w niej: „W przedmiotowej sprawie nie ma trudności z ustaleniem wartości świadczenia przypadającego na poszczególnych pracowników. Istnieje bowiem możliwość zindywidualizowania wartości otrzymanego świadczenia. Pracodawca, wykupując usługę u przewoźnika, zakontraktuje określoną liczbę miejsc w środkach transportu firmy przewozowej wyłącznie dla określonej grupy pracowników, czyli znanych z imienia i nazwiska. Pracodawca będzie więc wiedział, komu udziela świadczenia w postaci dowozu do pracy i ile płaci za konkretnego pracownika. Nie będzie miał zatem problemu z ustaleniem wartości przychodu przypadającego imiennie na podwładnego. Problemy związane z ustaleniem, który pracownik i w jakim dniu korzystał z przewozu do pracy, pozostaną bez wpływu na powstanie u pracownika przychodu”.

Z przytoczonej interpretacji wynika, że pracodawca jest w stanie bez problemu zidentyfikować pracowników korzystających z przewozów, natomiast to, czy będą oni w równym stopniu korzystać z wykupionego przez firmę świadczenia, jest bez znaczenia dla powstania po ich stronie przychodu z tego tytułu.

[b]W takim razie, w jaki sposób odprowadzić podatek dochodowy od osób fizycznych, skoro nie wiadomo, którzy pracownicy i zleceniobiorcy korzystają z przewozu?[/b]

Co do zasady wartość otrzymanego od pracodawcy nieodpłatnego świadczenia stanowi przychód dla pracownika z tytułu stosunku pracy. Oczywiście pod warunkiem, że jest możliwe ustalenie wartości tego świadczenia przypadającego na poszczególnych pracowników.

Z ostatnich interpretacji Ministerstwa Finansów jasno wynika, że organy skarbowe nie mają problemów z ustaleniem wartości przychodu dla poszczególnych pracowników. Zgodnie z [b]interpretacją dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 19 marca 2009 r. (ILPB1/415-14/09-4/TW)[/b] ryczałtowy sposób rozliczenia usługi z przewoźnikiem nie może być podstawą odstąpienia od ustalenia przychodu po stronie pracownika. Pracodawca doskonale wie, komu udziela świadczenia w postaci dowozu do pracy i z pracy, zna bowiem swoich pracowników z imienia i nazwiska i wie, którzy wyrażają chęć skorzystania z dowozu do pracy i z pracy. Ewentualne trudności towarzyszące indywidualizacji świadczeń na rzecz poszczególnych podwładnych mają charakter drugorzędny i nie mogą wpływać na byt i zakres obowiązku podatkowego.

Jednoznacznie z tego wynika, że to właśnie obowiązkiem pracodawcy organizującego przewóz pracowników jest dołożenie wszelkich starań w celu przypisania poszczególnym pracownikom kwot przychodu z tego tytułu.

[b]A jak ustalić wartość tego świadczenia?[/b]

W przypadku usług kupionych przez pracodawcę na rzecz pracowników, do których zaliczają się również usługi transportowe, wartość pieniężną tych świadczeń do celów podatkowych ustala się według ceny ich zakupu. Dokonuje się tego na podstawie dokumentów potwierdzających poniesione przez zakład pracy wydatki na przewóz swoich pracowników.

[b]Czy wartość usług transportowych będzie również stanowić podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne?[/b]

Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych osiągany u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy. Z podstawy wymiaru składek wyłączone zostały jedynie te korzyści materialne, które wynikają z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, polegające m.in. na korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji.

W związku z tym, że w omawianym przypadku świadczone na rzecz pracowników usługi transportowe nie wynikają ani z przepisów płacowych firmy, ani z umów o pracę czy regulaminów wynagradzania, wartość takich świadczeń stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia.