W praktyce gospodarczej często zdarza się, że maszyny lub urządzenia o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, zaklasyfikowane jako środki trwałe, ulegają uszkodzeniu w czasie, gdy są objęte gwarancją. Gdy nie jest możliwa naprawa urządzenia, konieczna jest wymiana wadliwego środka trwałego na nowy. Przepisy ustawy o CIT nie precyzują jednak, jak w takiej sytuacji amortyzować wymieniony środek trwały.

[srodtytul]Są dwa rozwiązania [/srodtytul]

Biorąc pod uwagę, że w założeniu wymiany gwarancyjnej wymieniony towar jest ekwiwalentem towaru wadliwego,[b] najbardziej uzasadnione jest kontynuowanie odpisów amortyzacyjnych dokonanych od wadliwego środka trwałego. [/b]Jest to bowiem środek trwały nabyty na tej samej podstawie co uprzednio wadliwy, tożsamy co do rodzaju i służący realizacji tych samych celów gospodarczych.

Jako alternatywne rozwiązanie wskazuje się, by w momencie, gdy uszkodzony środek trwały zostanie wyłączony z użytkowania, wykreślić go z ewidencji środków trwałych, a następnie do ewidencji wprowadzić nowy środek trwały po dostarczeniu go przez producenta (tak np. [b]Urząd Skarbowy w Kętrzynie, US.III/415-21/06 oraz Pierwszy Śląski Urząd Skarbowy, PSUS / PB-RI-PDP /423-271/P/268/ 06/ APM /104273[/b]). Przepisy ustawy o CIT nie wskazują jednak, jak w takiej sytuacji określić wartość początkową środka trwałego. Wymiana gwarancyjna nie może być bowiem utożsamiana z żadną z form nabycia, o których mowa w art. 16g ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT, m.in. nieodpłatnym nabyciem lub wytworzeniem we własnym zakresie.

[srodtytul]Bez korekty kosztów[/srodtytul]

W razie wymiany gwarancyjnej, kiedy nowy środek trwały zostanie wprowadzony do ewidencji, nie powinno dochodzić do zmiany wartości środka trwałego, w związku z czym wartość początkową nowego środka trwałego należy określić w takiej samej wysokości jak środka trwałego wycofanego z użytku. W przypadku wymiany gwarancyjnej środka trwałego nie ma potrzeby korygowania kosztów podatkowych o odpisy amortyzacyjne dokonane do momentu wyłączenia z użytkowania. W dacie dokonywania tych odpisów środek trwały służył wykonywaniu działalności gospodarczej przez podatnika, w związku z czym istniał związek kosztu z przychodem.

[srodtytul]Jak amortyzować [/srodtytul]

W związku z faktem, że wadliwy środek trwały był już częściowo zamortyzowany, aby suma odpisów amortyzacyjnych nie przewyższała wartości początkowej środka trwałego, można postąpić na kilka sposobów. Jedną z możliwości jest amortyzowanie nowego środka trwałego do jego wartości początkowej pomniejszonej o już dokonane odpisy od starego środka trwałego.

Inne wskazywane w praktyce rozwiązanie to dokonywanie odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej nowego środka trwałego w tej samej wysokości co uprzednio od wadliwego urządzenia.

W tym miejscu należy jednakże przywołać art. 16 ust. 1 pkt 48 ustawy o CIT, zgodnie z którym nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odpisów z tytułu zużycia środków trwałych od tej części ich wartości, która odpowiada poniesionym wydatkom na ich nabycie, odliczonym od podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym albo zwróconym podatnikowi w jakiejkolwiek formie. Przepis ten odnosi się do sytuacji, w której podatnik ostatecznie nie ponosi ciężaru finansowego związanego z nabyciem lub wytworzeniem środka trwałego.

[ramka][b]Urzędy nie powinny kwestionować rozliczeń[/b]

Organy podatkowe twierdzą, że odpisy amortyzacyjne dokonywane od nowo otrzymanego środka trwałego od wartości stanowiącej sumę odpisów amortyzacyjnych dokonanych od środka trwałego wadliwego nie będą stanowiły kosztów uzyskania przychodów. Nie wskazują, w jaki sposób w praktyce należy rozpoznawać jako koszty podatkowe odpisy amortyzacyjne w tego rodzaju sytuacji. Potencjalnie za koszt podatkowy można uznawać dopiero odpisy amortyzacyjne dokonane od momentu przekroczenia wartości stanowiącej sumę odpisów od środka wycofanego. To rozwiązanie wymaga wyłączenia z kosztów podatkowych wcześniejszych odpisów od nowego środka trwałego.

Niezależnie od przyjętego rozwiązania, efekt podatkowy będzie ten sam – suma odpisów amortyzacyjnych dokonanych od nowego i wymienionego środka trwałego nie będzie przekraczała wartości początkowej środka trwałego. Dlatego wobec braku podstawy prawnej dla określenia wartości początkowej otrzymanego w ramach wymiany gwarancyjnej środka trwałego kontynuacja dotychczasowych odpisów amortyzacyjnych nie powinna być kwestionowana. [/ramka]

[i]Autorka jest doradcą podatkowym w MDDP Doradztwo Podatkowe[/i]