[b]Jeżeli przedsiębiorca prowadzi ją metodą kasową, to opłatę może zaliczyć jednorazowo w koszty. Gdy stosuje metodę memoriałową, to musi ten koszt rozliczać proporcjonalnie do okresu, na jaki zawarta została umowa leasingu.[/b]
[srodtytul]Podział kosztów...[/srodtytul]
Na podstawie art. 22 ust. 5 ustawy o PIT koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami, poniesione w latach poprzedzających rok podatkowy oraz w roku podatkowym, są potrącalne w tym roku podatkowym, w którym osiągnięte zostały odpowiadające im przychody.
Koszty czynszu inicjalnego nie są kosztami bezpośrednio związanymi z przychodami. Dlatego zastosowanie ma do nich art. 22 ust. 5c ustawy o PIT, zgodnie z którym koszty uzyskania przychodów, inne niż bezpośrednio związane z przychodami (koszty pośrednie), są potrącalne w dacie ich poniesienia. Jeżeli jednak dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, to są kosztem uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą.
[srodtytul]...i metoda memoriałowa[/srodtytul]
Ten sposób podziału kosztów ma zastosowanie również do podatników prowadzących podatkowe księgi przychodów i rozchodów, pod warunkiem że stale w każdym roku podatkowym księgi te będą prowadzone w sposób umożliwiający wyodrębnienie kosztów uzyskania przychodów odnoszących się tylko do tego roku podatkowego (art. 22 ust. 6 ustawy o PIT). Jest to tzw. memoriałowa metoda prowadzenia księgi.
[srodtytul]Charakter opłaty inicjalnej[/srodtytul]
Umowy leasingu z reguły zawierane są na okresy przekraczające rok podatkowy. I tu powstaje problem, czy opłatę inicjalną należy traktować jako:
- koszt związany z zawarciem umowy leasingu, a zatem nieprzekraczający roku podatkowego, czy
- koszt dotyczący okresu, na który zawarta jest umowa, a zatem z reguły przekraczający rok podatkowy, rozliczany proporcjonalnie do okresu trwania umowy.
Organy podatkowe zajmują w tej kwestii jednoznaczne stanowisko: przychylają się do tej drugiej ewentualności.
[ramka][b]Organy podatkowe o memoriałowym ujęciu czynszu inicjalnego[/b]
[b]W interpretacji z 23 lutego 2009 r. (ITPB1/415-750/08/AK) Izby Skarbowej w Bydgoszczy[/b] czytamy: „uiszczenie opłaty wstępnej warunkowało wydanie przedmiotu leasingu.
Z uwagi na to, że opłata wstępna jest warunkiem realizacji umowy leasingu, uznać należy, iż wydatek ten dotyczy ściśle określonego okresu trwania umowy leasingu przekraczającego rok podatkowy. W konsekwencji, zaliczając do kosztów uzyskania przychodów opłatę wstępną z tytułu umowy leasingu operacyjnego, wnioskodawca powinien podzielić ten wydatek proporcjonalnie do długości okresu, którego on dotyczy, tj. proporcjonalnie do okresu trwania umowy”.
Podobnie wypowiedziała się [b]Izba Skarbowa w Warszawie w interpretacji z 24 lutego 2009 r. (IPPB5/423-251/08-2/AS)[/b]:„opłata leasingowa warunkuje rozpoczęcie umowy leasingu, ma charakter samoistny, nieprzypisany do poszczególnych rat leasingowych.
Bez względu na nazewnictwo, jeżeli uiszczenie wynikającej z umowy leasingu określonej kwoty jest warunkiem koniecznym do rozpoczęcia realizacji umowy, a więc skuteczności tej umowy, to – z uwagi na tę właśnie rolę – należy przyjąć, że jest to koszt dotyczący całej umowy i ściśle określonego czasu jej trwania, z reguły przekraczającego rok podatkowy.
[b]Z tego względu opłatę leasingową o charakterze wstępnym należy zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów innych niż bezpośrednio związanych z przychodami, proporcjonalnie do czasu trwania umowy[/b]”. [/ramka]
[srodtytul]Koszt proporcjonalnie[/srodtytul]
Moim zdaniem należałoby się zgodzić się z tym stanowiskiem, bowiem na podstawie art. 23b ust. 1 ustawy o PIT opłaty ustalone w umowie leasingu, ponoszone przez korzystającego w podstawowym okresie umowy z tytułu używania przedmiotu leasingu, stanowią przychód finansującego i odpowiednio koszt uzyskania przychodów korzystającego.
Zatem brzmienie tego przepisu wskazywałoby, że powstanie przychodu u finansującego z tytułu czynszu inicjalnego powinno wiązać się równolegle z powstaniem kosztu u korzystającego. Stąd należałoby uznać, że czynsz ten może być zaliczony w całości bezpośrednio w koszty podatkowe.
Niemniej użycie przez ustawodawcę słowa „odpowiednio” wskazywałoby, że koszt ten należy ujmować zgodnie z pozostałymi przepisami. Jeżeli zatem uznamy, że koszt ten dotyczy okresu przekraczającego rok podatkowy, to należałoby go rozliczać proporcjonalnie.
[b]Moim zdaniem opłata inicjalna jest ewidentnie związana z całym okresem umowy, bowiem bez niej w ogóle nie doszłoby do zawarcia umowy leasingu. [/b]Jest to zatem wydatek integralnie związany z tą umową i, co za tym idzie, określonym w niej okresem leasingu.
[srodtytul]Niekorzystna metoda[/srodtytul]
Te zasady rozliczenia kosztu opłaty inicjalnej dotyczą podatników prowadzących księgi rachunkowe bądź podatkową księgę przychodów i rozchodów metodą memoriałową. Muszą oni podzielić koszt opłaty inicjalnej na poszczególne lata, na jakie została zawarta umowa leasingu.
[ramka][b]Przykład 1[/b]
Pan Zieliński prowadzi podatkową księgę przychodów metodą memoriałową.
1 czerwca 2009 r. otrzymał fakturę VAT dotyczącą opłaty inicjalnej (netto 15 000 zł). Okres trwania umowy leasingu operacyjnego wynosi trzy lata (od 1 czerwca 2009 r. do 31 maja 2012 r.) Pan Zieliński może zaliczyć do kosztów 2009 r. kwotę 2500 zł, w 2010 r. – 5000 zł, w 2011 r. – 5000 zł, w 2012 r. – 2500 zł.[/ramka]
Nie można uznać tego sposobu rozliczania kosztów pośrednich za korzystny, skoro trudno jest przewidzieć, czy podatnik będzie w przyszłości osiągał odpowiednio wysokie przychody, które będzie mógł pomniejszyć o koszty poniesione w ubiegłych latach, a rozliczane proporcjonalnie do okresu, którego dotyczą.
W przedstawionym wyżej przykładzie nie można wykluczyć, że podatnik, który osiągał w 2009 r. dochody, w następnych latach będzie miał straty i np. w 2013 r. zakończy działalność gospodarczą. Wówczas zaliczona do kosztów w latach 2010 – 2012 część opłaty inicjalnej nie wpłynie na zmniejszenie podatku. Powiększałaby tylko stratę z działalności gospodarczej, która na skutek zakończenia działalności w 2013 r. nie mogłaby obniżyć dochodu.
[srodtytul]Gdy podatnik prowadzi księgę kasowo[/srodtytul]
[b]Przedsiębiorcy prowadzący podatkowe księgi przychodów i rozchodów, którzy nie wybrali metody memoriałowej, zaliczają wydatki na opłatę inicjalną do kosztów tego miesiąca, w którym została wystawiona faktura dotycząca opłaty inicjalnej, niezależnie od tego, jakiego okresu ona dotyczy.[/b]
Potrącają bowiem koszty według ogólnej zasady zawartej w art. 22 ust. 4 ustawy o PIT, tj. w tym roku podatkowym, w którym zostały poniesione. Zgodnie z art. 22 ust. 6b tej ustawy za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów w przypadku podatników prowadzących podatkowe księgi przychodów i rozchodów uważa się dzień wystawienia faktury (rachunku) lub innego dowodu stanowiącego podstawę do zaksięgowania (ujęcia) kosztu.
[ramka][b]Przykład 2[/b]
Pan Nowak prowadzi podatkową księgę przychodów i rozchodów metodą kasową.
1 czerwca 2009 r. otrzymał fakturę VAT dotyczącą opłaty inicjalnej, wystawioną tego dnia (netto 15 000) zł. Okres trwania umowy leasingu operacyjnego wynosi trzy lata. Pan Nowak może w całości zaliczyć do kosztów kwotę 15 000 zł już w czerwcu 2009 r.[/ramka]
Stanowisko to potwierdzają interpretacje organów podatkowych.
[ramka][b]Organy podatkowe o kasowym ujęciu czynszu inicjalnego[/b]
W [b]interpretacji Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 13 lutego 2009 r. (ITPB1/415-752/08/PSZ)[/b], odnoszącej się do podatnika prowadzącego księgę metodą kasową, czytamy: „Wydatki związane z uiszczeniem czynszu inicjalnego, czynszu zerowego oraz opłaty manipulacyjnej, wynikające z wystawionych faktur, powinny zatem być zewidencjonowane w kosztach uzyskania przychodów jednorazowo, w dacie ich poniesienia. Podkreślenia przy tym wymaga, iż zgodnie z art. 22 ust. 6b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów w przypadku podatników, o których mowa w ust. 6, z zastrzeżeniem ust. 5e, 6ba i 6bb, uważa się dzień wystawienia faktury (rachunku) lub innego dowodu stanowiącego podstawę do zaksięgowania (ujęcia) kosztu”.
Podobnie wypowiedziała się [b]Izba Skarbowa w Poznaniu w interpretacji z 23 września 2008 r. (ILPB1/415-462/08-2/AG[/b]): „Wnioskodawca wydatki zalicza do kosztów uzyskania przychodów w dacie ich poniesienia, bez względu na datę uzyskania przychodu.
Nie stosuje zatem zasad określonych w art. 22 ust. 5 – 5c ustawy o PIT, przewidzianych dla podatników prowadzących księgi rachunkowe.
W konsekwencji – przy tej metodzie ewidencjonowania kosztów – wnioskodawca nie ma obowiązku stosować się do dyspozycji przepisu art. 22 ust. 5c ww. ustawy, z którego wynika, że koszty pośrednie, jeżeli dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą.
W związku z powyższym wydatki związane z uiszczeniem wstępnej opłaty leasingowej oraz opłaty przygotowawczej wnioskodawca winien zewidencjonować w kosztach uzyskania przychodów jednorazowo w dacie ich poniesienia (wystawienia faktury)”.
[i]Na ten temat czytaj też na stronie obok [link=http://www.rp.pl/artykul/319986.html]„Chcesz mieć szybciej koszt, zmień metodę prowadzenia księgi”[/link][/i]. [/ramka]